Bài giảng Ôn tập ngữ văn

a. Bà tôi tóc đã bạc. C N V N C V b. Bỗng một bàn tay đặt vào vai khiến hắn giật mình. C V V C CN V N Phân tích cấu trúc ngữ pháp trong các câu sau: I. Lý thuyết I. Lý thuyết Thế nào là cụm chủ - vị để mở rộng câu ? Khi nói hoặc viết, có thể dùng những cụm từ có hình thức giống câu đơn bình thường, gọi là cụm chủ vị ( cụm C – V ) , làm thành phần của câu hoặc của cụm từ để mở rộng câu. v c CN Xác định thành phần câu và cho biết câu trên mở rộng thành phần nào ? a. Bố về là một tin vui. b. Cái bàn này chân gãy rồi. c. Con được bố tha thứ. d. Bài văn em viết rất hay. VN c v CN VN c v c v VN CN CN VN Mở rộng thành phần CN Mở rộng thành phần VN Mở rộng thành phần phụ ngữ Mở rộng thành phần phụ ngữ I. Lý thuyết Chủ ngữ Vị ngữ Cụm danh từ Cụm động từ Cụm tính từ I. Lý thuyết Cần phải phân biệt cụm C – V làm nòng cốt câu với cụm C – V để mở rộng câu Cụm C – V mở rộng thành phần và cụm C – V của câu là: c v a) Khí hậu nước ta ấm áp cho phép ta quanh năm trồng trọt, thu hoạch bốn mùa. II. Bài tập BÀI TẬP 1 c v CN VN Khí hậu nước ta ấm áp Cụm C – V làm chủ ngữ cho phép ta quanh năm trồng trọt, thu hoạch bốn mùa Cụm C – V làm phụ ngữ trong cụm động từ II. Bài tập BÀI TẬP 1 b) Có kẻ nói từ khi các thi sĩ ca tụng cảnh núi non, hoa cỏ, núi non , hoa cỏ trông mới đẹp; từ khi có người lấy tiếng chim kêu, tiếng suối chảy làm đề ngâm vịnh, tiếng chim tiếng suối nghe mới hay. Cụm C – V làm phụ ngữ trong cụm danh từ “khi” khi các thi sĩ ca tụng cảnh núi non, hoa cỏ, núi non , hoa cỏ trông mới đẹp nói từ khi các thi sĩ ca tụng cảnh núi non, hoa cỏ, núi non , hoa cỏ trông mới đẹp; từ khi có người lấy tiếng chim kêu, tiếng suối chảy làm đề ngâm vịnh, tiếng chim tiếng suối nghe mới hay Cụm C – V làm phụ ngữ trong cụm động từ “nói” khi có người lấy tiếng chim kêu, tiếng suối chảy làm đề ngâm vịnh, tiếng chim tiếng suối nghe mới hay Cụm C – V làm phụ ngữ trong cụm danh từ “khi” II. Bài tập BÀI TẬP 1 c) Thật đáng tiếc khi chúng ta thấy những tục lệ tốt đẹp ấy mất dần, và những thức quý của đất nước mình thay dần bằng những thức bóng bảy hào nháng và thô kệch bắt chước người ngoài [ … ]. thấy những tục lệ tốt đẹp ấy mất dần, và những thức quý của đất nước mình thay dần bằng những thức bóng bảy hào nháng và thô kệch bắt chước người ngoài [ … ]. Cụm C – V làm phụ ngữ trong cụm động từ “thấy” II. Bài tập BÀI TẬP 2 a) Chúng em học giỏi lam cho cha mẹ và thày cô rất vui lòng. b) Nhà văn Hoài Thanh khảng định rằng cái đẹp là cái có ích. c) Tiếng Việt rất giầu thanh điệu khiến lời nói của người Việt Nam ta rất du dương, trầm bổng như một bản nhạc. d) Cách mạng tháng Tám thành công đã khiến cho Tiếng Việt có một bước phát triển mới, một số phận mới. II. Bài tập BÀI TẬP 2 a) Chúng em học giỏi. Cha mẹ và thày cô rất vui lòng. b) Nhà văn Hoài Thanh khảng định: “Cái đẹp là cái có ích”. Chúng em học giỏi làm cho cha mẹ và thày cô rất vui lòng. Nhà văn Hoài Thanh khảng định rằng cái đẹp là cái có ích. BÀI TẬP 2 Tiếng Việt rất giầu thanh điệu khiến lời nói của người Việt Nam ta rất du dương, trầm bổng như một bản nhạc. Cách mạng tháng Tám thành công đã khiến cho Tiếng Việt có một bước phát triển mới, một số phận mới. c) Tiếng Việt rất giầu thanh điệu. Điều đó khiến lời nói của người Việt Nam ta rất du dương, trầm bổng như một bản nhạc. d) Cách mạng tháng Tám thành công. Từ đó, Tiếng Việt có một bước phát triển mới, một số phận mới. BÀI TẬP 3 Anh em hòa thuận khiến hai thân vui vầy. Đây là cảnh một rừng thông ngày ngày biết bao nhiêu người qua lại Hàng loạt vở kịch như “Tay người đàn bà”, “Giác ngộ”, “Bên kia sông đuống” , … ra đời đã sưởi ấm cho ánh đèn sân khấu ở khắp mọi miền đất nước. BÀI TẬP MỞ RỘNG a) Bà nội chia quà cho cháu. Bà nội đi chợ về chia quà cho cháu. b) Tôi đã gặp bạn ấy. c) Cả lớp đã làm xong bài tập. Tôi đã gặp bạn ấy đi học về. Cả lớp đã làm xong bài tập thầy giáo ra. d) Quyển họa báo rất đẹp. Quyển họa báo bìa rất đẹp. BÀI TẬP MỞ RỘNG a) Sự tiến bộ của em làm cha mẹ vui lòng. Sự tiến bộ của em làm vui lòng cha mẹ . b) Bà em chân tay đều yếu lắm. c) Tôi đọc quyển sách này nhiều rồi. Quyển sách này, tôi đọc nhiều rồi. Chân tay bà em đều yếu lắm. II. Bài tập - Con thuyền sang sông. - Con thuyền chở gạo đang sang sông. Ghi nhớ: - Khi nói hoặc viết có thể dùng những cụm từ có hình thức giống câu đơn bình thường, gọi là cụm chủ vị, làm thành phần của câu hoặc của cụm từ để mở rộng câu. Các thành phần câu như chủ ngữ, vị ngữ và các phụ ngữ trong cụm danh từ, cụm động từ, cụm tính từ đều có thể được cấu tạo bằng cụm chủ vị. - Tác dụng: làm cho cấu trúc câu được mở rộng, hình thức diễn đạt phong phú hơn.