Bài giảng tiết 112: Luyện tập đưa yếu tố biểu cảm vào bài văn nghị luận

Kiểm tra bài cũ Trong bài văn nghị luận yếu tố biểu cảm có vai trò gì? Làm thế nào để bài văn có sức biểu cảm cao? Văn nghị luận rất cần yếu tố biểu cảm. Yếu tố biểu cảm giúp cho văn nghị luận có hiệu quả thuyết phục lớn hơn, vì nó tác động mạnh mẽ tới tình cảm của người đọc (người nghe). * Để bài văn nghị luận có sức biểu cảm cao, người làm văn phải thật sự có cảm xúc trước những điều mình viết (nói) và phải biết diễn tả cảm xúc đó bằng những từ ngữ, những câu văn có sức truyền cảm. Sự diễn tả cảm xúc cần phải chân thực và không được phá vỡ mạch lạc nghị luận của bài văn. Luyện tập đưa yếu tố biểu cảm vào bài văn nghị luận.  Luyện tập đưa yếu tố biểu cảm vào bài văn nghị luận. I. Đề bài: Sự bổ ích của những chuyến tham quan, du lịch đối với học sinh. * Xác định nội dung: Sự bổ ích của những chuyến tham quan, du lịch đối với học sinh. Xác định thể loại: Chứng minh * Phạm vi kiến thức: Không giới hạn, tuỳ theo cảm hứng của người viết. Cho các luận điểm: a, Những chuyến tham quan, du lịch giúp ta hiểu biết nhiều hơn và yêu mến hơn vẻ đẹp của thiên nhiên, cuả quê hương đất nước. b, Những chuyến tham quan, du lịch mang lại cho ta nhiều bài học có thể chưa có trong sách vở. c, Những chuyến tham quan, du lịch khiến ta hiểu biết cụ thể hơn, sâu hơnn những điều được học trong nhà trường. d, Những chuyến tham quan, du lịch đem đến cho ta thật nhiều niềm vui. e, Những chuyến tham quan, du lịch giúp ta tăng cường sức khoẻ. Sắp xếp hệ thống các luận điểm hợp lí:c  b  a  d  e. (c) Những chuyến tham quan, du lịch khiến ta hiểu cụ thể hơn, sâu hơn những điều được học trong nhà trường. (b) Những chuyến tham quan, du lịch mang lại cho ta nhiều bài học có thể chưa có trong sách vở. (a) Những chuyến tham quan, du lịch giúp ta hiểu biết nhiều hơn và yêu mến hơn vẻ đẹp của thiên nhiên, của quê hương đất nước. (d) Những chuyến tham quan, du lịch đem đến cho ta thật nhiều niềm vui. (e) Những chuyến tham quan, du lịch giúp ta tăng cường sức khoẻ. II. Luyện tập đưa yếu tố biểu cảm vào bài văn nghị luận. Đoạn văn mẫu 1. Những chuyến thăm quan du lịch giúp chúng ta hiểu biết nhiều hơn và yêu mến hơn vẻ đẹp của thiên nhiên, quê hương, đất nước. Có thể nói trên đất nước ta có nhiều phong cảnh đẹp, nhiều nơi là điểm du lịch hấp dẫn đối với khách thăm quan trong và ngoài nước như Vũng Tàu, Đà Lạt, vịnh Hạ Long…Tuy chúng em chưa một lần được đến những nơi ấy, nhưng mỗi lần được đi thăm quan ở Đền Đô (Đình Bảng), chùa Dâu, chùa Bút Tháp(Thuận Thành)…hay ở nhiều nơi khác nữa chúng em vẫn tự nhủ với nhau rằng: Đất nước mình ở đâu cũng đẹp. Bài tập 1. Đoạn văn mẫu 2. Những chuyến thăm quan du lịch giúp chúng ta hiểu biết nhiều hơn và yêu mến hơn vẻ đẹp của thiên nhiên, quê hương, đất nước. Có thể nói trên đất nước ta có nhiều phong cảnh đẹp, nhiều nơi là điểm du lịch hấp dẫn đối với khách thăm quan trong và ngoài nước như Vũng Tàu, Đà Lạt, vịnh Hạ Long…Tuy chúng em chưa một lần được đến những nơi ấy, có tiếc và buồn một chút nhưng mỗi lần được đi thăm quan ở Đền Đô (Đình Bảng), chùa Dâu, chùa Bút Tháp (Thuận Thành)…hay ở nhiều nơi khác nữa ;chúng em thấy vui sướng,tự hào và vẫn tự nhủ với nhau rằng: Đất nước mình ở đâu cũng đẹp, đẹp như một bức tranh. có tiếc và buồn một chút thấy vui sướng,tự hào đẹp như một bức tranh. Bài tập 2: Viết đoạn văn có sử dụng yếu tố biểu cảm. Đoạn văn 1. Không chỉ tăng cường sức mạnh thể chất, những chuyến tham quan, du lịch còn đem lại cho ta niềm vui sướng trong tâm hồn (1). Chắc các bạn vẫn chưa quên lần cả lớp đến tham quan vịnh Hạ Long(2). Hôm ấy không ai trong chúng ta kìm nổi một tiếng reo, khi sau một chặng đường dài , chợt thấy trải ra trước mắt cả một cảnh trời biển, núi non mênh mông, kì thú(3) Tôi nhớ hôm trước bạn Lệ Quyên còn đang âu sầu vì bị cô giáo phê bình(4). Tôi để ý thấy Lệ Quyên lúc đầu vẫn lặng lẽ, nhưng nét mặt bạn cứ rạng rỡ dần lên trước cảnh nước biếc non xanh(5). Nỗi buồn kia đã tan đi hẳn, như có một phép màu(6). Niềm sung sướng ấy không thể có khi chúng ta suốt năm chỉ quanh quẩn trong căn nhà, nơi góc phố hay trên con đường mòn quen thuộc(7). Đoạn văn 2 Không chỉ tăng cường sức mạnh thể chất, những chuyến tham quan du lịch còn đem lại cho ta rất nhiều niềm vui sướng trong tâm hồn. Bạn còn nhớ cái lần cả lớp mình cùng đến thăm vịnh Hạ Long không? Hôm ấy, có ai trong chúng ta lại kìm nổi một tiếng reo, khi sau một chặng đường dài , chợt thấy trải ra trước mắt mình cả một cảnh trời biển, nước non mênh mông, kì thú.Tôi nhớ, hôm trước, bạn Lệ Quyên còn đang âu sầu vì bị cô giáo phê bình. Tôi để ý thấy Lệ Quyên lúc đầu vẫn lặng lẽ , nhưng nét mặt bạn cứ rạng rỡ dần lên trước cảnh nước biếc non xanh. Nỗi buồn kia, đã tan đi hẳn, như có một phép màu. niềm sung sướng ấy khi chúng ta suốt năm chỉ quẩn quanh trong căn nhà, nơi góc phố hay trên con đường mòn quen thuộc? những tiếng trầm trồ diệu kì thay chất, những chuyến tham quan, du 3 7 Không chỉ tăng cường sức mạnh thể sướng trong tâm hồn (1). lịch còn đem lại cho ta niềm vui 6 Làm sao có được Một số lưu ý khi đưa yếu tố biểu cảmvào bài văn nghị luận: 1. Xác định luận điểm gợi cho em tình cảm, cảm xúc. 2.Lựa chọn từ ngữ,câu văn diễn đạt cảm xúc của mình, dẫn chứng phù hợp. 3. Người viết phải có cảm xúc chân thành trong sáng,biết diễn tả cảm xúc. 4.Trình bày rõ ràng không phá vỡ mạch lạc nghị luận của bài văn. Mở bài: Cứ sau mỗi độ xuân về,trong lòng chúng em lại vô cùng sung sướng,háo hức vì sẽ được đi tham quan.Năm nào ban giám hiệu nhà trường cũng tổ chức cho chúng em đi. Năm nay chúng em sẽ được đến thăm quan Đền Hùng, để thắp hương tưởng nhớ đến tổ tiên của chúng ta. Kết bài: Phải nói rằng,nhưng chuyến tham quan du lịch đã để lại trong lòng chúng em nhiều điều bổ ích và lí thú.Năm nào chúng em cũng khát khao mong đợi một chuyến đi xa mới để mở rộng tầm hiểu biết của mình và càng thấy yêu mến hơn thiên nhiên,quê hương, đất nước. Hướng dẫn về nhà làm bài tập 3: Đề bài: Chứng minh rằng nhiều bài thơ em đã học như:Cảnh khuya của Hồ Chí Minh, Khi con tu hú của Tố Hữu, Quê hương của Tế Hanh…đều biểu hiện rõ tình cảm thiết tha của các nhà thơ đối với thiên nhiên đất nước. Xác định thể loại: chứng minh Xác định nội dung: Tình cảm của các nhà thơ đối với thiên nhiên, đất nước. Giới hạn kiến thức: Bài cảnh khuya của Hồ Chí Minh, Khi con tu hú của Tố Hữu, Quê hương của Tế Hanh…và các bài thơ khác mà mình thích. Tìm luận điểm sắp xếp hệ thống các luận điểm,luận cứ. Lập dàn ý, vận dụng đưa các yếu tố biểu cảm vào đoạn văn mình có cảm xúc. Tránh lan man dễ sa vào kiểu bài văn biểu cảm. 1) Viết lại đoạn văn (phần 2b trang 109) vào vở bài tập. 2) Đọc đoạn văn thamkhảo (SGK, trang 108) bài đọc thêm (SGK, trang 109). 3) Viết một đoạn văn có sử dụng yếu tố biểu cảm theo yêu cầu của bài tập 3 (tự chọn bài thơ mà mình yêu thích). 4) Ôn tập tốt để giờ sau kiểm tra một tiết môn văn. DÆn dß