Bài giảng Ngữ văn – Bài 12 – Tiết 45 Văn bản: ÔN DỊCH, THUỐC LÁ ( Nguyễn Khắc Viện )

Lớp 8a nhiệt liệt chào mừng các thầy cô giáo về dự tiết học tốt! Giáo viên dạy : Đào Thị Minh Hạnh Kiểm tra bài cũ : Chọn đáp án đúng 1. Việt Nam tham gia tổ chức Ngày Trái Đất lần đầu tiên vào năm nào? 1998. B. 1999. C. 2000. D. 2002. 2. Vì sao chủ đề “ Một ngày không dùng bao bì ni lông “ lại trở thành một chủ đề mà Việt Nam tham gia Ngày Trái Đất ? Vì bao bì ni lông có hại cho sức khỏe gia súc. B. Vì bao bì ni lông gây nguy hại cho môi trường. C. Vì bao bì ni lông có thể làm cản trở sự sinh trưởng của cây cối. 3. Điều nào không phải là sự nguy hiểm của bao bì ni lông được thống kê trong văn bản? Lẫn vào đất, cản trở các loài sinh vật phát triển, cản trở cỏ mọc, dẫn đến xói mòn. B. Trôi ra biển, làm chết các sinh vật. C. Bay lên không trung làm cho không khí bị ô nhiễm. 4. Điều nào không phải là điều cần làm để giảm thiểu hiểm họa của việc dùng bao bì ni lông bừa bãi? Thay đổi thói quen, giặt bao bì ni lông để dùng lại. B. Dùng bao bì ni lông xong vứt đi ngay. C B C B Ngữ văn – Bài 12 – Tiết 45 Thứ ngày tháng 11 năm 2008. Văn bản: Ôn dịch, thuốc lá ( Nguyễn Khắc Viện ) I. Giới thiệu chung. * Tác giả: Nguyễn Khắc Viện ( 1913 – 1997 ), quê ở Hương Sơn – Hà Tĩnh. Ông là một bác sĩ, một nhà văn hóa uyên thâm, một nhà hoạt động xã hội nổi tiếng. Ông đã từng du học và tham gia lãnh đạo Hội Việt kiều yêu nước ở Pháp, khi về nước được cử làm ủy viên ủy ban liên lạc văn hóa với nước ngoài, trực tiếp làm tổng biên tạp báo Tin tức Việt Nam, tạp chí “ Nghiên cứu Việt Nam “ ( Bằng tiếng Pháp và tiếng Anh, sau đó làm giám đốc NXB Ngoại văn ( nay là NXB Thế giới ) trong nhiều năm. - Nguyễn Khắc Viện nghiên cứu nhiều lĩnh vực đặc biệt quan tâm nghiên cứu y học kết hợp với Tâm lí học, Giáo dục học, xã hội học… để viết những cuốn sách góp phần xây dựng ý thức bảo vệ sức khỏe cho mọi người. * Tác phẩm: Văn bản rút trong cuốn “ Từ thuốc lá đến ma túy – Bệnh nghiện ( NXB Giáo dục, Hà Nội, 1992 ) Ngữ văn – Bài 12 – Tiết 45 Thứ ngày tháng 11 năm 2008. Văn bản : Ôn dịch, thuốc lá ( Nguyễn Khắc Viện ) I. Giới thiệu chung. * Tác giả : Nguyễn Khắc Viện ( 1919 – 1997 ). * Tác phẩm : Văn bản rút trong cuốn “ Từ thuốc lá đến ma túy – Bệnh nghiện ( NXB Giáo dục, Hà Nội, 1992 ). II. Đọc – hiểu văn bản. 1. Đọc và tìm hiểu chú thích. * Đọc rõ ràng, mạch lạc, chú ý những dòng chữ in nghiêng cần đọc chậm, những câu cảm thán cần đọc với giọng phù hợp. Ví dụ : Tôi hút, tôi bị bệnh, mặc tôi! Tội nghiệp thay những cái thai còn nằm trong bụng mẹ. * Tìm hiểu chú thích ( SGK ). Ôn dịch : Dịch bệnh nguy hiểm, lan rộng làm chết hàng loạt trong một thời gian nhất định. Từ này thường dùng làm tiếng chửi rủa. Dấu phẩy được sử dụng theo lối tu từ để nhấn mạnh sắc thái biểu cảm vừa căm tức, vừa ghê tởm: Thuốc lá! Mày là đồ ôn dịch! “ Ôn dịch, thuốc lá “ : Ngữ văn – Bài 12 – Tiết 45 Thứ ngày tháng 11 năm 2008 Văn bản : Ôn dịch, thuốc lá ( Nguyễn Khắc Viện ) I. Giới thiệu chung. * Tác giả : Nguyễn Khắc Viện ( 1919 – 1997 ). * Tác phẩm : Văn bản Rút trong cuốn “ Từ thuốc lá đến ma túy – Bệnh nghiện ( NXB Giáo dục, Hà Nội, 1992 ). II. Đọc – hiểu văn bản. 1. Đọc và tìm hiểu chú thích. - Vi trùng : vi khuẩn gây bệnh. - Kí sinh trùng : động vật bậc thấp sống bám vào, nhờ và một sinh vật chủ yếu nào đó. Văn bản “ Ôn dịch, thuốc lá “ thuộc phương thức biểu đạt nào? Tự sự. B. Biểu cảm. C. Nghị luận. D. Thuyết minh D Vì sao em cho rằng đó là phương thức thuyết minh? - Vì nội dung của các văn bản này là các tri thức về tác hại của thuốc lá để bạn đọc nhận thức và biết cách đề phòng. - Lời văn chính xác, cô đọng chặt chẽ, sinh động. Đặc điểm của phương pháp thuyết minh Ngữ văn – Bài 12 – Tiết 45 Thứ ngày tháng 11 năm 2008. Văn bản : Ôn dịch, thuốc lá ( Nguyễn Khắc Viện ) I. Giới thiệu chung. * Tác giả : Nguyễn Khắc Viện ( 1919 – 1997 ). * Tác phẩm : Văn bản Rút trong cuốn “ Từ thuốc lá đến ma túy – Bệnh nghiện (NXB Giáo dục, Hà Nội, 1992 ). II. Đọc – hiểu văn bản. 1. Đọc và tìm hiểu chú thích. 2. Tìm bố cục: gồm 3 phần + Phần 1: Từ đầu …còn nặng hơn cả AIDS Thông báo về nạn dịch thuốc lá. + Phần 2 : Ngày trước …. Con đường phạm pháp Tác hại của thuốc lá + Phần 3 : Phần còn lại Kiến nghị chống thuốc lá Ngữ văn – Bài 12 – Tiết 45 Thứ ngày tháng 11 năm 2008. Văn bản : Ôn dịch, thuốc lá ( Nguyễn Khắc Viện ) I. Giới thiệu chung. * Tác giả : Nguyễn Khắc Viện ( 1919 – 1997 ). * Tác phẩm : Văn bản Rút trong cuốn “ Từ thuốc lá đến ma túy – Bệnh nghiện " (NXB Giáo dục, Hà Nội, 1992 ). II. Đọc – hiểu văn bản. 1. Đọc và tìm hiểu chú thích. 2. Tìm bố cục: gồm ba phần: 3. Tìm hiểu văn bản. a. Thông báo về nạn dịch thuốc lá Ngữ văn – Bài 12 – Tiết 45 Thứ ngày tháng 11 năm 2008. Văn bản : Ôn dịch, thuốc lá ( Nguyễn Khắc Viện ) I. Giới thiệu chung. II. Đọc – hiểu văn bản. 1. Đọc và tìm hiểu chú thích. 2. Tìm bố cục. 3. Tìm hiểu văn bản a. Thông báo về nạn dịch thuốc lá. *Tác hại của thuốc lá đến sức khỏe. Có những ôn dịch xuất hiện vào cuối thế kỉ này, đặc biệt là nạn AIDS và ôn dịch thuốc lá. - Ôn dịch đang đe dọa sức khỏe và tính mạng của con người. - Sử dụng các từ thông dụng của ngành y tế ( ôn dịch, dịch hạch, thổ tả, AIDS ); dùng phép so sánh ( ôn dịch thuốc lá… còn nặng hơn cả AIDS ) - Tác dụng: Thông báo nhanh, chính xác nạn dịch thuốc lá và nhấn mạnh hiểm họa to lớn của nạn dịch này. Em đón nhận thông tin này với thái độ như thế nào? A. Mới. B. Không mới. C. Ngạc nhiên vì bất ngờ. D. Không ngạc nhiên vì không bất ngờ. Hai nạn dịch AIDS và hút thuốc lá, trong đó thuốc lá đang đe dọa tính mạng con người. - Lời văn sử dụng các từ thông dụng của ngành y tế , dùng phép so sánh . - Tác dụng: Thông báo ngắn gọn, chính xác nạn dịch thuốc lá và nhấn mạnh hiểm họa to lớn của nạn dịch này. - Khói thuốc lá chứa nhiều chất độc thấm vào cơ thể người hút. b. Tác hại của thuốc lá. + Chất hắc ín làm tê liệt các lông mao ở vòm họng, phế quản, lang phổi tích tụ lại gây ho hen, viêm phế quản, ung thư vòm họng và phổi. + Chất ô-xít các-bon thấm vào máu không cho tiếp nhận ô-xi khiến sức khỏe giảm sút + Chất ni-cô-tin làm co thắt các động mạch, gây bệnh huyết áp cao, tắc động mạch, nhồi máu cơ tim, có thể tử vong. - Khói thuốc lá còn đầu độc những người xung quanh: cũng đau tim mạch, cũng ung thư, đẻ non, thai nhi yếu Ngữ văn – Bài 12 – Tiết 45 Thứ ngày tháng 11 năm 2008. Văn bản : Ôn dịch, thuốc lá ( Nguyễn Khắc Viện ) I. Giới thiệu chung. II. Đọc – hiểu văn bản. 1. Đọc và tìm hiểu chú thích. 2. Tìm bố cục. 3. Tìm hiểu văn bản a. Thông báo về nạn dịch thuốc lá. b. Tác hại của thuốc lá. *Tác hại của thuốc lá đến sức khỏe. Hai nạn dịch AIDS và hút thuốc lá, trong đó thuốc lá đang đe dọa tính mạng con người; lời văn sử dụng các từ thông dụng của ngành y tế , dùng phép so sánh ; tác dụng : thông báo nhanh, chính xác nạn dịch thuốc lá và nhấn mạnh hiểm họa to lớn của nạn dịch này. - Khói thuốc lá chứa nhiều chất độc thấm vào cơ thể người hút - Khói thuốc lá còn đầu độc những người xung quanh: cũng đau im mạch, cũng ung thư, đẻ non, thai nhi yếu - Các chứng cớ khoa học được phân tích và minh họa bằng số liệu thống kê nên có sức thuyết phục bạn đọc - Thuốc lá hủy hoại nghiêm trọng sức khỏe con người, là nguyên nhân của nhiều cái chết bệnh “ … Cơ thể được cấu tạo bằng hàng tỉ tế bào, tất cả những tế bào ấy đều cần ô-xi. Nhờ không khí ta thở, ô-xi xuyên thấm vào phổi. Máu tiếp nhận ô-xi và chuyển tới toàn bộ cơ thể. ở những người hút thuốc lá, một số chất có thể ngăn cản phổi thực hiện chức năng của nó. Bồ hóng và hắc ín của khói thuốc lá làm phổi và các ống dẫn của nó đọng cáu ghét. Điều đó thường dẫn đến các bệnh đường họng và những cơn ho. Nếu những tế bào bị công kích, chúng sẽ phát triển nhanh và điều đó cuối cùng có thể gây lên ung thư. Ô-xít các-bon và ni-cô-tin của khói thuốc làm hại đến sự vận chuyển của ô xi trong toàn bộ cơ thể. Chúng đi khắp nơi cùng với máu. Chúng có thể làm cho máu đặc thêm rất nhiều. Đôi khi, máu trở lên quá đặc khiến cho sự vận chuyển máu tắc nghẽn hoàn toàn . Đó là nguyên nhân tạo lên một cơn nhồi máu cơ tim.” ( C. Luy-xac-đô và H. Pô-tơ-lê, Tiếng Pháp lớp đệ ngũ, NXB Ha-chi-ê, Pa-ri, 1998, trang 55 ) Công bố những tư liệu đã thu thập được về tác hại của thuốc lá đến sức khỏe con người. Ai nhanh hơn ai? Ai chịu khó hơn ai? Ngữ văn – Bài 12 – Tiết 45 Thứ ngày tháng 11 năm 2008. Văn bản : Ôn dịch, thuốc lá ( Nguyễn Khắc Viện ) I. Giới thiệu chung. II. Đọc – hiểu văn bản. 1. Đọc và tìm hiểu chú thích. 2. Tìm bố cục. 3. Tìm hiểu văn bản a. Thông báo về nạn dịch thuốc lá. b. Tác hại của thuốc lá. *Tác hại của thuốc lá đến sức khỏe. *Tác hại của thuốc lá đến lối sống. Hai nạn dịch AIDS và hút thuốc lá, trong đó thuốc lá đang đe dọa tính mạng con người; lời văn sử dụng các từ thông dụng của ngành y tế , dùng phép so sánh; tác dụng : thông báo nhanh, chính xác nạn dịch thuốc lá và nhấn mạnh hiểm họa to lớn của nạn dịch này. Khói thuốc lá chứa nhiều chất độc thấm vào cơ thể người hút Các chứng cớ khoa học được phân tích và minh họa bằng số liệu thống kê nên có sức thuyết phục bạn đọc Khói thuốc lá còn đầu độc những người xung quanh: cũng đau im mạch, cũng ung thư, đẻ non, thai nhi yếu Thuốc lá hủy hoại nghiêm trong sức khỏe con người, là nguyên nhân của nhiều cái chết bệnh *Tác hại của thuốc lá đến lối sống. Tỉ lệ thanh thiếu niên hút thuốc ở các thành phố lớn nước ta ngang với các thành phố Âu – Mĩ. Để có tiền hút thuốc sang, thiếu niên ta sinh ra trộm cắp. Từ nghiện thuốc có thể dẫn đến nghiện ma túy. So sánh tỉ lệ hút thuốc ở các thành phố lớn của Việt Nam với các thành phố Âu – Mĩ - So sánh số tiền nhỏ ( 1 đô la để mua một bao 555 của thanh niên Mĩ ) và số tiền lớn ( 15000đ để mua bao thuốc đó ở Việt Nam ) Dụng ý : Cảnh báo nạn đua đòi ở các nước nghèo đánh vào túi tiền ít ỏi của người Việt Nam như thế nào, từ đó nảy sinh các tệ nạn khác ở thanh thiếu niên nước ta Ngữ văn – Bài 12 – Tiết 45 Thứ ngày tháng 11 năm 2008. Văn bản : Ôn dịch, thuốc lá ( Nguyễn Khắc Viện ) Giới thiệu chung. II. Đọc – hiểu văn bản. 1. Đọc và tìm hiểu chú thích. 2. Tìm bố cục. 3. Tìm hiểu văn bản a. Thông báo về nạn dịch thuốc lá. b. Tác hại của thuốc lá. *Tác hại của thuốc lá đến sức khỏe. *Tác hại của thuốc lá đến lối sống. Hai nạn dịch AIDS và hút thuốc lá, trong đó thuốc lá đang đe dọa tính mạng con người; lời văn sử dụng các từ thông dụng của ngành y tế , dùng phép so sánh; tác dụng : thông báo nhanh, chính xác nạn dịch thuốc lá và nhấn mạnh hiểm họa to lớn của nạn dịch này. Khói thuốc lá chứa nhiều chất độc thấm vào cơ thể người hút Các chứng cớ khoa học được phân tích và minh họa bằng số liệu thống kê nên có sức thuyết phục bạn đọc Khói thuốc lá còn đầu độc những người xung quanh: cũng đau im mạch, cũng ung thư, đẻ non, thai nhi yếu Thuốc lá hủy hoại nghiêm trong sức khỏe con người, là nguyên nhân của nhiều cái chết bệnh - Có thể hủy hoại lối sống, nhân cách người Việt Nam nhất là thanh thiếu niên. Thi kể chuyện về người thật việc thật và công bố tư liệu đã thu thập được về tác hại của thuốc lá đến lối sống con người. Ngữ văn – Bài 12 – Tiết 45 Thứ ngày tháng 11 năm 20 Văn bản : Ôn dịch, thuốc lá ( Nguyễn Khắc Viện ) I. Giới thiệu chung. II. Đọc – hiểu văn bản. 1. Đọc và tìm hiểu chú thích. 2. Tìm bố cục. 3. Tìm hiểu văn bản a. Thông báo về nạn dịch thuốc lá. b. Tác hại của thuốc lá. *Tác hại của thuốc lá đến sức khỏe. *Tác hại của huốc lá đến lối sống. Hai nạn dịch AIDS và hút thuốc lá, trong đó thuốc lá đang đe dọa tính mạng con người; lời văn sử dụng các từ thông dụng của ngành y tế , dùng phép so sánh; tác dụng : thông báo nhanh, chính xác nạn dịch thuốc lá và nhấn mạnh hiểm họa to lớn của nạn dịch này. Khói thuốc lá chứa nhiều chất độc thấm vào cơ thể người hút Các chứng cớ khoa học được phân tích và minh họa bằng số liệu thống kê nên có sức thuyết phục bạn đọc Khói thuốc lá còn đầu độc những người xung quanh: cũng đau im mạch, cũng ung thư, đẻ non, thai nhi yếu Thuốc lá hủy hoại nghiêm trong sức khỏe con người, là nguyên nhân của nhiều cái chết bệnh Có thể hủy hoại lối sống, nhân cách người Việt Nam nhất là thanh thiếu niên. c. Kiến nghị chống thuốc lá. c. Kiến nghị chống thuốc lá. ở Bỉ, từ năm 1987, vi phạm ( hút thuốc nơi công cộng ) lần thứ nhất phạt 40 đô la, tái phạm phạt 500 đô la. - Chỉ trong vài năm, chiến dịch chống thuốc lá này đã làm giảm hẳn số người hút,và người ta đã thấy triển vọng có thể nêu lên khẩu hiệu cho những năm cuối thế kỉ XX: “ Một châu Âu không còn thuốc lá “. - Nước ta nghèo hơn châu Âu nay lại theo đòi các nước phát triển, nhiễm các bệnh do thuốc lá Ngữ văn – Bài 12 – Tiết 45 Thứ ngày tháng 11 năm 2008 Văn bản : Ôn dịch, thuốc lá ( Nguyễn Khắc Viện ) I. Giới thiệu chung. II. Đọc – hiểu văn bản. 1.Đọc và tìm hiểu chú thích. 2. Tìm bố cục. 3. Tìm hiểu văn bản a.Thông báo về nạn dịch thuốc lá. b. Tác hại của thuốc lá. *Tác hại của thuốc lá đến sức khỏe. *Tác hại của thuốc lá đến lối sống. c. Kiến nghị chống thuốc lá. - Dùng các VD, số liệu thống kê và so sánh Thuyết phục bạn đọc tin ở tính khách quan của chiến dịch chống thuốc lá. Hai nạn dịch AIDS và hút thuốc lá, trong đó thuốc lá đang đe dọa tính mạng con người; lời văn sử dụng các từ thông dụng của ngành y tế , dùng phép so sánh; tác dụng : thông báo nhanh, chính xác nạn dịch thuốc lá và nhấn mạnh hiểm họa to lớn của nạn dịch này. Khói thuốc lá chứa nhiều chất độc thấm vào cơ thể người hút Các chứng cớ khoa học được phân tích và minh họa bằng số liệu thống kê nên có sức thuyết phục bạn đọc Khói thuốc lá còn đầu độc những người xung quanh: cũng đau im mạch, cũng ung thư, đẻ non, thai nhi yếu Thuốc lá hủy hoại nghiêm trong sức khỏe con người, là nguyên nhân của nhiều cái chết bệnh Có thể hủy hoại lối sống, nhân cách người Việt Nam nhất là thanh thiếu niên. I. Giới thiệu chung. II. Đọc – hiểu văn bản. 1.Đọc và tìm hiểu chú thích. 2. Tìm bố cục. 3. Tìm hiểu văn bản a.Thông báo về nạn dịch thuốc lá. b. Tác hại của thuốc lá. *Tác hại của thuốc lá đến sức khỏe *Tác hại của thuốc lá đến lối sống. c. Kiến nghị chống thuốc lá. Ngữ văn – Bài 12 – Tiết 45 Thứ ngày tháng 11 năm 2008 Văn bản : Ôn dịch, thuốc lá ( Nguyễn Khắc Viện ) Hai nạn dịch AIDS và hút thuốc lá, trong đó thuốc lá đang đe dọa tính mạng con người; lời văn sử dụng các từ thông dụng của ngành y tế , dùng phép so sánh; tác dụng : thông báo nhanh, chính xác nạn dịch thuốc lá và nhấn mạnh hiểm họa to lớn của nạn dịch này. Khói thuốc lá chứa nhiều chất độc thấm vào cơ thể người hút Các chứng cớ khoa học được phân tích và minh họa bằng số liệu thống kê nên có sức thuyết phục bạn đọc Khói thuốc lá còn đầu độc những người xung quanh: cũng đau im mạch, cũng ung thư, đẻ non, thai nhi yếu Thuốc lá hủy hoại nghiêm trong sức khỏe con người, là nguyên nhân của nhiều cái chết bệnh và thể hủy hoại lối sống, nhân cách người Việt Nam nhất là thanh thiếu niên. - Dùng các VD, số liệu thống kê và so sánh thuyết phục bạn đọc tin ở tính khách quan của chiến dịch chống thuốc lá. ghi nhớ ( sgk - tr 122 ) Giống như ôn dịch, nạn nghiện thuốc lá rất dễ lây lan và gây những tổn thất to lớn cho sức khỏe và tính mạng con người song nạn nghiện thuốc lá còn nguy hiểm hơn cả ôn dịch: nó gặm nhấm sức khỏe con người nên không dễ kịp thời nhận biết, nó gây tác hại nhiều mặt đối với cuộc sống gia đình và xã hội. Bởi vậy, muốn chống lại nó, cần phải quyết tâm cao hơn và biện pháp triệt để hơn là đề phòng chống ôn dịch. III. Luyện tập Bài tập 2 ( SGK - Tr123 ) ? Dùng 5 dòng để ghi lại cảm nghĩ sau khi đọc bản tin của báo Sài Gòn tiếp thị. Cách đây 2 năm, chàng thanh niên Ra-pha-en đơ Rôt-xin, người được hưởng một trong những gia tài kếch sù nhất thế giới, đã gục chết trên một vỉa hè ở Niu oóc vì " chơi " bạch phiến quá liều, năm đó Ra-pha-en mới 23 tuổi. Cái chết của chàng tỉ phú trẻ tuổi này đã làm không ít các bậc cha mẹ tỉ phú khác lo lắng: làm sao để con cái họ đừng hư đi vì số tài sản khổng lồ do chính chúng tạo dựng ( Báo Sài Gòn tiếp thị, số 15, 2002 ) Ngày toàn thế giới không hút thuốc lá là ngày nào? A. Ngày 31 tháng 5. B. Ngày 31 tháng 7. C. Ngày 31 tháng 8. C. Ngày 31 tháng 12. A Tiểu phẩm: Khuyên bạn bỏ thuốc - Người biểu diễn : Nguyễn Minh Quang Phạm Thị Thuyên Bài học kết thúc. Xin trân thành cám ơn các thầy cô và các em!