Bài giảng Tiết 13 : những câu hát than thân

Kính chào quý thầy cô giáo và các em học sinh! Giáo viên: Vũ Minh HảiTrường THCS kim hoa Mê Linh – Hà Nội Những bức tranh sau minh họa cho bài ca dao nào? Hãy đọc thuộc lòng bài ca dao ấy và nêu những đặc sắc nghệ thuật và ý nghĩa nội dung của bài ca dao. Kiểm tra bài cũ: Đền Ngọc Sơn Đài Nghiên Cầu Thê Húc Tháp Bút Tiết 13 : NHỮNG CÂU HÁT THAN THÂN I. T×m hiÓu chung 1. §äc Hướng dẫn đọc: Đọc to, rõ, ngừng nghỉ đúng nơi, đúng chỗ, đúng nhịp. Chú ý nhấn mạnh các từ ngữ thể hiện cảm xúc. 2. Th­¬ng thay th©n phËn con t»m, KiÕm ¨n ®­îc mÊy ph¶i n»m nh¶ t¬. Th­¬ng thay lò kiÕn li ti, KiÕm ¨n ®­îc mÊy ph¶i ®i t×m måi. Th­¬ng thay h¹c l¸nh ®­êng m©y, Chim bay mái c¸nh biÕt ngµy nµo th«i. Th­¬ng thay con cuèc gi÷a trêi, DÇu kªu ra m¸u cã ng­êi nµo nghe. N­íc non lËn ®Ën mét m×nh Th©n cß lªn th¸c xuèng ghÒnh bÊy nay Ai lµm cho bÓ kia ®Çy, Cho ao kia c¹n, cho gÇy cß con ? 3. Th©n em nh­ tr¸i bÇn tr«i GÝo dËp sãng dåi biÕt tÊp vµo ®©u Tiết 13 : NHỮNG CÂU HÁT THAN THÂN Tiết 13 : NHỮNG CÂU HÁT THAN THÂN I. Tìm hiểu chung: 1. Đọc: 2. Nhan đề: “ Những caâu haùt than thaân” Nhöõng caâu haùt than thaân theå hieän noãi nieàm taâm söï cuûa taàng lôùp bình daân, neâu leân hieän thöïc ñôøi soáng cuûa ngöôøi lao ñoäng döôùi cheá ñoä cuõ. Bµi 1: Nãi vÒ th©n phËn con cß Bµi 2: Nãi vÒ th©n phËn con t»m, kiÕn, h¹c, cuèc Bµi 3: Nãi vÒ th©n phËn tr¸i bÇn Nãi vÒ nh÷ng th©n phËn bÐ män, cay ®¾ng trong x· héi Tiết 13 : NHỮNG CÂU HÁT THAN THÂN I. T×m hiÓu chung II. T×m hiÓu néi dung 1. Bµi ca dao 1: Tiết 13 : NHỮNG CÂU HÁT THAN THÂN TiÕt 13 : Nh÷ng c©u h¸t than th©n “N­íc non lËn ®Ën mét m×nh Th©n cß lªn th¸c xuèng ghÒnh bÊy nay Ai lµm cho bÓ kia ®Çy Cho ao kia c¹n cho gÇy cß con ?” : Gîi lªn sù tr¾c trë, khã kh¨n : Cµng t« ®Ëm thªm sù vÊt v¶ cña cß : Gîi sù c« ®¬n, lÎ loi, khæ së BÓ ®Çy, ao c¹n lËn ®Ën lªn th¸c xuèng ghÒnh Th©n cß :lµ khi cß kh«ng cßn chç kiÕm ¨n *NghÖ thuËt: Ai : ¸m chØ c¸c tÇng líp thèng trÞ Tõ cho ®­îc lÆp ®i lÆp l¹i nh­ 1 tiÕng nÊc, lêi than tố c¸o téi ¸c cña c¸c tÇng líp thèng trÞ trong x· héi - Sù ®èi lËp: + N­íc non > < ao (c¹n) - Sö dông c©u hái tu tõ ë cuèi bµi bÓ kia ®Çy ao kia c¹n I. Tìm hiểu chung: II. Tìm hieåu noäi dung: 1. Baøi ca dao 1: - Töø laùy, töø ngöõ mieâu taû, hình aûnh ñoái laäp, caâu hoûi tu töø .  Cuoäc ñôøi laän ñaän cay ñaéng cuûa coø laø bieåu töôïng cho cuoäc ñôøi vaát vaû, gian khoå cuûa ngöôøi lao ñoäng. Tiết 13 : NHỮNG CÂU HÁT THAN THÂN I. Tìm hiểu chung: II. Tìm hieåu noäi dung: 1. Baøi ca dao 1: Tiết 13 : NHỮNG CÂU HÁT THAN THÂN 2. Baøi ca dao 2: 2. Th­¬ng thay th©n phËn con t»m, KiÕm ¨n ®­îc mÊy ph¶i n»m nh¶ t¬. Th­¬ng thay lò kiÕn li ti, KiÕm ¨n ®­îc mÊy ph¶i ®i t×m måi. Th­¬ng thay h¹c l¸nh ®­êng m©y, Chim bay mái c¸nh biÕt ngµy nµo th«i. Th­¬ng thay con cuèc gi÷a trêi, DÇu kªu ra m¸u cã ng­êi nµo nghe. Thaûo luaän nhoùm: T×m nh÷ng h×nh ¶nh Èn dô trong bµi ca dao vµ nªu ý nghÜa cña nã? Tiết 13 : NHỮNG CÂU HÁT THAN THÂN Chim Đỗ Quyên (Cuốc, Quốc) H×nh ¶nh Èn dô Con cß Con kiÕn Con h¹c Con cuèc th­¬ng cho th©n phËn suèt ®êi bÞ kÎ kh¸c bßn rót søc lùc thương cho thân phận thấp cổ bé họng, có nỗi khổ đau oan trái không được lẽ công bằng nào soi tỏ thương cho cuộc đời phiêu bạt,lận đận và những cố gắng vô vọng của người lao động thương cho nỗi khổ của những thân phận nhỏ nhoi suốt đời xuôi ngược vất vả làm lụng mà vẫn nghèo khó Tiết 13 : NHỮNG CÂU HÁT THAN THÂN I. Tìm hiểu chung: II. Tìm hieåu noäi dung: 1. Baøi ca dao 1: Tiết 13 : NHỮNG CÂU HÁT THAN THÂN 2. Baøi ca dao 2: Baèng hình aûnh aån duï ñaõ cho ta thaáy noãi khoå nhieàu beà cuûa ngöôøi lao ñoäng bò aùp böùc, boùc loät, chòu nhieàu oan traùi. I. Tìm hiểu chung: II. Tìm hieåu noäi dung: 1. Baøi ca dao 1: Tiết 13 : NHỮNG CÂU HÁT THAN THÂN 2. Baøi ca dao 2: 3. Baøi ca dao 3: 3. Th©n em nh­ tr¸i bÇn tr«i Giã dËp sãng dåi biÕt tÊp vµo ®©u. I. Tìm hiểu chung: II. Tìm hieåu noäi dung: Tiết 13 : NHỮNG CÂU HÁT THAN THÂN 1. Baøi ca dao 1: 3. Baøi ca dao 3: -Môû ñaàu baèng cuïm töø thaân em, so saùnh thaân phaän leä thuoäc, khoâng ñöôïc quyeàn quyeát ñònh cuoäc ñôøi cuûa ngöôøi phuï nöõ trong xaõ hội phong kiến. 2. Baøi ca dao 2: I. T×m hiÓu chung II. T×m hiÓu néi dung Tiết 13 : NHỮNG CÂU HÁT THAN THÂN III. Tæng kÕt: 1. Ngheä thuaät: - Söû duïng aån duï, so saùnh, nhaân hoùa, töôïng tröng, phoùng ñaïi, ñieäp töø, ngöõ … - Söû duïng caùc caùch noùi: thaân em, theân coø, con coø,… - Söû duïng thaønh ngöõ. I. T×m hiÓu chung II. T×m hiÓu néi dung Tiết 13 : NHỮNG CÂU HÁT THAN THÂN III. Tæng kÕt: 1. Ngheä thuaät: 2. YÙ nghóa: Những baøi ca dao than thaân khoâng chỉ neâu leân nỗi khổ vaø taâm trạng của người lao động maø coøn thể hiện tinh thần nhaân đạo, cảm thoâng, chia sẻ với những con người gặp cảnh ngộ đắng cay, khổ cực. I. T×m hiÓu chung II. T×m hiÓu néi dung Tiết 13 : NHỮNG CÂU HÁT THAN THÂN III. Tæng kÕt: IV. LuyÖn tËp: Tìm nhöõng caâu ca dao cuøng chuû ñeà vôùi caùc caâu vöøa hoïc. “Con cß mµ ®i ¨n ®ªm §Ëu ph¶i cµnh mÒm lén cæ xuèng ao ¤ng ¬i «ng vít t«i nao T«i cã lßng nµo «ng h·y s¸o m¨ng Cã s¸o th× s¸o n­íc trong §õng s¸o n­íc ®ôc dau lßng cß con” “C¸i cß lÆn léi bê s«ng G¸nh g¹o nu«i chång, tiÕng khãc nØ non” Tiết 13 : NHỮNG CÂU HÁT THAN THÂN Học thuộc lòng các bài ca dao, Nắm ý nghĩa và nghệ thuật của từng bài, làm bài tập, sưu tầm theo yêu cầu. Soạn văn bản : Những câu hát châm biếm (SGK/51) + Đọc văn bản, + Tìm hiểu chú thích, + Trả lời câu hỏi SGK. + Tìm hiểu các bài ca dao có chủ đề và cách diễn đạt tương tự.