Bài giảng Tiết 105: Văn bản: Sống chết mặc bay ( Phamk Duy Tốn)

chµo mõng c¸c thÇy c« gi¸o tíi dù giê m«n ng÷ v¨n líp 7A KiÓm tra bµi cò: Hãy nối tên tác giả ở cột bên phải sao cho đúng với tên tác phẩm nghị luận ở cột bên trái. TiÕt 105 (Ph¹m Duy Tèn) Văn bản: - Là nhà văn hiện thực nổi tiếng với truyện ngắn hiện đại. Ông còn là một nhà báo và một doanh nhân tiến bộ. Ông mất năm 41 tuổi vì bệnh lao. Các tác phẩm: Sống chết mặc bay; Một cảnh thương tâm; Con người Sở Khanh; Tiếu lâm An Nam... 1. Tác giả: (1883 – 1924) In lần đầu tiên trên tạp chí Nam Phong, số 18 – 1918. Sau được in lại trong tuyển tập “Truyện ngắn Nam phong”), NXB Khoa học xã hội, Hà Nội, 1989. - Tác phẩm được coi là bông hoa đầu mùa của truyện ngắn Việt Nam hiện đại. 2. Tác phẩm: So s¸nh TruyÖn trung ®¹i TruyÖn ng¾n hiÖn ®¹i ViÕt b»ng v¨n xu«i tiÕng ViÖt hiÖn ®¹i - ViÕt b»ng ch÷ H¸n - Cã tÝnh chÊt h­ cÊu - KÓ ng­êi thËt, viÖc thËt - Cèt truyÖn phøc t¹p - Cèt truyÖn ®¬n gi¶n Kh¾c ho¹ h×nh t­îng , ph¸t hiÖn b¶n chÊt trong quan hÖ nh©n sinh hay ®êi sèng con ng­êi. - Môc ®Ých gi¸o huÊn Cuéc c¸ch m¹ng trong v¨n häc ViÖt Nam. - Vµo thêi k× trung ®¹i - §Çu thÕ kØ XX BỐ CỤC : Ðoạn 1: Từ đầu -> khúc đê này hỏng mất: Nguy cơ đê vỡ và sự chống đỡ của người dân 3 đoạn - Ðoạn 2: Tiếp -> Ðiếu, mày!: Cảnh quan phủ và nha lại đánh tổ tôm trong khi “đi hộ đê”. - Ðoạn 3: Còn lại: Cảnh đê vỡ, nhân dân lâm vào Tình trạng thảm sầu. C¶nh quan phô mÉu vµ nha l¹i ®ang ®¸nh tæ t«m ë trong ®×nh C¶nh d©n phu ®ang chèng chäi víi n­íc lò ®Ó hé ®ª Toàn cảnh đê sông Hồng GÇn mét giê ®ªm. Trêi m­a tÇm t·. N­íc s«ng NhÞ Hµ lªn to qu¸ ; khóc ®ª lµng X thuéc phñ X xem chõng nóng thÕ l¾m, hai ba ®o¹n ®· thÈm lËu råi, kh«ng khÐo th× vì mÊt. D©n phu kÓ hµng tr¨m ngh×n con ng­êi, tõ chiÒu ®Õn giê, hÕt søc gi÷ g×n, kÎ th× thuæng, ng­êi th× cuèc, kÎ ®éi ®Êt, kÎ v¸c tre, nµo ®¾p, nµo cõ, b× bâm d­íi bïn lÇy ngËp qu¸ khuûu ch©n, ng­êi nµo ng­êi nÊy l­ít th­ít nh­ chuét lét. T×nh c¶nh tr«ng thËt lµ th¶m. Tuy trèng ®¸nh liªn thanh, èc thæi v« håi, tiÕng ng­êi xao x¸c gäi nhau sang hé, nh­ng xem chõng ai ai còng mÖt lö c¶ råi. Êy vËy mµ trªn trêi thêi vÉn m­a tÇm t· trót xuèng, d­íi s«ng thêi n­íc cø cuån cuén bèc lªn. Than «i ! Søc ng­êi khã lßng ®Þch næi víi søc trêi ! ThÕ ®ª kh«ng sao cù l¹i ®­îc víi thÕ n­íc ! Lo thay ! Nguy thay ! Khóc ®ª nµy háng mÊt. + Độ mưa: + Độ nước: mưa tầm tã -> mưa tầm tã trút xuống (ngày càng to) nước lên to quá -> nước cứ cuồn cuộn bốc lên (ngày càng dâng cao) + Thế đê: núng thế -> thẩm lậu (ngày càng nguy hiểm) GÇn mét giê ®ªm. Trêi m­a tÇm t·. N­íc s«ng NhÞ Hµ lªn to qu¸ ; khóc ®ª lµng X thuéc phñ X xem chõng nóng thÕ l¾m, hai ba ®o¹n ®· thÈm lËu råi, kh«ng khÐo th× vì mÊt. D©n phu kÓ hµng tr¨m ngh×n con ng­êi, tõ chiÒu ®Õn giê, hÕt søc gi÷ g×n, kÎ th× thuæng, ng­êi th× cuèc, kÎ ®éi ®Êt, kÎ v¸c tre, nµo ®¾p, nµo cõ, b× bâm d­íi bïn lÇy ngËp qu¸ khuûu ch©n, ng­êi nµo ng­êi nÊy l­ít th­ít nh­ chuét lét. T×nh c¶nh tr«ng thËt lµ th¶m. Tuy trèng ®¸nh liªn thanh, èc thæi v« håi, tiÕng ng­êi xao x¸c gäi nhau sang hé, nh­ng xem chõng ai ai còng mÖt lö c¶ råi. Êy vËy mµ trªn trêi thêi vÉn m­a tÇm t· trót xuèng, d­íi s«ng thêi n­íc cø cuån cuén bèc lªn. Than «i ! Søc ng­êi khã lßng ®Þch næi víi søc trêi ! ThÕ ®ª kh«ng sao cù l¹i ®­îc víi thÕ n­íc ! Lo thay ! Nguy thay ! Khóc ®ª nµy háng mÊt. + Độ mưa: + Độ nước: + Sức người (ai cũng mệt lử) > mưa tầm tã trút xuống (ngày càng to) nước lên to quá -> nước cứ cuồn cuộn bốc lên (ngày càng dâng cao) + Thế đê: núng thế -> thẩm lậu (ngày càng nguy hiểm) => Phép tăng cấp => Phép tương phản Tè c¸o bän quan l¹i cã quyÒn lùc thê ¬ v« tr¸ch nhiÖm víi tÝnh m¹ng con ng­êi Gîi t¶ c¶nh lôt do ®ª vì ®Ó tá lßng c¶m th­¬ng cña t¸c gi¶ A T¹o t×nh huèng cã vÊn ®Ò (®ª s¾p vì) ®Ó tõ ®ã c¸c sù viÖc kÕ tiÕp sÏ x¶y ra. C B D Kh¾c ho¹ thªm tÝnh c¸ch tµn nhÉn v« l­¬ng t©m cña quan phô mÉu 1. PhÇn më ®Çu truyÖn cã vai trß “th¾t nót”. VËy ý nghÜa “th¾t nót” ë ®©y lµ g×? Nãi lªn sù th¾ng thÕ cña con ng­êi tr­íc thiªn nhiªn Nãi lªn sù c¨ng th¼ng cña quan phñ vµ bän lÝnh khi ®i cøu ®ª C Nãi lªn thiªn tai ®ang tõng lóc gi¸ng xuèng ®e do¹ cuéc sèng cña ng­êi d©n quª A B D Nãi lªn sù yÕu kÐm cña thÕ n­íc tr­íc thÕ ®ª 2. Miªu t¶ c¶nh t­îng nh©n d©n ®ang vËt lén, c¨ng th¼ng, vÊt v¶ ®Õn cùc ®é tr­íc nguy c¬ ®ª vì, t¸c gi¶ nh»m dông ý g×?  3. Nh÷ng biÖn ph¸p nghÖ thuËt tiªu biÓu ®­îc sö dông trong ®o¹n ®Çu: A- LiÖt kª, biÓu c¶m trùc tiÕp. B- T­¬ng ph¶n , t¨ng cÊp. C- Èn dô. D- Nh©n ho¸. H­íng dÉn häc bµi ë nhµ: N¾m ®­îc nh÷ng nÐt c¬ b¶n vÒ t¸c gi¶, t¸c phÈm. Tãm t¾t ng¾n gän néi dung cña truyÖn. Ph©n tÝch néi dung vµ nghÖ thuËt ®o¹n 1. T×m hiÓu néi dung ®o¹n 2 vµ 3: + H×nh ¶nh tªn quan phô mÉu + BiÖn ph¸p nghÖ thuËt tiªu biÓu + Gi¸ trÞ nh©n ®¹o vµ hiÖn thùc