Bài giảng Ngữ văn khối 11 - Tiết 84: Tôi yêu em

NHIỆT LIỆT CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ VỀ DỰ GIỜ THĂM LỚP 11A TTGDTX MỸ LỘC A.X.Pu-skin (1799-1837)Đọc vănTiết 84 TÔI YÊU EM (A.X. Pu-skin)I. Tìm hiểu chung 1. Tác giả A-lếch Xan-đrơ Pu-skin (1799-1837) Pu-skin là một tài năng đa dạng nhưng nổi bật là thơ với hơn 800 bài thơ trữ tình Các tác phẩm tiêu biểu: SGK/59- Thơ Puskin thể hiện tâm hồn Nga, khao khát tự do và tình yêu qua một tiếng nói Nga trong sáng, thuần khiết.=> Puskin được mệnh danh là “Mặt trời cùa thi ca Nga”, là nhà thơ vĩ đại của nước Nga.Ana Ôlênhina2. Tác phẩm- Được khơi nguồn từ mối tình đơn phương của nhà thơ với Ana Ô - lê - nhi - na.Tôi yêu em ra đời năm 1829, sau khi nhà thơ bị khước từ lời cầu hôn. Là một trong những bài thơ tình hay nhất thế giới.Nhan đề do dịch giả Thúy Toàn đặt.II. Đọc – hiểu * Cảm nhận chung:Bài thơ là lời giã từ tình yêu và cũng là lời giãi bày rất chân thành của một trái tim yêu đơn phương. Bản dịch nghĩa:Tôi đã yêu em: tình yêu vẫn, có aleChưa tắt hẳn trong tâm hồn tôi,Nhưng hãy để nó không làm phiền em nữa;Tôi không muốn làm em buồn vì bất cứ điều gì.Tôi đã yêu em lặng thầm, vô vọngBị giày vò khi bởi sự rụt rè, khi bởi nỗi ghen tuông;Tôi đã yêu em chân thành như thế đó, dịu dàng như thế đó,Cầu trời cho em được người khác yêu thương như thế. Ngài và anh, cô và emNàng buột miệng đổi tiếng “ngài” trống rỗng Thành tiếng “anh” thân thiết đậm đàVà gợi lên trong lòng bao say đắmBao ước mơ tràn hạnh phúc reo ca.Trước mặt nàng tôi trầm ngâm đứng lặngKhông thể rời ánh mắt khỏi nàngVà tôi nới: “Thưa cô, cô đẹp lắm”Mà thâm tâm: “Anh quá đỗi yêu em” Hoạt động nhómCâu hỏi thảo luận1. So sánh bản dịch thơ (của dịch giả Thúy Toàn) với bản dịch nghĩa tìm ra những điểm khác về nội dung ý thơ từ đó nhận xét khái quát về ngôn ngữ trong thơ Pu – skin?2. Tìm những từ ngữ, hình ảnh, biện pháp tu từ diễn tả tâm trạng và cảm xúc của nhân vật trữ tình?3. Qua việc tìm hiểu nội dung 2 câu thơ em có nhận xét gì về nhân vật trữ tình trong bài thơ? Bản dịch nghĩa:Tôi đã yêu em: tình yêu vẫn, có lẽChưa tắt hẳn trong tâm hồn tôi,Nhưng hãy để nó không làm phiền em nữa;Tôi không muốn làm em buồn vì bất cứ điều gì.Tôi đã yêu em lặng thầm, vô vọngBị giày vò khi bởi sự rụt rè, khi bởi nỗi ghen tuông;Tôi đã yêu em chân thành như thế đó, dịu dàng như thế đó,Cầu trời cho em được người khác yêu thương như thế. Bản dịch nghĩa:Tôi đã yêu em: tình yêu vẫn, có lẽChưa tắt hẳn trong tâm hồn tôi,Bản dịch thơ:Tôi yêu em: đến nay chừng có thểNgọn lửa tình chưa hẳn đã tàn phai,Bốn câu thơ đầua) Câu 1,2: - Cách bày tỏ:+ Trực tiếp “Tôi (đã) yêu em”: lời thú nhận, lời tự nhủ ngắn gọn giản dị+ Tình yêu “vẫn chưa tắt”: vẫn nồng nàn, cháy bỏng, bền vững với thời gian Cách xưng hô “tôi – em”: Gợi mối quan hệ giữa nhân vật trữ tình với đối tượng có khoảng cách vừa gần vừa xa, vừa trang trọng, vừa đằm thắm, vừa gợi sự dang dở.=> Khẳng định một tình yêu chân thành, bền vững nồng nàn, trường cửu cùng với thời gian của nhân vật trữ tình dành cho em -> Là tiếng nói chân thành của trái tim yêu.Từ “nhưng”: dấu hiệu của sự chuyển hướng cảm xúc+ (Nếu) tình yêu của tôi khiến em bận lòng, hồn em phải gợn bóng u hoài+ (Thì) tôi từ giã tình yêu của mình để tâm hồn em được thanh thản, yên tĩnhThể hiện sự trân trọng người yêu của một tình yêu cao thượng, một nhân cách yêu* Tiểu kết: Bốn câu thơ đầu là lời giã từ tình yêu rất đặc biệt của nhân vật trữ tình (là lời từ biệt đồng thời cũng là lời bộc bạch của một tình yêu nồng nàn, sôi nổi mãnh liệt)Bốn câu thơ đầuCâu 1, 2:Câu 3, 4 Bản dịch nghĩa:Nhưng hãy để nó không làm phiền em nữa;Tôi không muốn làm em buồn vì bất cứ điều gì.Bản dịch thơ:Nhưng không để em bận lòng thêm nữa,Hay hồn em phải gợn bóng u hoài.2. Bốn câu thơ cuốiCâu 5,6:Bản dịch nghĩa:Tôi đã yêu em lặng thầm, vô vọngBị giày vò khi bởi sự rụt rè, khi bởi nỗi ghen tuông;Bản dịch thơ:Tôi yêu em âm thầm không hy vọngLúc rụt rè khi hậm hực lòng ghenGiọng điệu trữ tình chuyển biến như thế nào từ câu 3, 4 đến câu 5, 6?2. Bốn câu thơ cuốiCâu 5,6: - Giọng điệu cảm xúc thay đổi: Đoạn trên khép lại bằng sự kiểm soát của lý trí (giã biệt em) thì đoạn này mở ra những cung bậc tình cảm của một trái tim yêu (Điệp khúc Tôi yêu em)Tính thống nhất trong quy luật tình yêu- Điệp khúc Tôi yêu em lặp lại- Nhịp thơ nhanh- Những từ chỉ thời gian lúc, khiCảm xúc tình yêu tuôn tràoYêu âm thầm, không hy vọngRụt rè hậm hực, ghen tuôngNhững cung bậc tình cảm này nói lên điều gì?Nhân vật trữ tình đang sống trong sự dày vò đau khổ, trong nỗi đau da diết của một tình yêu đơn phương song cũng rÊt ®êi, rÊt ng­êi 2. Bốn câu thơ cuốiCâu 5, 6:b) Câu 7, 8:Bản dịch nghĩa:Tôi đã yêu em chân thành như thế đó, dịu dàng như thế đó,Cầu trời cho em được người khác yêu thương như thế.Bản dịch thơ:Tôi yêu em chân thành đằm thắmCầu em được người tình như tôi đã yêu em+ Nhịp thơ nhanh, ngôn ngữ giản dị+ Cấu trúc “như thế như thế”Diễn tả sự thăng hoa của một tình yêu chân thành, đằm thắm+ Cầu em- Lời giã biệt của một tình yêu cao thượng, vị tha (hy sinh vì hạnh phúc người yêu- Lời tỏ tình độc đáo, sâu sắc (khẳng đinh trong cuộc đời này không ai yêu em nhiều hơn tôi)Sự xuất hiện của người thứ 3=> Ngôn ngữ thơ giản dị, mang tính hàm xúc caoĐọc vănTiết 84 TÔI YÊU EM (A.X. Pu-skin)I. Tìm hiểu chungII. Đọc – hiểuIII. Tổng kếtGiá trị nghệ thuậtNgôn ngữ thơ giản dị, hàm xúc, giàu sức gợi.Cách diễn đạt tinh tế. 2. Giá trị nội dung: Tôi yêu em thấm đượm nỗi buồn trong sáng của một tâm hồn yêu đương chân thành, mãnh liệt, nhân hậu, vị tha dẫu mối tình vô vọng1. NhËn ®Þnh nµo sau ®©y lµ phï hîp nhÊt víi bµi th¬ “ T«i yªu em” cña Puskin?A. Nhµ th¬ lµ ng­êi nghÖ sÜ cña ng«n tõ.C. H×nh ¶nh mÜ lÖ ®éc ®¸o, sö dông nhiÒu biÖn ph¸p tu tõ.B. Th¬ Pu-skin kh«ng trang søc rùc rì cÇu k×, vÎ ®Ñp cña bµi th¬ s¸ng lªn chñ yÕu ë xu h­íng v­¬n tíi c¸i cao c¶ trong t©m hån vµ t­ t­ëng.Củng cố bài học2. NhËn ®Þnh nµo sau ®©y kh«ng ®óng víi bµi th¬ “T«i yªu em” cña Puskin?A. Lµ bµi th¬ t×nh næi tiÕng cña Puskin.C. Lêi gi·i bµy t×nh yªu cña Puskin ®­îc thÓ hiÖn qua ng«n tõ gi¶n dÞ, tinh tÕB. ThÊm ®­îm nçi buån trong s¸ng cña mét t©m hån yªu ®­¬ng ch©n thµnh, m·nh liÖt, nh©n hËu, vÞ tha cña mèi t×nh v« vängD. H×nh ¶nh th¬ mÜ lÖ, ®éc ®¸o, sö dông nhiÒu biÖn ph¸p tu tõ.CHÚC CÁC THẦY, CÁC CÔ CÙNG CÁC HỌC VIÊN SỨC KHỎE VÀ THÀNH ĐẠT