Bài giảng Tiết 102: Tiếng Việt Dùng cụm chủ vị để mở rộng câu

Kiểm tra bài cũ Em hãy trả lời các câu hỏi sau đây. Câu1: Có mấy cách chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động?Trình bày các cách đó? Có 2 cách chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động - Chuyển từ (cụm từ )chỉ đối tượng của hoạt động lên đầu câu và thêm các từ bị hay được vào sau từ (cụm từ) ấy. - Chuyển từ (cụm từ)chỉ đối tượng của hoạt động lên đầu câu,đồng thời lược bỏ hoặc biến từ ( cụm từ) chỉ chủ thể của hoạt động thành một bộ phận không bắt buộc trong câu Câu 2: Chuyển đổi các câu sau đây thành câu bị động. A. Bố tặng Lan con mèo B. Hôm nay,cô giáo khen cả lớp ngoan a.Lan được bố tặng con mèo b.Hôm nay,cả lớp được cô giáo khen ngoan 1. Chóng em ®ang häc m«n Ng÷ v¨n. 2. Chóng em ®ang häc m«n Ng÷ v¨n rÊt hÊp dÉn. So s¸nh néi dung, ý nghÜa cña c©u 2, c©u 3 víi c©u 1 ? . TIẾT 102 Dïng côm chñ - vÞ ®Ó më réng c©u Ng÷ V¨n 7: Bài tập 1: Hãy xác các thành phần chính trong câu sau ! Lan học giỏi khiến cha mẹ vui lòng. Lan học giỏi khiến cha mẹ vui lòng. I. Thế nào là dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu? Ngữ văn: Tiết 102: Dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu CN - VN Lan học giỏi khiến cha mẹ vui lòng. C - V CN - VN C - V I. Thế nào là dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu? Lan học giỏi khiến cha mẹ vui lòng. Ngữ văn: Tiết 102: Dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu C - V CN - VN C - V Dùng cụm C- V làm thành phần CN Dùng cụm C – V làm thành phần phô sau cña Côm ®éng từ . Lan häc giái. 1/ Ví dụ : Văn chương gây cho ta những tình cảm mà ta không có, luyện những tình cảm ta sẵn có - Cụm C-V làm nòng cốt: Văn chương gây . . .Những tình cảm ta không có,….những tình cảm ta sẵn có. CN VN (1) nh÷ng t×nh c¶m ta kh«ng cã (2) nh÷ng t×nh c¶m ta s½n cã c v v c 2.NhËn xÐt (?) NhËn xÐt cÊu t¹o ng÷ ph¸p cña côm tõ “ ta kh«ng cã.”, “ ta s½n cã” ? -Côm danh tõ “ta ch­a cã.”, “ta s½n cã.” cã cÊu t¹o gièng cÊu t¹o cña c©u ®¬n b×nh th­êng, lµ mét côm chñ – vÞ. -Lµ phụ ng÷ bæ sung ý nghÜa cho danh tõ “ t×nh c¶m”. Nh­ vËy côm C-V ®· ®­îc sö dông lµm thµnh phÇn cña côm tõ ®Ó më réng c©u. 3.Ghi nhí Më réng c©u lµm phong phó c¸ch diÔn ®¹t, t¹o sù hÊp dÉn trong lêi nãi. Khi nãi hoÆc viÕt, có thÓ dïng nh÷ng côm tõ cã h×nh thøc cÊu t¹o gièng c©u ®¬n b×nh th­êng, gäi lµ côm C-V lµm thµnh phÇn c©u hoÆc thµnh phÇn cña côm tõ ®Ó më réng c©u. II.C¸C TR¦êNG HîP DïNG CôM CHñ-VÞ §Ó Më RéNG C¢U 1.VÝ dô a. ChÞ ba ®Õn khiÕn t«i rÊt vui vµ v÷ng t©m. c c v v VN CN => Côm C-V lµ chñ ng÷ vµ phụ ngữ trong cụm động từ ®Ó më réng c©u. Ngữ văn: Tiết 102: Dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu b.Khi b¾t ®Çu kh¸ng chiÕn, nh©n d©n ta tinh thÇn rÊt h¨ng h¸i. TN VN c v CN => Côm C-V lµ vÞ ng÷ ®Ó më réng c©u. Ngữ văn: Tiết 102: Dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu c. Chóng ta cã thÓ nãi r»ng trêi sinh l¸ sen ®Ó bao bäc cèm, còng nh­ trêi sinh cèm n»m ñ trong l¸ sen. c c v v VN CN => Côm C-V lµ phụ ngữ của cụm động từ ®Ó më réng c©u. d.Nãi cho ®óng th× phÈm gi¸ cña TiÕng ViÖt chØ míi thùc sù ®­îc x¸c ®Þnh vµ ®¶m b¶o tõ ngµy C¸ch m¹ng th¸ng T¸m thµnh c«ng. CN VN c v => Côm C-V lµ phụ ng÷ của cụm danh từ ®Ó më réng c©u. e. Tay cầm quyển sách, Lan bước xuống cầu thang CN VN Tr.N c¸ch thøc CN VN Côm C-V lµ tr¹ng ng÷ c¸ch thøc ®Ó më réng c©u. 2.Ghi nhí(SGK/69) C¸c thµnh phÇn c©u nh­ chñ ng÷, vÞ ng÷ vµ c¸c phô ng÷ trong côm danh tõ, côm ®éng tõ , côm tÝnh tõ ®Òu cã thÓ ®­îc cÊu t¹o b»ng côm C-V. Ngữ văn: Tiết 102: Dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu I. Thế nào là dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu? Ngữ văn: Tiết 102: Dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu * Bài tập : Hãy dùng cụm C – V để mở rộng hai câu sau: a. Cả lớp lắng nghe. b. Chiếc cặp rất đẹp. b. Chiếc cặp bố mua tặng em rất đẹp. C - V C - V CN - VN II. Các trường hợp dùng cụm C – V để mở rộng câu Đáp án: a.Cả lớp lắng nghe cô giáo giảng bài. CN - VN CHÚ Ý Không thể đồng nhất cụm C-V để mở rộng câu với cụm C-V làm nòng cốt câu vì: Cụm C-V đó chỉ làm thành phần của câu hoặc của phụ ngữ trong cụm từ để mở rộng câu. Ngữ văn: Tiết 102: Dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu I.Thế nào là dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu? Ngữ văn: Tiết 102: Dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu II. Các trường hợp dùng cụm C – V để mở rộng câu ? Có một HS khi mở rộng câu:”Lan học toán”. Bạn đã mở rộng câu như sau: “Lan học Toán còn Tuấn học Văn” Theo em bạn đã mở rộng câu như vậy đã đúng chưa ? Vì sao? Hãy sửa lại? Lan làm bài tập toán (mà) cô giáo ra . C - V CN - VN Lan học to¸n cßn TuÊn häc v¨n. CN - VN CN - VN DÙNG CỤM CHỦ - VỊ ĐỂ MỞ RỘNG CÂU I/ Thế nào là dùng cụm chủ- vị để mở rộng câu: II/ Các trường hợp dùng cụm c-v để mở rộng câu: III/ Luyện tập: Tìm cụm C-V làm thành phần câu hoặc thành phần cụm từ trong các câu dưới đây. Mỗi cụm C-V làm thành phần gì. a/ Đợi đến lúc vừa nhất, mà chỉ riêng những người chuyên môn mới định được, người ta gặt mang về Đợi. . . Lúc vừa nhất, mà…những người… mới định được C V Trạng ngữ có cụm C-V là phụ ngữ trong cụm danh từ b/ Trung đội trưởng Bính khuôn mặt đầy đặn Trung đội trưởng Bính khuôn mặt đầy đặn CN VN C V c/ Khi các cô gái Vòng đỗ gánh, giở từng lớp lá sen, chúng ta thấy hiện ra từng lá cốm, sạch sẽ và tinh khiết, không có mảy may một chút bụi nào. Vị ngữ là một cụm C-V Khi các cô gái Vòng đỗ gánh, giở từng lớp lá sen, . . .. C V Trạng ngữ là một cụm danh từ có cụm C-V làm phụ ngữ hiện ra từng lá cốm sạch sẽ. . . mảy may một chút bụi C V Vị ngữ có cụm C-V làm phụ ngữ cho cụm động từ d/ Bỗng một bàn tay đập vào vai khiến hắn giật mình Bỗng một bàn tay đập vào vai khiến hắn giật mình CN C C V V VN Cụm C-V làm chủ ngữ; Cụm C-V làm phụ ngữ trong cụm động từ Më réng c©u lµm phong phó, chi tiÕt c¸ch diÔn ®¹t, t¹o sù hÊp dÉn trong lêi nãi. Khi nãi hoÆc viÕt, cè thÓ dïng nh÷ng côm tõ cã h×nh thøc cÊu t¹o gièng c©u ®¬n b×nh th­êng, gäi lµ côm C-V lµm thµnh phÇn c©u hoÆc thµnh phÇn cña côm tõ ®Ó më réng c©u. II. Các trường hợp dùng cụm C – V để mở rộng câu C¸c thµnh phÇn c©u nh­ chñ ng÷, vÞ ng÷ vµ c¸c phô ng÷ trong côm danh tõ, côm ®éng tõ , côm tÝnh tõ ®Òu cã thÓ ®­îc cÊu t¹o b»ng côm C-V. Bµi tËp vÒ nhµ -ViÕt 1 ®o¹n v¨n trong ®ã cã sö dông côm C-V lµm thµnh phÇn c©u hoÆc cña côm tõ ®Ó më réng c©u. -T×m c¸c côm C-V ®Ó më réng c©u trong c©u sau: T«i nh×n qua khe cöa thÊy em t«i ®ang vÏ nh÷ng bøc tranh mµ bè t«i ®· h­íng dÉn.