Bài giảng Ông giuốc-Đanh mặc lễ phục (Trích “trưởng giả học làm sang”) (Trích “trưởng giả học làm sang”)

TiÕt 117: «ng giuèc-®anh mÆc lÔ phôc (TrÝch “tr­ëng gi¶ häc lµm sang”) (M«-li-e) Mô-li-e (Jăng Baptixtơ Pôcơlanh) (1622-1673) sinh ra ở Paris, trong một gia đình tư sản làm hầu cận nhà vua. Ông là một trong những nhà văn lỗi lạc nhất của chủ nghĩa cổ điển Pháp và của cả nền văn học Pháp. Hài kịch của Môlie, từ ba thế kỷ nay vẫn được nhân dân Pháp và nhân dân thế giới ham thích và ca ngợi. Ngay từ khi Môlie còn sống, Boalô, nhà phê bình và nhà lý luận của chủ nghĩa cổ điển, đã nhận định rằng tên tuổi của Môlie là vinh quang lớn nhất của thế kỷ XVII. Mô-li-e là người sáng lập nền hài kịch dân tộc Pháp. Môlie là một trong những tên tuổi vinh quang nhất của chủ nghĩa cổ điển Pháp. Là một nhà viết hài kịch, một diễn viên, một nhà dàn cảnh, một nhà đạo diễn, ông đã suốt đời hy sinh tận tụy cho nghệ thuật chân chính, lấy cái cười để cải tạo xã hội. Lúc ông còn sống, tên tuổi ông là một sự đe dọa đáng sợ cho những thế lực phản động, cho Nhà Thờ lúc bấy giờ. Mô-li-e (1622-1673) Ngày 10-8-1673, trong đêm diễn vở "Người bệnh tưởng" với vai diễn nhân vật chính, Mô-li-e đã kiệt sức, gục ngã và qua đời. Ông đã cống hiến trọn đời mình cho đến phút cuối cùng vì nghệ thuật và khát vọng công bằng, đẹp đẽ của loài người. Vì kÞch gåm 5 håi cã xen nh÷ng mµn ca vò nªn gäi lµ hµi kÞch. s¬ ®å bè côc vë hµi kÞch “TrÝch Tr­ëng gi¶ häc lµm sang” Hồi 1 Hồi 2 Hồi 3 Hồi 4 Hồi 5 “¤ng Giuèc- ®anh mÆc lÔ phôc” 5 håi Líp 1 Líp 2 Líp 3 Líp 4 Líp 5 LÔ phôc QuÇn cäc ¸o chÏn Bé tãc gi¶ vµ l«ng ®Ýnh mò Trang phôc cña tÇng líp quý téc ë Ph¸p, may s¸t ng­êi, che kÝn tõ cæ ®Õn th¾t l­ng. C¸c thø g¾n víi trang phôc tÇng líp quý téc Ph¸p ë thÕ kØ XVII. Bé quÇn ¸o may theo kiÓu quy ®Þnh ®Ó mÆc trong c¸c dÞp ®Æc biÖt. Trang phôc cña tÇng líp quý téc ë Ph¸p thêi ®ã cã hai lo¹i dµi ®Õn ®Çu gèi vµ dµi ®Õn m¾t c¸ ch©n. DiÔn ra t¹i phßng kh¸ch nhµ «ng Giuèc-®anh gåm 2 c¶nh: a, C¶nh tr­íc: ¤ng Giuèc - ®anh, b¸c phã may, tay thî phô vµ gia nh©n. b, C¶nh sau: Cã thªm 4 tay thî phụ n÷a. C©u hái th¶o luËn: Xem sè l­îng c¸c nh©n vËt tham gia ë mçi c¶nh vµ c¸c lo¹i ®éng t¸c, ©m thanh trªn s©n khÊu ®Ó chøng minh r»ng cµng vÒ sau kÞch cµng s«i ®éng? C¶nh tr­íc: Cã 4 nh©n vËt: «ng Giuèc-®anh, b¸c phã may, tay thî phô vµ gia nh©n. ¤ng Giuèc-®anh vµ b¸c phã may nãi chuyÖn. Chñ yÕu lµ lêi ®èi tho¹i (tÊt nhiªn lµ cã kÌm c¶ cö chØ) C¶nh sau: Cã thªm 4 tay thî phu n÷a. ¤ng Giuèc-®anh vµ tay thî phô nãi chuyÖn (4 tay thî phô kia xóm xÝt) nªn «ng Giuèc-®anh mÆc dï nãi víi mét ng­êi mµ nh­ nãi víi tèp thî phô 5 ng­êi. Kh«ng chØ nghe nh÷ng lêi ®èi tho¹i mµ cßn ®­îc xem c¸c thî phô cìi ¸o quÇn cò, mÆc lÔ phôc §· thÕ trªn s©n khÊu cßn cã c¶nh nh¶y móa vµ ©m nh¹c rén rµng -> kÞch cµng s«i ®éng, n¸o nhiÖt. => KÞch s«i ®éng h¼n lªn Th¶o luËn nhãm: Nghe ®äc c¶nh 1 vµ th¶o luËn theo nhãm c¸c c©u hái sau: Nghe ®äc c¶nh 1 vµ th¶o luËn nhãm theo c©u hái sau: Nhãm 1: Trong c¶nh 1 néi dung xoay quanh nh÷ng vÊn ®Ò g×? Nhãm 2: T×m nh÷ng l­ît lêi cã néi dung ®¸p (®¸p lêi) kh«ng liªn quan ®Õn l­ît lêi tr­íc ®ã? Nhãm 3: H·y t×m nh÷ng chi tiÕt g©y c­êi (lêi tho¹i) trong c¶nh 1? Nhãm 4: Gi¶i thÝch v× sao c¸c chi tiÕt trong c¶nh 1l¹i t¹o ra tiÕng c­êi? Cuéc ®èi tho¹i xoay quang vÊn ®Ò: §«i bÝt tÊt, ®«i giµy, l«ng ®Ýnh mò, bé tãc gi¶, ¨n bít v¶i, bé lÔ phôc… * VÊn ®Ò vÒ ®«i bÝt tÊt vµ ®«i giÇy: “Bít tất chật…” “Giày làm đau chân…” “Ngài cứ tưởng tượng ra thế”. “Thưa, đây là bộ lÔ phục đẹp nhất triều đình…” => Giuốc-đanh lời lẽ khá sắc bén, vẫn tĩnh táo phân biệt đúng - sai => Bác phó may đánh lảng vì đuối lí, vì bị lộ mặt. Nhận ra đúng – sai nhờ cảm giác: “chật quá”, “đau chân ghê quá” Nhận thức cảm tính - nhận thức ở bậc thấp “Tôi tưởng tượng ra thế vì tôi thấy thế!” “Rồi nó giãn ra….” * Vấn đề về bộ lễ phục: Bác phó may Ông Giuốc-đanh “Bộ lễ phục đẹp nhất triều đình…” “Ngài có bảo muốn may hoa xuôi đâu?” “Các nhà quý phái đều mặc như thế!” “Tôi sẽ may hoa xuôi lại…” “Bác may hoa ngược mất rồi!” “Cần phải bảo may hoa xuôi ư?” “Thế thì may được đấy!” “Không, không.” Nói sai thành đúng Bị động sang chủ động => Nói đúng thành sai => Chủ động sang bị động => Láu cá, lừa bịp => Mê muội, ngu dốt, ngớ ngẩn: thích học đòi làm sang * Vấn đề bị bớt vải: “Ôkìa, bác phó may! Vải này là thứ hàng của tôi…” “Đẹp quá nên tôi đã gạn một áo để mặc” “Đành là đẹp, đáng lẽ đừng gạn vào áo của tôi mới phải.” “Mời ngài mặc thử bộ lễ phục chứ ạ?” “ §µnh lµ ®Ñp, nh­ng ®¸ng lÏ ®õng g¹n vµo ¸o cña t«i míi ph¶i…” . “ Mêi ngµi thö mÆc bé lÔ phôc chø ¹?” Phàn nàn Đánh lãng sang chuyện khác => Quên ngay sự việc bị bớt vải => Biết bộ lễ phục là quan tâm lớn nhất của lão giàu ngu dốt => Như con rối bị giật dây => Trơ tráo, tham lam,ranh ma, bịp bợm Yếu tố hài được xây dựng trên cơ sở: “cái trái tự nhiên” - Một lão nhà giàu liên tiếp bị bác phó may “xỏ mũ”: Đôi giày và đôi bít tất cỡ nhỏ ( bớt tiền, chơi khăm…); áo hoa lễ phục may ngược (may hỏng, chơi khăm…); ngang nhiên mặc áo bớt vải của Giuốc-đanh trước mặt ông ta (lợi dụng, chơi khăm…). => Bản chất trưởng giả ngu dốt nhưng cố tình muốn trở thành tầng lớp quý tộc