Bài giảng Tiếng Việt- Hành động nói

Kiểm tra bài cũ. - Nêu đặc điểm hình thức và chức năng của câu phủ định? - Đặt một tình huống hội thoại có sử dụng câu phủ định bác bỏ. Đặc điểm hình thức: Câu phủ định là câu có những từ ngữ phủ định như: không, chẳng chưa, không phải, chẳng phải… Chức năng: câu phủ định dùng để: Thông báo xác nhận không có sự vật, sự việc, tính chất, quan hệ nào đó (câu phủ định miêu tả). Phản bác một ý kiến, một nhận định ( câu phủ định bác bỏ) Hành động núi là gỡ?1. Tỡm hiểu vớ dụ: SGK: - Lớ Thụng núi với Thạch Sanh nhằm mục đớch đẩy Thạch Sanh đi để mỡnh hưởng lợi. - Lớ thụng đó đạt được mục đớch ấy bởi vỡ nghe Lớ Thụng núi Thạch Sanh vội vàng từ gió mẹ con Lớ Thụng ra đi.- Lớ Thụng thực hiện được mục đớch ấy bằng lời núi.→ Việc làm của Lớ Thụng là một hành động, vỡ nú là một việc làm cú mục đớch. 2. Ghi nhớ: Hành động nói là hành động được thực hiện bằng lời nói nhằm mục đích nhất định. Bài tập nhanh: - Hãy thực hiện một hành động nói. II. Một số kiểu hành động núi thường gặp.1. Vớ dụ : Sgk * VD1: Mỗi cõu trong lời núi của Lớ Thụng đều nhằm một mục đớch nhất định.- Cõu 1 dựng để trỡnh bày; Cõu 2 dựng để đe dọa. Cõu 4 dựng để hứa hẹn. * VD 2: - Lời cỏi Tớ: dựng để hỏi, bộc lộ cảm xỳc- Lời chị Dậu: dựng để tuyờn bố, bỏo tin 2. Ghi nhớ: Những kiểu hành động nói thường gặp là hỏi, trình bày ( báo tin, kể, tả, nêu ý kiến dự đoán…), điều khiển ( cầu khiến, đe doạ, thách thức,…) hứa hẹn, bộc lộ cảm xúc. Trần Quốc Tuấn viết “ Hịch tướng sĩ” nhằm mục đớch khớch lệ tướng sĩ học tập Binh thư yếu lược và lũng yờu nước của tướng sĩ.- Mục đớch của hành động núi trong cõu văn“ Nay ta bảo thật cỏc ngươi…làm rữa thịt Võn Nam Vương ở Cảo Nhai”: Khuyờn tướng sĩ luụn cảnh giỏc cao trước kẻ thự và phải chăm chỉ tập luyện vừ nghệ sẵn sàng đỏnh giặc.- Vai trũ của cõu văn trờn trong việc thực hiện mục đớch chung là khớch lệ lũng yờu nước của tướng sĩ trong việc bảo vệ đất nước. III. Luyện tập.Bài tập 1:  Bài tập 2: Cỏc hành động núi và mục đớch của mỗi hành động núi trong những đoạn trớch là: Bài tập 3: Xỏc định kiểu hành động núi được thực hiện trong 3 cõu cú từ “ Hứa” Cõu 1,2: Kiểu hành động điều khiển. Cõu 3: Kiểu hành động hứa hẹn (ước kết). * Bài tập nõng cao: Cho tỡnh huống sau: A hỏi thăm B về đường đi: A: Anh ơi, đường ra bến xe đi lối nào hở anh? B cú thể ứng xử như sau: B cứ việc đi, khụng núi gỡ cả ( tức khụng đỏp lời A) B núi: Xin lỗi, tụi cũng khụng biết anh ạ. B núi: Anh đến chỗ ngó ba kia, rẽ phải, đi độ 1km là thấy khu bến xe. ? Hóy cho biết với 3 tỡnh huống trờn, A đó thực hiện được hành động hỏi chưa? Cú đạt hiệu quả giao tiếp khụng? Vỡ sao? Đỏp ỏn: Núi ra cõu núi của mỡnh, A đó thực hiện hành động hỏi, khụg kể là B sẽ ứng xử như thế nào. A khụng đạt được hiệu quả giao tiếp trong cỏch ứng xử (1) và (2) của B. A đạt được hiệu quả giao tiếp trong cỏch ứng xử (3) của B. Chú ý: Trong quá trình giao tiếp, cần xác định rõ đối tượng giao tiếp để có những hành động nói phù hợp, đạt hiệu quả giao tiếp cao. *Dặn dũ: về nhà học kĩ bài và soạn “ Nước Đại Việt ta” Củng cố: - Nhắc lại khỏi niệm hành động núi; một số kiểu hành động núi thường gặp; Trong quỏ trỡnh thực hiện hành động núi cần chỳ ý điều gỡ?