Bài giảng Ngữ văn Khối 6 - Tiết 81+82: Bức tranh của em gái tôi

Đã bao giờ con ghen tị trước tài năng hoặc thành công của người khác chưa? Đã bao giờ con thấy mình rất tồi tệ, không xứng đáng với những người thân của mình chưa? Và đã bao giờ con ăn năn, hối hận trước thái độ đó của mình chưa?Tiết 81- 82:VĂN BẢNBỨC TRANH CỦA EM GÁI TÔITiết 81: VĂN BẢN: BỨC TRANH CỦA EM GÁI TÔI(Tạ Duy Anh)I. Tìm hiểu chung về văn bản.1.Tác giả.- Đạt giải nhì trong cuộc thi viết “Tương lai vẫy gọi” do báo Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh tổ chức. - Tạ Duy Anh 1959, quê ở Hà Tâyb.Đọc và giải nghĩa từ.c.Tóm tắt.:* Phương thức biểu đạt.2. Tác phẩm.- Đọc.- Giải nghĩa từ.- Là nhà văn hiện đại, tác phẩm của ông mang hơi thở của cuộc sống hiện đại. a. Xuất xứ:- Văn bản được rút trong tập Con dế ma.Dựa vào chú thích * sgk em hãy nêu những hiểu biết của mình về tác giả Tạ Duy Anh?Nêu hoàn cảnh sáng tác của văn bản?Đọc với giọng chậm rãi, diễn cảm, phân biệt giữa lời kể, các đoạn đối thoại, diễn biến tâm lý của người anh qua câu chuyện.Em hãy kể tóm tắt câu chuyện ?Câu chuyện kể về hai anh em Kiều Phương (còn gọi là Mèo) qua lời kể của người anh. Mèo là cô bé hay nghịch ngợm nhưng lại có năng khiếu vẽ đặc biệt. Sau một thời gian theo dõi, nhất là khi nghe chú Tiến Lê khen tranh của em gái -> khiến người anh thường gắt gỏng với em mình dù Kiều Phương chẳng có tội tình gì. Nhưng thật bất ngờ, bức tranh đoạt giải của bé Kiều Phương lại là bức tranh vẽ về người anh thân yêu của mình. Đứng trước bức tranh , người anh nhận ra tấm lòng nhân hậu của em gái và hối hận vì đã đối xử không đúng với em.Phương thức biểu đạt của văn bản này là gì ?- Miêu tả, tự sự, biểu cảmNhân vật chính trong truyện là ai? Vì sao? Kiều Phương và anh trai. Vì cả hai nhân vật này đều mang chủ đề của truyện: Lòng nhân hậu và thói đố kị. Trong đó nhân vật trung tâm là người anh(Sự thất bại của thói đố kị)Truyện được kể theo lời nhân vật nào? Kể như vậy có tác dụng gì?Kể theo lời nhân vật người anh – ngôi kể thứ nhất -> Có tác dụng bộc lộ được rõ diễn biến tâm trạng của người anh một cách tự nhiên bằng lời của chính nhân vật ấy.d.Bố cục :3 phầnMột số tác phẩm của Tạ Duy Anh(Tạ Duy Anh)I. Tìm hiểu chung về văn bản.II.Tìm hiểu chi tiết .1.Nhân vật người anh.Khi phát hiện em chế thuốc vẽ từ nhọ nồi, người anh nghĩ gì? a.Khi tài năng của em gái chưa được phát hiện. - Trời ạ, thì ra nó chế thuốc vẽ.Ý nghĩ đó nói lên thái độ gì của người anh đối với em? -> Ngạc nhiên, xem thường em.b.Khi mọi người phát hiện tài năng của em và em đạt giải. - Cảm thấy mình bất tài - Hay gắt gỏng với em. - Lén xem trộm tranh em vẽ - Lén trút ra một tiếng thở dài.Tại sao người anh lại “lén trút ra một tiếng thở dài” sau khi xem tranh của em gái?- Thấy em có tài thật còn mình thì kém cỏi.- Đẩy em ra. -> Người anh ghen ghét, đố kị với em gái.c.Khi đứng trước bức tranh đạt giải của em gái. ->Ngỡ ngàng, Mọi người có thái độ như thế nào khi tài vẽ của Kiều Phương được phát hiện?+ Chú Tiến Lê: rạng rỡ hẳn lên nói với bố Kiều Phương “Anh có biết con gái anh là một thiên tài hội hoạ không ?”+ Bố: Ôi, con đã cho bố một bất ngờ quá lớn+ Mẹ: Không kìm được xúc động Mọi người đều ngạc nhiên, vui mừng, sung sướng.Còn người anh thì có suy nghĩ và hành động như thế nào?Anh có cử chỉ gì khi Kiều Phương đạt giải chia vui ?Tại sao người anh lại có thái độ không thân thiện đó?Tiết 81: VĂN BẢN: BỨC TRANH CỦA EM GÁI TÔI(Tạ Duy Anh)Em hãy tìm đoạn văn thể hiện tâm trạng của người anh khi đứng trước bức tranh đoạt giải của em gái“Tôi giật sững người. Chẳng hiểu sao tôi phải bám chặt lấy tay mẹ. Thoạt tiên là sự ngỡ ngàng, rồi đến hãnh diện, sau đó là xấu hổ. Dưới mắt em tôi, tôi hoàn hảo đến thế kia ư?”Hãy tìm những từ trong đoạn thể hiện sự thay đổi tâm trạng của người anh”?hãnh diện,xấu hổ.Tại sao người anh lại có tâm trạng “ ngỡ ngàng, hãnh diện, xấu hổ”? Ngỡ ngàng, hãnh diện vì: em vẽ mình hoàn hảo đến thế. Xấu hổ vì: đối xử không tốt với em. Theo con, nhân vật người anh đáng yêu hay đáng ghét?CÙNG SUY NGHĨ !!! Người anh đáng trách nhưng cũng đáng cảm thông vì tính xấu chỉ là nhất thời. Người anh đã biết hối hận, biết nhận ra tâm hồn trong sáng của em gái và hiểu đố kị, ghen ghét là tính xấu. - Không nên ghen tị, đố kị - là thói xấu của con người, làm cho con người nhỏ bé đi -> chúng ta nên tránh xa lòng ghen tị, đố kị.Thảo luận nhómQua nhân vật người anh, em hãy liên hệ bản thân mình và rút ra bài học ?Thời gian: 2 phútII. TÌM HIỂU CHI TIẾT2. Nhân vật em gái- Ngoại hình: mặt mũi luôn lấm lem.- Tài năng: vẽ rất đẹp.- Thái độ với người anh: yêu quý anh, dành cho anh những tình cảm tốt đẹp: ôm cổ, thầm thì muốn anh đi nhận giải.- Tính tình: Hồn nhiên, trong sáng, độ lượng, nhân hậu.Là cô bé hồn nhiên, trong sáng, đáng yêu, có tài năng và lòng vị tha, nhân hậu.III. TỔNG KẾT1. Nội dung- Tình cảm trong sáng, nhân hậu luôn chiến thắng sự ghen ghét, đố kị.- Tình cảm chân thành, nhân ái sẽ làm cho con người tốt hơn, tình người đẹp hơn.2. Nghệ thuật- Cốt truyện đan lồng- Kể truyện bằng ngôi thứ nhất- Miêu tả chân thực diễn biến tâm lí nhân vật.CỦNG CỐ BÀI GIẢNG1. Ai là nhân vật chính trong truyện này?A. Kiều PhươngB. Người anhC. Chú Tiến Lê D. Kiều Phương và người anhD2. Câu văn sau đây: “Con mèo vằn vào tranh to hơn cả con hổ nhưng nét mặt lại vô cùng dễ mến” sử dụng biện pháp nghệ thuật nào?A. Hoán dụC. Nhân hóaB. So sánh D. Ẩn dụCỦNG CỐ BÀI GIẢNGB3. Liên hệ bài thơ: ‘‘Làm anh ’’của nhà thơ Phan Thị Thanh NhànCỦNG CỐ BÀI GIẢNG Ô CHỮ BÍ MẬTTÂMLÍNGỠNGÀNGKIỀUPHƯƠNGTẠDUYANHBÍMẬTNHẤTNHÌ34176521. Tªn ng­ười em g¸i trong truyÖn?2. TruyÖn Bøc tranh cña em g¸i t«i ®¹t gi¶i g× trong cuéc thi viÕt “ T­ư¬ng lai vÉy gäi”?3. TruyÖn Bøc tranh cña em g¸i t«i ®· miªu t¶ tinh tÕ ®iÒu g× cña nh©n vËt?4. C¶m gi¸c tho¹t tiªn cña ngư­êi anh khi ®øng tr­ước bøc ch©n dung m×nh do em g¸i vÏ?5. Bøc ch©n dung ng­ười anh cña MÌo ®¹t gi¶i mấy trong cuộc thi ?6. Mäi ®iÒu g× cña MÌo cuèi cïng còng bÞ lé?7. T¸c gi¶ truyÖn ng¾n “Bøc tranh cña em g¸i t«i’?LÍNGỠGÀNGKIỀUPHƯƠGTẠDYANHBÍMTNẤTNÌ3417652NUẬHNÂHTM Ô CHỮ BÍ MẬTNUẬHNÂH- Về nhà học bài. Soạn phần tiếp theo của văn bản.HƯỚNG DẪN HỌC TẬP Ở NHÀ Phần 1: ‘‘ Em gái tôicó vẻ vui lắm’’:Người anh giới thiệu về cô em gái.Phần 2: ‘‘ Nhưng mọi bí mậtthân thuộc nhất với cháu’’: Người anh đố kị với tài hội họa của em.Phần 3: Phần còn lại: Người em vẽ tranh đạt giải nhất, người anh nhận ra lòng nhân hậu của em và sai lầm của mình.