Bài giảng Ngữ văn lớp 12: Mảnh trăng cuối rừng - Nguyễn Minh Châu

Chµo mõng tiÕt häc tèt nµyc¸c thÇy c« gi¸o vµ c¸c em häc sinhm¶nh tr¨ng cuèi rõngnguyÔn minh ch©uGiíi thiÖu 1.T¸c gi¶ : (1930-1989) - Nhà văn quân đội trưởng thành trong kháng chiến chống Mĩ, có nhiều đóng góp cho nền văn xuôi kháng chiếnTrong kháng chiến chống Mĩ, NMC chủ yếu viết về người lính và lực lượng trực tiếp tham gia phục vụ chiến trường --> mang đặc điểm chung của văn học kháng chiến nhưng vẫn thể hiện phong cách riêng, được bạn đọc yêu mến.- Sau 1975, là người đi tiên phong trong công cuộc tìm tòi và đổi mới văn học. Tập trung viết về người lính trở về sau chiến tranh vôi cái nhìn mới mẻ, nhân hậu và thẳng thắn.Bót tÝch cña NguyÔn Minh Ch©uT¸c phÈm NguyÔn Minh Ch©u2. TruyÖn Ng¾n M¶nh Tr¨ng Cuèi Rõnga.Hoµn c¶nh s¸ng t¸c: thêi k× ®Çu cña cuéc chiÕn tranh ph¸ ho¹i miÒn B¾c cña ®Õ quèc MÜ.b. §Ò tµi : ViÕt vÒ mét c©u chuyÖn t×nh trong chiÕn tranh gi÷a mét chiÕn sÜ l¸i xe vµ mét c« c«ng nh©n giao th«ng. II/ PHAÂN TÍCH:Hai ng­êi yªu nhau nh­ng ch­a biÕt mÆt nhau, cïng ®i ®Õn ®iÓm hÑn , gÆp nhau, cïng kÒ vai s¸t c¸nh bªn nhau chèng l¹i bom MÜ ®Ó b¶o vÖ xa hµng vµ tÝnh m¹ng cho nhau nh­ng kh«ng nhËn ra nhau.T×nh huèng mang nÆng tÝnh ngÉu nhiªn nh­ng kh«ng gi¶ t¹o nhê sù xÕp ®Æt kh¸ tù nhiªn cña t¸c gi¶, h¬n n÷a t×nh huèng nay ®­îc ®Æt vµo trong mét hoµn c¶nh ®Æc biÖt mang tÝnh quy luËt riªng: Hoµn c¶nh chiÕn tranh.1. Tình huoáng truyeän:Thảo luận 4 phút : * Tìm những chi tiết thể hiện ngoại hình của nhân vật “Nguyệt”: - Gián tiếp (qua lời chị Tính) - Trực tiếp ( gặp đêm trăng – trong lời kể của Lãm) : + Trong ánh đèn xe + Trong ánh trăng + Khi bị thương * Nhận xét cách miêu tả nhân vật của tác giả và tác dụng nghệ thuật .2 Vẻ đẹp của con người Việt Nam trong chiến tranh a. Nhân vật Nguyệt:Vẻ đẹp ngoại hình Đôi gót chân hồng hồng Quần lụa đen chấm mắt cáAó,mái tóc dai?>Nón mới, làn mới Vẻ đẹp giản dị và mát mẻ như sương núi Vẻ đẹp giản dị, kín đáo, thanh khiết mà tươi mát, đối lập với bối cảnh ngột ngạt, căng thẳng thời chiến. b. Vẻ đẹp nội tâm:+ Lí tưởng sống xung phong đi kiến thiết miền Tâykiên gan bám trụ mặt đường, đối mặt với đạn bom Sẵn sàng đi vào những nơi gian khổ nhất để cống hiến sức trẻ trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.NguyÖt cã lÝ t­ëng sèng cao ®Ñp NguyÖt cã vÎ ®Ñp, ngo¹i h×nh lÝ t­ëng.+ Tình yêu: Nguyệt yêu Lãm vìLãm trốn nhà đi bộ đội Xuất ngũ rồi tái ngũ Là chiến sĩ lái xe Phù hợp với lí tưởng mà Nguyệt tôn thờ Đợi chờ Lãm dù chưa một lần gặp mặt, một lời hẹn uớc. Có tình yêu trong sáng, đẹp đẽ, thủy chung. * Vẻ đẹp của hành động -Tình huống 1Xe đang ở giữa ngầm Nước ngập đến tai xe Trời tối như mực Giặc ném bom tọa độ Tình huống hết sức nguy hiểm đe dọa tính mạng người chiến sĩ vàchuyến xe hàng ra mặt trận.-Hành động Nhảy ùm xuống nướcNhanh nhẹn lội phăng qua bên kia bờ Cột tời, giúp Lãm kéo xe lên bờ Dứt khoát,thành thạo  Coâ gaùi gan daï, duõng caûm, ñaày tinh thaàn traùch nhieäm vaø tình yeâu thöông, nieàm laïc quan phôi phôùi-Tình huống 2 Caêng thaúng, noùng boûng, khoác lieät, thöû thaùch tinh thaàn ngöôøi chieán só laùi xe vaø coâ coâng nhaân giao thoâng- Hành động Ñaåy Laõm vaøo moät hoác caây, ñöùng che phía ngoaøiChaïy theo Laõm ñeå cöùu xeChæ ñöôøng, ñi doø tröôùcBò thöông, nhìn veát thöông cöôøi..Xöû lí tình huoáng heát söùc thoâng minh, quyeát ñoaùn. Saün saøng hi sinh tính maïng ñeå cöùu ñoàng ñoäi, baûo veä xe haøng.Bän chóng Êp ®Õn nh÷ng tiÕng sÐtThÊy ph¸o s¸ng vµ b¾n hai m­¬i li§Êt ®¸ cµnh c©y r¬i Çm Çm rµo rµo.§Þch b¾n Löûa ñaõ beùn vaøo loápÑòch quaây troøn treân ñaàuMoät loaït bom raát gaànTrong quaù trình vaän ñoäng cuûa coát truyeän, Nguyeät caøng luùc caøng boäc loä roõ phaåm chaát cao ñeïp. Cuoái cuøng coâ hieän ra trong veû ñeïp toaøn veïn, raïng rôõ. Cuøng vôùi quaù trình aáy laø söï bieán chuyeån trong thaùi ñoä, tình caûm cuûa nhaân vaät Laõm ( Töø choã khoù chòu ñeán ngöôõng moä,caûm phuïc,bieát ôn saâu saéc.)b. Nhaân vaät Laõm:* Ngöôøi chieán sóTroán nhaø ñi boä ñoäiXuaát nguõ roài laïi taùi nguõ khi Toå quoác caànLaø chieán só laùi xe chôû haøng ra tieàn tuyeánRaát nghieâm tuùc khi thöïc hieän nhieäm vuï.Saün saøng hi sinh tính maïng ñeå baûo veä xe haøng, hoaøn thaønh nhieäm vuï ñöôïc giaoSoáng coù lí töôûng, saün saøng hi sinh haïnh phuùc rieâng tö cho söï nghieäpñaáu tranh giaûi phoùng daân toäc.* Ngöôøi thanh nieân ñi ñeán ñieåm heïn gaëp ngöôøi yeâuNgoài beân Nguyeät nhöng khoâng daùm hoûi kó.Nhìn traêng ra phaùo saùngTin chaéc ngöôøi con gaùi ngoài caïnh chính laø NguyeätNhaän ra veû ñeïp cuûa Nguyeät, nhaän ra veû laõng maïn cuûa con ñöôøng vaø aùnh traêng.Taâm hoàn laõng maïn, thô moäng3. Vaøi neùt veà ngheä thuaät:Coù tình yeâu maõnh lieät, chín chaénVeû thanh khieát töôi maùt cuûa nhaân vaät vaø thieân nhieânVeû taøn khoác caêng thaúng noùng boûng cuûa chieán tranhDaâng leân moät tình yeâu vaø loøng bieát ôn saâu saécVieát laù thö tình ñaàu tieân cho Nguyeät* Sau khi bieát chaéc ñoù laø Nguyeät:Theå hieän nieàm tin vaøo chieán thaéng cuûa caùi ñeïp tinh thaàn tieàm aåntrong con ngöôøi VN * Ngheä thuaät töông phaûn: * Nhan ñeà truyeän – teân nhaân vaät: Coù söï soùng ñoâi cuûa hình töôïng-Taïo veû laõng maïn bay boång, taïo chaát thô vuùt leân töø caâu chuyeän-Taïo khoâng khí hö hö thöïc thöïc- Laøm baät noåi ñöôïc veû ñeïp noäi taâm cuûa nhaân vaät Laõm ñieån hình cho thanh nieân thôøi khaùng chieán choáng Mó: soáng coù lí töôûng, coù traùch nhieäm, saün saøng hi sinh haïnh phuùc rieâng tö, tính maïng cho söï soáng coøn cuûa Toå Quoác, coù tình yeâu trong saùng gaén chaët vôùi lí töôûngIII. KEÁT LUAÄN:Noäi dungTruyeän ngaén theå hieän ñöôïc cuûa con ngöôøi Vieät Nam trong chieán tranh: yeâu nöôùc, soáng coù lí töôûng, saün saøng hi sinh chocuoäc chieán ñaáu giaûi phoùng daân toäc maø vaãn ñeïp ñeõ thanh khieátlaõng maïn bay boång. Ñoù chính laø söùc maïnh ñeå nhaân daân tavöôït qua nhöõng thöû thaùch töôûng nhö khoâng vöôït qua noåi ñeåchieán ñaáu vaø chieán thaéng ñeá quoác Mó xaâm löôïc.Ngheä thuaät ñaëc saéc:Taïo tình huoáng haáp daãn. Taïo khoâng khí laõng maïn bay boång.Taïo chaát thô vuùt leân töø cuoäc soáng.