Bài giảng Ngữ văn lớp 11: Vào phủ chúa Trịnh (Trích Thượng kinh kí sự - Lê Hữu Trác)

Vào phủ chúa TrịnhTrÝch Th­ỵng kinh kÝ sù Lª H÷u Tr¸cA. Đọc - Hiểu tiểu dẫn:I. Tác giả:Tóm tắt những nét chính về cuộc đời và sự nghiệp sáng tác của Lê Hữu Trác.Khu tưởng niệm trên núi Cánh Diều (Hương Sơn – Hà Tĩnh) - nhìn từ đường Trường SơnQuang cảnh ngoài đền thờTượng thờ Lê Hữu TrácII. Tác phẩmTrình bày những hiểu biết của em về tác phẩm “Thượng kinh kí sự”.- Viết bằng chữ Hán, được xếp ở cuối bộ “Hải Thượng y tông tâm lĩnh”. - Qua việc miêu tả cuộc sống xa hoa và quyền uy của nhà chúa, tác giả bộc lộ thái độ coi thường danh lợi và thể hiện tình yêu tự do của mình. B. Đọc - Hiểu văn bản:I. Quang cảnh trong phủ chúa:Quang cảnh trong phủ chúa được miêu tả qua những chi tiết nào? “cột và bao lơn lượn vòng” “qua mấy lần cửa”“cây cối um tùm” “Lính nghìn cửa vác đòng nghiêm nhặt”“Cột sơn son thếp vàng”Qua “năm sáu lần trướng gấm”, “sập thếp vàng, “nệm gấm”, “màn là”Quang cảnh trong cungCó rất nhiều cửaVườn hoa rất đẹpĐiếm “Hậu mã quân túc trực”Có “Đại đường”“Gác tía”Cảnh ở phủ chúa cực kỳ tráng lệ, lộng lẫy, không đâu sánh bằng.Hãy tìm những chi tiết nói về cung cách sinh hoạt trong phủ chúa.“Cả trời Nam sang nhất là đây!” Bên chúa luôn có “phi tần chầu chực”Thế tử Trịnh Cán và những người hầuCảnh hội chầu ở phủ chúa TrịnhCung cách sinh hoạtCó nhiều vệ sĩ canh gác Mọi người đều lễ độ với chúa và thế tử Bên chúa luôn có “phi tần chầu chực”Mọi vật dụng đều “sơn son thếp vàng” Thế tử bệnh có bảy, tám vị lương y bắt mạch Cung cách sinh hoạt với những lễ nghi, khuôn phép cho thấy sự quyền uy, lối sống hưởng thụ xa hoa và sự lộng quyền của nhà chúa.III. Hình ảnh của tác giả:Hãy phân tích thái độ của tác giả trước cảnh giàu sang, quyền uy trong phủ chúa.Đốivới sự giàu sang“Cả trời Nam sang nhất là đây”.“Mâm vàng, chén bạc, đồ ăn toàn của ngon vật lạ”.“Ở trong tối om không thấy có cửa ngõ gì cả.”“Vì trong chốn màn che, ăn quá no, mặc quá ấm nên tạng phủ yếu đi”. Tác giả dửng dưng trước những quyến rũ vật chất và không đồng tình với cuộc sống no đủ, tiện nghi nhưng thiếu khí trời và tự do.Phân tích tâm trạng của tác giả khi kê đơn, chữa bệnh cho thế tử.CáitâmcủathầythuốcCách lý giải bệnh tình thầy thuốc kinh nghiệm “Mâm vàng, chén bạc, đồ ăn toàn của ngon vật lạ”.Tâm trạng mâu thuẫn:><Hai suy nghĩ xung đột  lương tâm thầy thuốc đã thắng. Chữa khỏi bệnh (y đức)  được tin dùng  bị công danh trói buộcChữa cầm chừng (trái y đức)  sớm về núiIII. Tổng kết:Hãy nêu những đặc sắc về nghệ thuật và nội dung của đoạn trích.- Bút pháp ký sự : quan sát tỉ mỉ, ghi chép trung thực, tả sinh động, kể lôi cuốn  tạo giá trị hiện thực sâu sắc cho tác phẩm.- Đoạn trích là bức tranh về cuộc sống xa hoa, quyền uy của chúa Trịnh, qua đó bộc lộ thái độ coi thường danh lợi của tác giả.