Bài giảng- Thuật ngữ

1. Nêu các cách phát triển từ vựng Tiếng việt? 2. Hãy tìm những từ ngữ mới được cấu tạo trên cơ sở từ “môi trường”. KIỂM TRA BÀI CŨ So sánh hai cách giải thích - Nước là chất lỏng không màu, không mùi, có trong sông, hồ, biển… - Nước là hợp chất của các nguyên tử hi-đrô và ôxi, có công thức là H2O. - Muối là tinh thể trắng, vị mặn, thường được tách từ nước biển, dùng để ăn. - Muối là hợp chất mà phân tử gồm có một hay nhiều nguyên tử kim loại liên kết với một hay nhiều gốc a-xít. Đặc tính bên ngoài của sự vật, dựa vào kinh nghiệm. Cách thứ nhất (a) Cách thứ hai (b) Đặc tính bên trong của sự vật, dựa vào nghiên cứu khoa hoc. - Thạch nhũ là sản phẩm hình thành trong các hang động do sự nhỏ giọt của dung dịch đá vôi hòa tan trong nước có chứa a-xít các-bô-níc. - Ba-dơ là hợp chất mà phân tử gồm một nguyên tử kim loại liên kết với một hay nhiều nhóm hi-đrô-xít. -Ẩn dụ là gọi tên sự vật, hiện tượng này bằng tên sự vật, hiện tượng khác có nét tương đồng với nó. - Phân số thập phân là phân số mà mẫu là lũy thừa của mười. Môn Địa lí Môn Hóa học Môn Tiếng Việt MônToán học Văn bản khoa học, công nghệ. - Thạch nhũ là sản phẩm hình thành trong các hang động do sự nhỏ giọt của dung dịch đá vôi hòa tan trong nước có chứa a-xít các-bô-níc. - Ba-dơ là hợp chất mà phân tử gồm một nguyên tử kim loại liên kết với một hay nhiều nhóm hi-đrô-xít. -Ẩn dụ là gọi tên sự vật, hiện tượng này bằng tên sự vật, hiện tượng khác có nét tương đồng với nó. - Phân số thập phân là phân số mà mẫu là lũy thừa của mười. - Mỗi thuật ngữ chỉ biểu thị một khái niệm. - Mỗi khái niệm chỉ được biểu thị bằng một thật ngữ. a. Muối là một hợp chất có thể hòa tan trong nước. b. Tay nâng chén muối đĩa gừng Gừng cay, muối mặn xin đừng quên nhau. Là một thuật ngữ, không có sắc thái biểu cảm, không gợi lên ý nghĩa bóng bẩy. Là một từ thông thường, chỉ tình cảm sâu đậm của con người. Trong hai trường hợp sau, trường hợp nào từ “muối” có sắc thái biểu cảm? 1. Lực là tác dụng đẩy, kéo của vật này lên vật khác. 2. Xâm thực: là làm huỷ hoại dần dần lớp đất đá phủ trên bề mặt đất do các tác nhân: gió, băng hà, nước chảy… 3. Hiện tượng hoá học là hiện tượng trong đó có sinh ra chất mới. là hiện tượng hạt phấn tiếp xúc với đầu nhụy 5. Di chỉ là nơi có dấu vết cư trú và sinh sống của người xưa. 6. Thụ phấn Bài tập 1: Vận dụng kiến thức đã học ở các môn: Ngữ văn, Lịch sử, Địa lí, Toán học, Vật lí, Hóa học, Sinh học để tìm thuật ngữ thích hợp với mỗi chỗ trống. Thuật ngữ vừa tìm thuộc lĩnh vực nào? là tập hợp những từ có ít nhất một nét chung về nghĩa. 4. Trường từ vựng 7. Lưu lượng 8. Trọng lực là lực hút của trái đất. 9. Khí áp là sức ép của khí quyển lên bề mặt trái đất. là đường thẳng vuông gốc với một đoạn thẳng tại điểm giữa của đoạn ấy. 11. Thị tộc phụ hệ là thị tộc theo dòng họ người cha, tronh đó nam có quyền hơn nữ 12. Đường trung trực là lượng nước chảy qua mặt cắt ngang lòng sông ở một thời điểm nào đó trong một giây đồng hồ. là những chất do một nguyên tố hóa học cấu tạo nên. 10. Đơn chất Bài tập 2: Đọc đoạn thơ sau đây: Nếu được làm hạt giống để mùa sau Nếu lịch sử chọn ta làm điểm tựa Vui gì hơn làm người lính đi đầu Trong đêm tối tim ta làm ngọn lửa! (Tố Hữu, Chào xuân 67) Trong đoạn trích này, điểm tựa có được dùng như một thuật ngữ vật lí không? Ở đây, nó có nghĩa gì? Trong đoạn thơ trên, từ “điểm tựa” không được dùng như một thuật ngữ vật lí, nó có nghĩa là chỗ dựa chính, là niềm tin. Bài tập 3: Trong hoá học, thuật ngữ “hỗn hợp” được định nghĩa là “nhiều chất trộn lẫn vào nhau mà không hoá hợp thành chất khác”, còn từ “hỗn hợp” hiểu theo nghĩa thông thường là “gồm có nhiều thành phần trong đó mỗi thành phần vẫn không mang tính chất riêng của mình”. Cho biết trong hai câu sau đây, trường hợp nào “hỗn hợp” được dùng như một thuật ngữ, trường hợp nào “hỗn hợp” được dùng như một từ thông thường? a) Nước tự nhiên ở ao, hồ, sông, biển…là một hỗn hợp. b) Đó là một chương trình biểu dĩên hỗn hợp nhiều tiết mục. Thuật ngữ Theo nghĩa thông thường Hãy đặt câu với từ “hỗn hợp” theo nghĩa thông thường. Hướng dẫn học tập ở nhà - Nắm vững khái niệm và đặc điểm của thuật ngữ. - Học thuộc phần ghi nhớ. Làm bài tập 4,5 trang 90, sách giáo khoa. - Soạn bài: Trau dồi vốn từ + Tại sao phải trau dồi vốn từ? + Trau dồi vốn từ giúp ta điều gì? + Các cách trau dồi vốn từ?