Bài giảng Sông núi nước nam (nam quốc sơn hà)

GIÁO VIÊN : PHAN TẤN QUAN LỚP 7A6 Đọc thuộc lòng và nêu nội dung, nghệ thuật của các bài ca dao châm biếm. KIỂM TRA BÀI CŨ GIỚI THIỆU CHUNG VỀ THƠ TRUNG ĐẠI VIỆT NAM Ngay tõ thêi trung ®¹i, n­íc ta ®· cã mét nÒn th¬ ca phong phó vµ ®Æc s¾c. Th¬ ca trung ®¹i chñ yÕu ®­îc s¸ng t¸c b»ng ch÷ H¸n hoÆc ch÷ N«m với nhiÒu thÓ lo¹i ®a d¹ng. S«ng nói n­íc Nam (Nam quèc s¬n hµ) Lý th­êng kiÖt ( ? )  I/ Giới thiệu : 1/ Tác giả : Lí Thường Kiệt ( ? ) ( 1019 -1105 ) tên thật Ngô Tuấn, quê ở Hà Nội. 2/ Hoàn cảnh sáng tác : Xem SGK/63,64 3/ Thể thơ : Thể thơ thất ngôn tứ tuyệt ( bài thơ có 4 câu, mỗi câu 7 chữ, thường gieo vần chân – cuối câu 1,2,4 ) PHIÊN ÂM Nam quốc sơn hà Nam đế cư Tiệt nhiên định phận tại thiên thư Như hà nghịch lỗ lai xâm phạm Nhữ đẳng hành khan thủ bại hư DỊCH THƠ Sông núi nước Nam vua Nam ở Vằng vặc sách trời chia xứ sở Giặc dữ cớ sao phạm đến đây Chúng mày nhất định phải tan vỡ. II/ Đọc – hiểu văn bản : Bài này được xem là bản Tuyên ngôn Độc lập đầu tiên của nước ta.Vậy Tuyên ngôn Độc lập là gì ? 1/ Tuyên ngôn Độc lập là lời tuyên bố chủ quyền độc lập của đất nước và khẳng định không một thế lực nào được xâm phạm. Nội dung Tuyên ngôn Độc lập của bài thơ này là gì ? Nội dung Tuyên ngôn Độc lập của bài thơ : + Hai câu đầu : Nước Nam là của người Nam. Điều đó đã được sách trời định sẵn. + Hai câu sau : Kẻ thù không được xâm phạm, nếu xâm phạm thì sẽ chuốc lấy thất bại.  Sông núi nước Nam là bài thơ thiên về sự biểu ý và biểu cảm. Nhận xét về cách biểu ý và biểu cảm của bài thơ.  2/ Bài thơ thiên về biểu ý vì đã trực tiếp nêu rõ lí tưởng bảo vệ độc lập chống ngoại xâm và biểu cảm ẩn vào bên trong. Nêu ý nghĩa văn bản. 3/ Ý nghĩa văn bản : Bài thơ thể hiện niềm tin vào sức mạnh chính nghĩa của dân tộc ta và có thể xem là bản Tuyên ngôn Độc lập đầu tiên của nước ta. III/ Tổng kết : GN/ 65 IV/ Luyện tập : Theo SGK CỦNG CỐ 1/ Văn bản Sông núi nước Nam thường được gọi là gì ? A. Hồi kèn xung trận. B. Khúc ca khải hoàn. C. Bản Tuyên ngôn độc lập đầu tiên. D. Áng thiên cổ hùng văn. C 2/ Nghệ thuật nổi bật của văn bản Sông núi nước Nam là gì ? A. Ngôn ngữ sáng rõ, cô đọng, hòa trộn ý tưởng và cảm xúc. B. Dùng nhiều phép tu từ, ngôn ngữ giàu cảm xúc. C. Dùng nhiều hình ảnh ẩn dụ, tượng trưng. D. Dùng phép điệp ngữ và các yếu tố trùng điệp. A DẶN DÒ - Học thuộc và đọc diễn cảm bài thơ. - Nhớ được 8 yếu tố Hán Việt trong bài thơ. - Học tiếp bài Phò giá về kinh. PHÒ GIÁ VỀ KINH ( TỤNG GIÁ HOÀN KINH SƯ ) TRẦN QUANG KHẢI  I/ Giới thiệu : 1/ Tác giả : Trần Quang Khải ( 1241-1294 ), ông có công lớn trong hai cuộc kháng chiến chống quân Mông - Nguyên lần 2 và lần 3. 2/ Hoàn cảnh sáng tác : Xem SGK/67 3/ Thể thơ : Thể thơ ngũ ngôn tứ tuyệt ( bài thơ có 4 câu, mỗi câu 5 chữ, thường gieo vần chân – cuối câu 1,2,4 ) PHIÊN ÂM Đoạt sáo Chương Dương độ Cầm Hồ Hàm Tử quan Thái bình tu trí lực Vạn cổ thử giang san DỊCH THƠ Chương Dương cướp giáo giặc Hàm Tử bắt quân thù Thái bình nên gắng sức Non nước ấy ngàn thu II/ Đọc – hiểu văn bản : Nội dung bài thơ thể hiện như thế nào ? 1/ Nội dung bài thơ : + Hai câu đầu : Sự chiến thắng hào hùng của dân tộc trong cuộc kháng chiến chống giặc Nguyên - Mông xâm lược. + Hai câu sau : Lời động viên xây dựng, phát triển đất nước trong hoà bình và niềm tin sắt đá vào sự bền vững muôn đời của đất nước. So sánh bài thơ này và bài Sông núi nước Nam để tìm ra sự giống nhau về hình thức biểu ý và biểu cảm của chúng. 2/ Sự giống nhau của hai bài thơ : Cả hai bài đều thể hiện bản lĩnh, khí phách của dân tộc ta và diễn đạt ý tưởng cô đúc, dồn nén bên trong. Nêu ý nghĩa văn bản. 3/ Ý nghĩa văn bản : Hào khí chiến thắng và khát vọng về một đất nước thái bình thịnh trị của dân tộc ta thời đại nhà Trần. III/ Tổng kết : GN/ 68 IV/ Luyện tập : Theo SGK CỦNG CỐ 1/ Nội dung của văn bản Phò giá về kinh là gì ? A. Ca ngợi chiến thắng của dân tộc ta. B. Động viên, nhắc nhở, xây dựng đất nước khi hòa bình. C. Say sưa với hai trận thắng Chương Dương và Hàm Tử. D. Thể hiện hào khí chiến thắng và khát vọng thái bình thịnh trị của đất nước. D 2/ Văn bản Phò giá về kinh được làm theo thể thơ nào ? A. Thất ngôn tứ tuyệt B. Thất ngôn bát cú C. Ngũ ngôn tứ tuyệt D. Song thất lục bát C DẶN DÒ - Học thuộc và đọc diễn cảm bài thơ. - Nhớ được 8 yếu tố Hán Việt trong bài thơ. - Trình bày suy nghĩ về ý nghĩa thời sự của hai câu thơ cuối trong cuộc sống hôm nay. - Soạn bài : Từ Hán Việt Xem và trả lời các câu hỏi SGK/ 54  57 XIN CHÂN THÀNH CÁM ƠN