Bài giảng Ngữ văn khối 12 - Người lái đò sông đà (Nguyễn Tuân)

NGƯỜI LÁI ĐÒ SÔNG ĐÀNguyễn Tuân I. Tìm hiểu chung:1. Tác giả: - Là người trí thức giàu lòng yêu nước và tinh thần dân tộc - Là nhà văn tài hoa và uyên bác- Có cá tính mạnh mẽ và phóng khoáng - Xuất xứ:Trích trong tập tùy bút "Sông Đà" (1960). Gồm 15 bài tùy bút và một bài thơ phác thảo.2. Tác phẩm:- Hoàn cảnh sáng tác:Thành quả nghệ thuật đẹp đẽ trong chuyến đi gian khổ và hào hứng tới miền Tây Bắc rộng lớn của Tổ quốc.- Mục đích sáng tác:Tìm kiếm:+ Chất vàng của thiên nhiên Tây Bắc.+ “Thứ vàng mười đã qua thử lửa” ở tâm hồn những con người lao động, chiến đấu.II. Đọc - hiểu văn bản:Sông ĐàÔng ĐòII. Đọc - hiểu văn bản:II. Đọc - hiểu văn bản:1. Hình tượng con sông Đà:a. Tính hung bạo:Thảo luận nhóm nhỏ(5p)Đá bờ sôngMặt ghềnh Hát LoongTà Mường VátThác nướcThạch trậnNghệ thuật- Đá bờ sông : vách đá bờ sông cao vút, dựng đứng:Vách đá thành chẹt lòng sông Đà như một cái yết hầu”- Dòng nước ở "quãng mặt ghềnh Hát Lóng":+ “hàng cây số nước xô đá, đá xô sóng, sóng xô gió"- Có những chỗ hút nước ghê rợn, chết người:- Có những quãng sông có những thác nước dữ dội:- Có lúc sông Đà giống như một loài thủy quái hung ác bày thạch trận trên sông:+ Bày 3 trùng vi nhằm tước đoạt và hủy diệt đến cùng sự sống của con người – giở mọi thủ đoạn, mưu mô để dẫn dụ con thuyền:=> Bản chất của sông Đà: vừa “khắc nghiệt như dì ghẻ, chúa đất” vừa hùng vĩ, dữ dội.Công trình thuỷ điện sông Đà* Tài năng của tác giả khi miêu tả tính hung bạo của con sông Đà:- Quan sát công phu và tìm hiểu kĩ càng - Vận dụng nhiều tri thức - So sánh, liên tưởng Ngôn ngữ miêu tả Nhân hoáNGƯỜI LÁI ĐÒ SÔNG ĐÀNguyễn Tuân Tiết 2HS làm việc theo nhóm nhỏ(3p):?Tính cách trữ tình của sông Đà:-Khi trên máy bay nhìn xuống- Khi gặp lạiKhi đi thuyền trên sôngb.Tính thơ mộng,trữ tìnhHS làm việc độc lập? Vẻ đẹp của sông Đà được cảm nhận ở không gian nào?Không gian: - Trên máy bay nhìn xuống - Khi gặp lại - Đi thuyền trên sông- Từ trên cao nhìn xuống: * Sông Đà mềm mại như một áng tóc trữ tìnhMùa xuân dòng xanh ngọc bích Mùa thu lừ lừ chín đỏ Sông Đà“một cố nhân” : đằm đằm,ấm ấm thân quen*Nắng : giòn tan > cả dòng sông rực rỡ *Dòng sông đẹp như câu thơ Đường: Đi thuyền trên sông:* Cảnh “lặng tờ”,yên ả, thanh bình:* Cảnh tươi mới, tràn trề nhựa sống.* Cảnh hoang sơ, cổ kính HS suy nghĩ độc lập(2p)Vì sao tác giả đã dồn tất cả tài năng và tâm sức để khắc hoạ con sông? Tình yêu thiên nhiên đất nước Tôn vinh vẻ đẹp của con ngườia. Tài trí,dũng cảmHS làm việc theo tổ(5p)Tổ 1: Vòng vây thứ nhấtTổ 2: Vòng vây thứ haiTổ 3: Vòng vây thứ 32.Hình tượng ông lái đòHS làm việc độc lập? Ông Đò là người như thế nào?Th¸c ®¸ s«ng §µNg­êi l¸i ®ßVòng 1: -Mặt nước hò la-Sóng nước như liều mạng-Sóng thác tung đòn hiểm - Bình tĩnh, kiên cường - Tả xung hữu đột Vòng 2-Lũ đá nham hiểm-Thác nước như thú dữ-Sóng nước hiếu chiến-Nắm cái bờm sóng-Dũng mãnh-Táo bạoVòng 3-Chỉ có một luồng sinh-Nhanh gọn,dứt khoát> Bằng tài trí và sự dũng cảm Ông đò đã chế ngự dòng sông hung bạo,nguy hiểmb. Tài hoa, nghệ sĩ :Ông đò tài hoa trong từng động tác thuần thục Ông như người nghệ sĩ tài baIII. Tổng kết1.NỘI DUNG: Ca ngợi vẻ đẹp vừa kì vĩ, hào hùng vừa trữ tình, thơ mộng của thiên nhiên và con người tài trí,dũng cảm. Qua đó, nhà văn ca ngợi Tổ quốc, ca ngợi nhân dân, ca ngợi lao động vinh quang.2.NGHỆ THUẬT:Bút pháp tài hoa, uyên bácSo sánh, liên tưởng bất ngờ thú vịTừ ngữ sinh động,giàu sức gợi