Bài giảng Ngữ văn 9 tiết 74 ôn tập tiếng việt

GIÁO VIÊN: NGUYỄN TUẤN KiỆT 1)Điền những từ đồng nghĩa nhưng khác âm vào các cột phương ngữ Trung và phương ngữ Nam? Ba (tía) Má Cái chén Trái Trái Cái chén (đọi) Mạ Ba (bọ) 2)Điền những từ đồng âm nhưng khác nghĩa vào các cột phương ngữ Trung và phương ngữ Nam? Bắp (ngô) Nỏ (cái nỏ) Nỏ (không) Bắp (ngô) TIEÁT 74 ÔN TẬP TIẾNG VIỆT NGỮ VĂN 9 NGƯỜI THỰC HIỆN: NGUYỄN TUẤN KiỆT Tiết 74:ÔN TẬP TIẾNG VIỆT I. CAÙC PHÖÔNG CHAÂM HOÄI THOAÏI 1. Nội dung: Haõy keå teân caùc phöông chaâm hoäi thoaïi ñaõ hoïc? I. CÁC PHƯƠNG CHÂM HỘI THOẠI Phương châm về lượng Phương châm về chất Phương châm quan hệ Phương châm cách thức Phương châm lịch sự Khi giao tiếp, cần nói cho có nội dung; nội dung của lời nói phải đáp ứng đúng yêu cầu của giao tiếp, không thiếu, không thừa. Khi giao tiếp, đừng nói những điều mà mình không tin là đúng hay không có bằng chứng xác thực. Khi giao tiếp, cần nói đúng vào đề tài giao tiếp, tránh nói lạc đề. Khi giao tiếp, cần chú ý nói ngắn gọn, rành mạch; tránh cách nói mơ hồ. Khi giao tiếp, cần tế nhị và tôn trọng người khác. Tiết 74:ÔN TẬP TIẾNG VIỆT I. CAÙC PHÖÔNG CHAÂM HOÄI THOAÏI 1. Nội dung 2. Một số tình huống giao tiếp : Tiết 74:ÔN TẬP TIẾNG VIỆT Nào, chúng ta cùng kể cho nhau nghe một số tình huống giao tiếp mà trong đó có một hay một số phương châm hội thoại nào đó không được tuân thủ. Thầy sẽ kể cho các em nghe một câu chuyện và thử đoán nhân vật trong truyện đã không tuân thủ phương châm hội thoại nào nhé! Ồ! Ông bác sĩ thật đãng trí và đã vi phạm phương châm quan hệ mất rồi! Tiết 74:ÔN TẬP TIẾNG VIỆT Khoảng 10 giờ tối, ông bác sĩ nhận được cú điện thoại của một khách quen ở vùng quê. Ông khách nói, giọng hoảng hốt: -Thưa bác sĩ, thằng bé nhà tôi nuốt cây bút bi của tôi rồi. Bây giờ biết làm thế nào? Xin bác sĩ đến ngay cho. -Tôi lên đường ngay. Nhưng mưa to gió lớn thế này, đường vào làng ông lại lầy lội, phải một tiếng rưỡi nữa tôi mới đến nơi được. -Thế trong khi chờ bác sĩ đến, tôi biết làm thế nào? -Ông chịu khó dùng tạm bút chì vậy. I. CAÙC PHÖÔNG CHAÂM HOÄI THOAÏI 1. Noäi dung 2. Moät soá tình huoáng giao tieáp II. XÖNG HOÂ TRONG HOÄI THOAÏI 1.Các từ ngữ xưng hô thông dụng trong Tiếng Việt: Tiết 74:ÔN TẬP TIẾNG VIỆT Các em hãy nêu những từ ngữ xưng hô thông dụng trong Tiếng Việt? 1. CÁC TỪ NGỮ XƯNG HÔ THÔNG DỤNG TRONG TIẾNG VIỆT Tiết 74:ÔN TẬP TIẾNG VIỆT II. XÖNG HOÂ TRONG HOÄI THOAÏI Ngoaøi ra trong tieáng Vieät coøn duøng caùc danh töø chæ moái quan heä hoï haøng ñeå xöng hoâ: OÂng, baø, coâ, dì, chuù, baùc … / caùc oâng, caùc baø, caùc coâ, caùc baùc … Hoaëc caùc töø ngöõ chæ chöùc vuï nhö: Bí thö, chuû tòch, thaày … 1. Caùc töø ngöõ xöng hoâ thoâng duïng trong tieáng vieät Vậy cách dùng các từ ngữ xưng hô như thế nào các em nhỉ? Thưa thầy, phải căn cứ theo đối tượng và các đặc điểm của tình huống giao tiếp để xưng hô cho phù hợp ạ! Tiết 74:ÔN TẬP TIẾNG VIỆT II. XÖNG HOÂ TRONG HOÄI THOAÏI I. CAÙC PHÖÔNG CHAÂM HOÄI THOAÏI 1. Nội dung 2. Một số tình huống giao tiếp : II. XÖNG HOÂ TRONG HOÄI THOAÏI 1)Các từ ngữ xưng hô thông dụng trong Tiếng Việt: 2)”Xưng khiêm hô tôn” trong Tiếng Việt”: Tiết 74:ÔN TẬP TIẾNG VIỆT Các em hiểu thế nào là “xưng khiêm hô tôn”? Thưa thầy, “xưng khiêm hô tôn” là khi xưng hô người nói phải tự xưng mình một cách khiêm nhường và gọi người đối thoại một cách tôn kính ạ! “Xưng khiêm hô tôn” trong Tiếng Việt xưa và nay Hạ thần Bần sĩ Bần tăng Thảo dân … Bệ hạ Tướng quân Ngài Chàng … Em Con Cháu … Ngài Bác Ông Anh … I. Các phương châm hội thoại: 1. Nội dung: 2. Một số tình huống giao tiếp : II.Xưng hô trong hội thoại: 1)Các từ ngữ xưng hô thông dụng trong Tiếng Việt: 2)”Xưng khiêm hô tôn trong Tiếng Việt”: 3)Sự lựa chọn từ ngữ xưng hô: Tiết 74:ÔN TẬP TIẾNG VIỆT Sự lựa chọn từ ngữ xưng hô Vì sao trong tiếng Việt, khi giao tiếp người nói phải hết sức chú ý đến sự lựa chọn từ ngữ xưng hô? Vì mỗi phương tiện xưng hô đều thể hiện tính chất của tình huống giao tiếp(thân mật hay xã giao) và mối quan hệ giữa người nói với người nghe(thân hay sơ, khinh hay trọng…) Lựa chọn từ ngữ xưng hô thích hợp với tình huống và quan hệ thì người nói sẽ đạt được kết quả giao tiếp. I. Các phương châm hội thoại: 1. Nội dung: 2. Một số tình huống giao tiếp : II.Xưng hô trong hội thoại: 1)Các từ ngữ xưng hô thông dụng trong Tiếng Việt: 2)”Xưng khiêm hô tôn trong Tiếng Việt”: 3)Sự lựa chọn từ ngữ xưng hô: III.Cách dẫn trực tiếp và cách dẫn gián tiếp: 1)Phân biệt khái niệm cách dẫn trực tiếp và cách dẫn gián tiếp Tiết 73:ÔN TẬP TIẾNG VIỆT Tiết 74:ÔN TẬP TIẾNG VIỆT Làm sao ta có thể phân biệt cách dẫn trực tiếp và cách dẫn gián tiếp? Lời dẫn trực tiếp Nhắc lại nguyên vẹn lời nói hay ý nghĩ của người hoặc của nhân vật; lời dẫn trực tiếp được đặt trong dấu ngoặc kép (“…”). Lời dẫn gián tiếp Thuật lại lời nói hay ý nghĩ của người hoặc của nhân vật, có điều chỉnh cho thích hợp;lời dẫn gián tiếp không đặt trong dấu ngoặc kép. 1)Phân biệt khái niệm cách dẫn trực tiếp và cách dẫn gián tiếp : Tiết 74:ÔN TẬP TIẾNG VIỆT II. Cách dẫn trực tiếp – cách dẫn gián tiếp 1)Phân biệt khái niệm cách dẫn trực tiếp và cách dẫn gián tiếp 2) Bài tập: Đọc đoạn trích và thực hiện yêu cầu bên dưới Vua Quang Trung tự mình đốc thúc đại binh, cả thuỷ lẫn bộ cùng ra đi. Ngày 29 đến Nghệ An, vua Quang Trung cho vời người cống sĩ ở huyện La Sơn là Nguyễn Thiếp vào dinh và hỏi: -Quân Thanh sang đánh, tôi sắp đem binh ra chống cự. Mưu đánh và giữ, cơ được hay thua, tiên sinh nghĩ như thế nào? Thiếp nói: -Bây giờ trong nước trống không, lòng người tan rã. Quân Thanh ở xa tới đây, không biết tình hình quân ta yếu hay mạnh, không biết thế nên đánh hay giữ ra sao. Chúa công ra đi chuyến này, không quá mười ngày, quân Thanh sẽ bị dẹp tan. (Ngô gia văn phái, Hoàng Lê nhất thống chí) Hãy chuyển những lời đối thoại trong đoạn trích thành lời dẫn gián tiếp. Phân tích những thay đổi về từ ngữ trong lời dẫn gián tiếp so với lời đối thoại? Vua Quang Trung tự mình đốc thúc đại binh, cả thuỷ lẫn bộ cùng ra đi. Ngày 29 đến Nghệ An, vua Quang Trung cho vời người cống sĩ ở huyện La Sơn là Nguyễn Thiếp vào. Vua Quang Trung hỏi Nguyễn Thiếp là quân Thanh sang đánh, nếu nhà vua đem binh ra chống cự thì khả năng thắng hay thua như thế nào. Nguyễn Thiếp trả lời rằng bấy giờ trong nước trống không, lòng người tan rã, quân Thanh ở xa tới, không biết tình hình quan ta yếu hay mạnh, không hiểu rõ thế nên đánh hay giữ ra sao, vua Quang Trung ra Bắc không qua mười ngày quân Thanh sẽ bị dẹp tan. Tôi (ngôi thứ nhất) Chúa công (ngôi thứ hai) bây giờ bấy giờ (tỉnh lược) Nhà vua (ngôi thứ ba) Vua Quang Trung(ngôi thứ 3) đây Những thay đổi từ ngữ: Chuyển lời đối thoại thành lời dẫn gián tiếp: nhà vua bấy giờ vua Quang Trung I. Các phương châm hội thoại: 1)Nội dung: 2)Một số tình huống giao tiếp : II.Xưng hô trong hội thoại: 1)Các từ ngữ xưng hô thông dụng trong Tiếng Việt: 2)”Xưng khiêm hô tôn trong Tiếng Việt”: 3)Sự lựa chọn từ ngữ xưng hô: III.Cách dẫn trực tiếp và cách dẫn gián tiếp: 1)Phân biệt khái niệm cách dẫn trực tiếp và cách dẫn gián tiếp 2)Bài tập về lời dẫn trực tiếp và lời dẫn gián tiếp IV.Luyện tập: Tiết 74:ÔN TẬP TIẾNG VIỆT Đuổi hình bắt chữ Lời nói, chẳng mất tiền mua Lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau 1 1 2 2 3 3 4 4 5 5 6 6 Một câu ca dao VN 1 2 4 6 3 5 0 12 11 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 Hướng dẫn về nhà: 1. Nắm kĩ các khái niệm và cách vận dụng về : 2. Chuẩn bị: Kiểm tra phần tiếng Việt. a) Các phương châm hội thoại. b) Xưng hô trong hội thoại.. c) Cách dẫn trực tiếp và cách dẫn gián tiếp. Tiết 74:ÔN TẬP TIẾNG VIỆT Tiết học đến đây là kết thúc CẢM ƠN THẦY CÔ VÀ CÁC EM NGUYỄN TUẤN KiỆT BÀI GIẢNG