Bài giảng Ngữ văn tiết 37 văn học: Tĩnh dạ tứ- Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh

Văn Bản: Tĩnh dạ tứ Lyự Baùch Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh NGười soạn: Nguyễn Thị Thúy Trường THCS Mỹ Đình 1. Hoàn cảnh sáng tác: Xa quê, trông trăng, nhớ quê 2. Chủ đề: Quen thuộc Vọng nguyệt hoài hương I. Tìm hiểu chung: Tĩnh dạ tứ Dịch thơ Đầu giường ỏnh trăng rọi, Ngỡ mặt đất phủ sương. Ngẩng đầu nhỡn trăng sỏng, Cỳi đầu nhớ cố hương.  Phiên âm Sàng tiền minh nguyệt quang, Nghi thị địa thượng sương. Cử đầu vọng minh nguyệt, Đê đầu tư cố hương.  Dịch nghĩa ánh trăng sáng đầu giường, Ngỡ là sương trên mặt đất. Ngẩng đầu ngắm vầng trăng sáng, Cúi đầu nhớ quê cũ.  Lý Bạch 701-762 1. Hoàn cảnh sáng tác: Xa quê, trông trăng, nhớ quê 2. Chủ đề: Quen thuộc Vọng nguyệt hoài hương 3.Thể thơ: Ngũ ngôn tứ tuyệt (cổ thể) I. Tìm hiểu chung: - Bài thơ này có thể thơ giống bài nào em đã học? A. Sông núi nước Nam B. Sau phút chia ly C. Phò giá về kinh D. Xa ngắm thác núi Lư 1. Hoàn cảnh sáng tác: Xa quê, trông trăng, nhớ quê 2. Chủ đề: Quen thuộc Vọng nguyệt hoài hương 3.Thể thơ: Ngũ ngôn tứ tuyệt (cổ thể) I. Tìm hiểu chung: 4. Bố cục: 2 phần - Sàng tiền minh nguyệt quang, Nghi thị địa thượng sương. - Đầu giường ánh trăng rọi, Ngỡ mặt đất phủ sương. 1. Hai câu đầu: II.Tìm hiểu chi tiết -Tâm trạng thao thức cảnh đêm mơ màng, tĩnh lặng. - Nhìn trăng ngỡ sương  Nhớ quê Câu hỏi thảo luận nhóm Nếu thay từ sàng (giường) bằng một số từ khác, chẳng hạn như án (bàn), đình (sân) ý thơ có thay đổi không? Thay đổi như thế nào? Chỉ rõ cái hay trong việc dùng từ sàng? 2. Hai câu cuối: II.Tìm hiểu chi tiết Cử đầu vọng minh nguyệt, Đê đầu tư cố hương. Ngẩng đầu nhìn trăng sáng, Cúi đầu nhớ cố hương. Con người – trăng – quê hương  Giao hòa - NT đối: Ngẩng đầu >< cố hương nhịp nhàng cho câu thơ Sự hoạt động liên tục của tư duy Tình cảm quê hương luôn thường trực Câu hỏi thảo luận nhóm Trong hai câu thơ cuối, tác giả đã sử dụng nghệ thuật gì? Tác dụng của nghệ thuật ấy? Câu hỏi thảo luận nhóm Đọc bài thơ của Lý Bạch, em cảm nhận được những tình cảm sâu sắc nào được gửi gắm? Bài thơ có những nét đặc sắc nào về nghệ thuật? Sàng tiền minh nguyệt quang, Nghi thị địa thượng sương. Cử đầu vọng minh nguyệt, Đê đầu tư cố hương.  Đầu giường ánh trăng rọi, Ngỡ mặt đất phủ sương. Ngẩng đầu nhìn trăng sáng, Cúi đầu nhớ cố hương. 1. Nội dung: Tình cảm quê hương sâu nặng. Tình yêu thiên nhiên. 2. Nghệ thuật: Cô đọng, ít lời nhiều ý. Đối. Câu rút gọn… III. Tổng kết: IV. Luyện tập, củng cố: 1. Bài 1:Chọn câu trả lời đúng bằng cách khoanh tròn vào chữ cái đầu tiên: Chủ đề của bài thơ là: A. Đăng sơn ức hữu (lên núi nhớ bạn) B. Vọng nguyệt hoài hương (trông trăng nhớ quê) C. Sơn thủy hữu tình (non nước hữu tình) D. Tức cảnh sinh tình (trước cảnh sinh tình) 2. Bài 2: Điền chữ Đ cho câu nhận xét đúng, chữ S cho câu nhận xét sai: a) Tĩnh dạ tứ là một bài thơ Đường luật. b) Tĩnh dạ tứ thuộc thể thơ thất ngôn. c) Hai câu thơ đầu tả cảnh thuần túy. d) Bài thơ là nỗi niềm hoài hương của tác giả. Hướng dẫn học ở nhà: 1. Học thuộc lòng bài thơ. 2. Học thuộc bài phân tích. 3.Sưu tầm các bài thơ, bài văn, bài hát viết về trăng, quê hương. 4. Soạn Hồi hương ngẫu thư: + Bài thơ sáng tác trong hoàn cảnh nào? +Tâm trạng của tác giả như thế nào trong hoàn cảnh đó?