Bài giảng Tiết 101: Hoán dụ

Tiết 101 : HOÁN DỤ I. Hoán dụ là gì? Áo nâu liền với áo xanh Nông thôn cùng với thị thành đứng lên. - Áo nâu: - Áo xanh : nông dân công nhân - Nông thôn : những người sống ở nông thôn - Thị thành : những người sống ở thị thành } Quan hệ giữa dấu hiệu với sự vật có dấu hiệu } Quan hệ giữa vật chứa đựng với vật bị chứa đựng  Tác dụng : nhằm tăng sức gợi hình , gợi cảm cho sự diễn đạt. Ghi nhớ 1 : ( học sgk / 82 ) * Bàn tay ta làm nên tất cả Một cây làm chẳng nên non Ngày Huế đổ máu - Bàn tay ta :người lao động - Một : số ít - Đổ máu : chiến tranh - Ba : số nhiều Có sức người sỏi đá cũng thành cơm. Ba cây chụm lại nên hòn núi cao. Gặp nhau Hàng Bè . Chú Hà Nội về Tình cờ chú cháu II. Các kiểu hoán dụ : } Quan hệ giữa cái cụ thể với cái trừu tượng . * Ghi nhớ 2 : ( học sgk / 83 ) a. b. c.  quan hệ giữa bộ phận với toàn thể .  quan hệ giữa dấu hiệu với sự vật có dấu hiệu . 2) So sánh hoán dụ với ẩn dụ : - Giống nhau : gọi tên sự vật, hiện tượng này bằng sự vật, hiện tượng khác. - Khác nhau : Ẩn dụ : Hoán dụ : Dựa vào quan hệ tương đồng ( nét giống nhau ) Dựa vào quan hệ tương cận ( gần gũi ) III. Luyện tập : Một tay lái chiếc đò ngang - Một tay : người lái đò Vì lợi ích mười năm phải trồng cây - Mười năm : thời gian trước mắt Áo chàm đưa buổi phân li - Áo chàm : người Việt Bắc Vì sao ? Trái Đất nặng ân tình - Trăm năm : thời gian lâu dài - Trái Đất : nhân loại Bến sông Nhật Lệ quân sang đêm ngày. Vì lợi ích trăm năm phải trồng người. Cầm tay nhau biết nói gì hôm nay. Nhắc mãi tên Người : Hồ Chí Minh. } Quan hệ:cái cụ thể - cái trừu tượng Một tay mười năm trăm năm Áo chàm Trái Đất 1) a. b. c. d.  quan hệ giữa bộ phận với toàn thể  quan hệ giữa dấu hiệu với sự vật có dấu hiệu  quan hệ giữa vật chứa đựng với vật bị chứa đựng Tìm ra phép hoán dụ và cho biết mối quan hệ ? Trong các câu thơ sau, câu nào có sử dụng biện pháp hoán dụ ? Núi cao chi lắm núi ơi ? Núi che mặt trời chẳng thấy người thương ! Quê hương là con diều biếc Tuổi thơ con thả trên đồng . Đầu xanh có tội tình gì Má hồng đến quá nửa thì chưa thôi . Bầu ơi thương lấy bí cùng Tuy rằng khác giống nhưng chung một giàn . a b c d x x x x x - Học bài : nắm khái niệm và các kiểu hoán dụ .- Làm bài tập : 1a / 84 sgk- Soạn bài : Cô Tô Tiết 101 : HOÁN DỤ I. Hoán dụ là gì? Ghi nhớ 1 sgk / 82 II. Các kiểu hoán dụ : Ghi nhớ 2 sgk /83