Bài giảng Sinh học 9 - Bài 12: Cơ chế xác định giới tính

KIỂM TRA BÀI CŨ Nêu quá trình phát sinh giao tử đực và giao tử cái? Thụ tinh là gì?TIẾT 12- BÀI 12: CƠ CHẾ XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNHRuồi giấm đựcRuồi giấm cáiXXXY - Nêu những điểm giống nhau và khác nhau trong bộ nhiễm sắc thể của ruồi giấm cái và ruồi giấm đực?1.Nhiễm sắc thể giới tính:Hãy quan sát bộ nhiễm sắc thể của người và cho biết đâu là bộ nhiễm sắc thể giới tính?Bộ nhiễm sắc thể của ngườiXXXY2n = 86A+XX6A+XY44A+XX44A+XY2n = 461.Nhiễm sắc thể giới tính:Ví dụ ở người: TB sinh dưỡng: 44A +XX  nữ 44A +XY  namTB sinh dục: - Nữ cho 1 loại: 22A + X - Nam cho 2 loại: 22A + Y 22A + X NST GIỚI TÍNH THƯỜNG CÓ Ở TẾ BÀO NÀO ? Trong cơ thể, NST giới tính có mặt ở cả TB sinhdục lẫn TB sinh dưỡng.1.Nhiễm sắc thể giới tính:Ở tế bào lưỡng bội (2n) - Có các cặp NST thường tồn tại thành từng cặp tương đồng (ký hiệu là A).- 1 cặp NST giới tính : Tương đồng : XXKhông tương đồng : XY- NST giới tính mang gen qui định :+ Tính đực, cái.+ Các tính trạng liên quan đến giới tính.1. Nhiễm sắc thể giới tính2 . Cơ chế xác định giới tính Sinh con trai hay gái là do người mẹ có đúng không ?Con gáiCon trai- Có mấy loại tinh trùng và trứng được tạo ra qua giảm phân ? Tại sao tỉ lệ con trai và con gái sơ sinh là xấp xỉ 1 : 1 ?Quan sát hình thảo luận nhóm và trả lời các câu hỏi sau:44A + XY44A + XXG22A +X22A +Y22A +X44A + XY44A + XXPBèmÑPCơ chế xác định giới tính ở người?F1 Tính đực, cái được qui định bởi cặp NST giới tính Sơ đồ cơ chế NST xác định giới tính ở người: (SGK)P : (44A + XX) x (44A + XY)Gp : (22A + X) (22A + X) (22A + Y)44A + XYCon trai44A + XXCon gái22A + X22A + Y22A + XF1 :- Cơ chế xác định giới tính là sự phân li của cặp NST giới tính trong quá trình phát sinh giao tử và được tổ hợp lại trong quá trình thụ tinh. 2 . Cơ chế xác định giới tính - Nêu những yếu tố ảnh hưởng đến sự phân hoá giới tính ? - Tại sao người ta điều chỉnh tỷ lệ đực cái ở vật nuôi ?- Những yếu tố phân hoá giới tính: + Hooc môn. + Nhiệt độ, cường độ ánh sáng 3. Các yếu tố ảnh hưởng đến sự phân hóa giới tính- Chủ động điều chỉnh tỷ lệ đực, cái ở vật nuôi: phù hợp với mục đích sản xuất.DùngMetyl testosteron (hormon sinh dục) tác động vào cá vàng cái có thể làm cá cái biến thành cá đực.Một số ví dụ về điều chỉnh đực cái Trứng rùa ủ ở nhiệt độ 280Csẽ nở thành con đực, còn ở nhiệt độ trên 320C trứng nở thành con cái.Thầu dầu trồng trong ánh sáng cường độ yếu thì số hoa đực giảmBAØI 12: CƠ CHẾ XAÙC ĐỊNH GIỚI TÍNHHãy đọc các thông tin sau đây:Khi nhiệt độ trái đất nóng lên, tất cả các cá thể San hô Nhật Bản đều biến đổi thành các cá thể San hô đực.Chim đực có thể bị chuyển giới tính thành chim mái do ăn phải sâu nhiễm hóa chất (oestrogen) tại các khu vực có rác thải. Ghép tinh hoàn gà trống (chứa hooc môn sinh dục đực) vào dưới da gà mái có thể làm gà mái biến đổi thành gà trống: cựa, mào dài; biết gáySử dụng hooc môn sinh dục kết hợp với giải phẩu, anh Thanyarasmi đã chuyển đổi giới tính thành nữ và đoạt vương miện hoa hậu chuyển đổi giới tính Thái Lan 2002.Cũng như Thanyarasmi, nam diễn viên Hàn Quốc Lee Si Yeon đã chuyển đổi thành một cô gái và đã lấy chồng vào năm 2008. - Các yếu tố môi trường :+ Môi trường trong : hooc môn+ Môi trường ngoài : nhiệt độ, ánh sáng , nồng độ CO2 - Chủ động điều chỉnh tỷ lệ đực, cái phù hợp với mục đích sản xuất.Hoàn thành bảng sau : Sự khác nhau giữa NST thường và NST giới tínhNST giới tínhNST thường1. Tồn tại một cặp trong tế bào lưỡng bội2. Luôn tồn tại thành từng cặp tương đồng3. Mang gen qui định tính trạng thường của cơ thể.1. Tồn tại nhiều cặp trong tế bào lưỡng bội2. Tồn tại thành từng cặp tương đồng (XX) hoặc không tương đồng (XY) 3. Chủ yếu mang gen qui định giới tính của cơ thể.Dặn dò+ Học bài+ Xem trước bài 13 “Di truyền liên kết”+ Xem lại kiến thức bài 4,5 “Lai hai cặp tính trạng” + Viết sơ đồ lai từ P đến F1P: Đậu hạt vàng, trơn (AaBb) x Đậu hạt xanh, nhăn(aabb)