Bài giảng Ngữ văn 9- Sang Thu (Hữu Thỉnh)

Sang Thu Hữu Thỉnh Bỗng nhận ra hương ổi Phả vào trong gió se Sương chùng chình qua ngõ Hình như thu đã về Sông được lúc dềnh dàng Chim bắt đầu vội vã Có đám mây mùa hạ Vắt nửa mình sang thu Vẫn còn bao nhiêu nắng Đã vơi dần cơn mưa Sấm cũng bớt bất ngờ Trên hàng cây đứng tuổi - Nguyễn Hữu Thỉnh sinh năm 1942. - Quê: Tam Dương – Vĩnh Phúc - Nhập ngũ năm: 1963, rồi trở thành cán bộ tuyên huấn trong quân đội và bắt đầu sáng tác thơ. I. ĐỌC – CHÚ THÍCH: 1. Tác giả: (sgk – Tr 71) II. ĐỌC - HIỂU Tồn bài thơ là cảm nhận tinh tế của tác giả về sự biến đổi của đất trời từ cuối hạ sang đầu thu. Căn cứ vào kết cấu bài thơ, các em hãy nêu rõ cảm nhận ở từng khổ thơ? 2. Tác phẩm: (sgk – Tr 71) a) Xuất xứ: - Sáng tác năm 1977, in đầu tiên trên báo văn nghệ. Sau đó được in lại nhiều lần trong các tập thơ. - Bài thơ rút từ tập “Từ chiến hào đến thành phố”. b) Đại ý: Cảm nhận tinh tế của nhà thơ về sự biến đổi của đất trời từ cuối hạ sang đầu thu. Đọc khổ 1: Cảm nhận của nhà thơ lúc thiên nhiªn chuyển mùa như thế nào? Qua các hình ảnh nào? Bỗng nhận ra hương ổiPhả vào trong gió seSương chùng chình qua ngõHình như thu đã về Khổ 1: Cảnh vật lúc chuyển mùa Hương ổi Giĩ se Sương chùng chình Hình ảnh Gần gũi đặc sắc Dấu hiệu sang thu Bỗng, hình như Chùng chình Từ láy Gợi tả, gợi cảm => Cảm xúc ngỡ ngàng Đọc khổ 2: Sơng được lúc dềnh dàng Chim bắt đầu vội vã Cã Đám mây mùa hạ V¾t Nửa mình sang thu Bức tranh thiên nhiên lúc sang thu được miêu tả như thế nào? Khổ 2: bức tranh thiên nhiên lúc sang thu Sơng …dềnh dàng Chim …vội vã Đám mây mùa hạ Hình ảnh Sự chuyển mùa của cảnh vật Vắt nửa mình sang thu Hình ảnh nhân hố Tạo sự bất ngờ, thú vị, tinh tế, hấp dẫn => Chọn hình ảnh tinh tế, liên tưởng đặc sắc. Khổ thơ cuối cuả bài thơ làm em suy nghĩ gì? Bài thơ cĩ phải chỉ đơn thuần là tả cảnh khơng? Tại sao? Vẫn cịn bao nhiêu nắng Đã vơi dần cơn mưa Sấm cũng bớt bất ngờ Trên hàng cây đứng tuổi Đọc khổ 3: Khổ 3: Suy ngẫm của tác giả Vẫn cịn …nắng Đã vơi …cơn mưa Hình ảnh Quan sát chăm chú, tinh tế. Sấm cũng bớt bất ngờ Trên hàng cây đứng tuổi Hình ảnh Sự ngỡ ngàng, bâng khuâng Nắng – cơn mưa - sấm – hàng cây đứng tuổi => Sang thu Triết lí về cuộc đời, trải nghiệm cuộc sống. §Êt trêi ®ang lµm mét cuéc chuyĨn giao k× diƯu. TÊt c¶ ®iỊu ®ã ®­ỵc t¸c gi¶ c¶m nhËn b»ng mét t©m hån rung ®éng tinh tÕ, giµu t×nh yªu thiªn nhiªn. Hµng c©y cỉ thơ b×nh th¶n ®ãn nhËn mïa thu ®Õn, kh«ng véi vµng, vå vËp mµ lỈng lÏ, ©m thÇm. H×nh ¶nh tiÕng sÊm trªn hµng c©y cßn gỵi lªn c¸ch hiĨu kh¸c, ®ã lµ h×nh ¶nh Èn dơ. Nh÷ng con ng­êi ®· tõng tr¶i kh«ng bÊt ngê tr­íc nh÷ng vang ®éng bÊt th­êng cđa ngo¹i c¶nh, cđa cuéc ®êi. §©y lµ sù suy ngÉm cđa t¸c gi¶ vỊ nh©n sinh, vỊ qui luËt cđa cuéc sèng THẢO LUẬN Trình bày cảm nhận của nhĩm em về sức truyền cảm của bài thơ cả về hai mặt nội dung và nghệ thuật? 4.Tổng kếtTừ cuối hạ sang thu, đất trời cĩ những biến chuyển nhẹ nhàng mà rõ rệt. Sự biến chuyển này đã được Hữu Thỉnh gợi lên bằng cảm nhận tinh tế, qua những hình ảnh giàu sức biểu cảm trong bài Sang thu. * Ghi nhớ: ( SGK - Tr 71) III. LUYỆN TẬP: Dựa vào các hình ảnh, bố cục của bài thơ, viết một bài văn ngắn diễn tả cảm nhận của Hữu Thỉnh trước sự biến chuyển của đất trời lúc sang thu? Các em đọc các câu hỏi sau và tìm câu trả lời đúng nhất? Câu hỏi Tác giả đã cảm nhận được tín hiệu của sự chuyển mùa bắt đầu bằng: C. Khứu giác B. Thính giác A. Xúc giác D. Thị giác Câu hỏi Tín hiệu đĩ đã khiến cho tác giả cĩ tâm trạng và cảm xúc: C. Ngạc nhiên, tiếc nuối B. Lưu luyến, bồi hồi A. Ngỡ ngàng, bâng khuâng D. Ngờ vực, lo lắng Chùm thơ Thu (Thu điếu, Thu vịnh, Thu ẩm) - Nguyễn Khuyến Thu dạ - Hồ Chí Minh Đây muà thu tới - Xuân Diệu Tiếng thu - Lưu Trọng Lư Hãy giới thiệu những bài thơ về mùa thu khác mà em biết? DẶN DỊ VỀ NHÀ CÁC EM HỌC BÀI GIẢNG VÀ HỌC THUỘC LỊNG BÀI THƠ. LÀM PHẦN LUYỆN TẬP THẬT TỐT. CHUẨN BỊ TIẾP BÀI “NĨI VỚI CON” I. Đọc – chú thích: 1. Tác giả 2. Tác phẩm II. Tìm hiểu văn bản 1. Cảnh vật lúc chuyển mùa Hình ảnh: hương ổi, giĩ se,sương => gần gũi, đặc sắc Cảm xúc: bổng, hình như => ngỡ ngàng 2. Bức tranh lúc sang thu Sơng dềnh dàng-Chim vội vã-Mây vắt nửa mình sang thu =>Hình ảnh tinh tế, liên tưởng độc đáo 3. Suy ngẫm cuả tác giả Nắng-Mưa-Sấm-Hàng cây đứng tuổi =>Triết lý về cuộc đời,trải nghiệm sống Xin chào tạm biệt quý thầy cơ và các em!