Bài giảng Ngữ văn 6 - Tuần 14,Tiết 54: Ôn tập truyện dân gian

giáo viên dạy giỏi cấp thành phố hội thi Chào mừng cỏc th ầy , cụ giỏo về thăm lớp dự giờ Năm học 2009 - 2010 Gi ỏo vi ờ n thực hiện : Nguyễn Thị Kim Hường Trường THCS Thạch Trung – TP Hà Tĩnh NHèN TRANH ĐOÁN TấN TRUYỆN Con Rồng , chỏu Tiờn Thạch Sanh NHèN TRANH ĐOÁN TấN TRUYỆN Sơn Tinh , Thủy Tinh NHèN TRANH ĐOÁN TấN TRUYỆN Bỏnh chưng , bỏnh giầy NHèN TRANH ĐOÁN TấN TRUYỆN Ngữ văn : Tiết 54 ôn tập truyện dân gian Tên truyện 1. Con Rồng cháu Tiên 2. Bánh chưng , bánh giầy 3. Thánh Gióng 4. Sơn Tinh , Thủy Tinh 5. Sự tích Hồ Gươm I. TRUYỆN TRUYỀN THUYẾT, TRUYỆN CỔ TÍCH 1. Truyện truyền thuyết THAÙNH GIOÙNG Keồ laùi chi tieỏt sửù vieọc maứ bửực tranh minh hoaù ? - Là loại truyện dân gian - Kể về các nhân vật và sự kiện có liên quan đ ến lịch sử thời qu á khứ - Thường có yếu tố tưởng tượng , kì ảo - Thể hiện thái độ và cách đá nh gi á của nhân dân đ ối với các sự kiện và nhân vật lịch sử đư ợc kể * Khái niệm : * Khái niệm : Truyện truyền thuyết - Là loại truyện dân gian - Kể về các nhân vật và sự kiện có liên quan đ ến lịch sử thời qu á khứ - Thường có yếu tố tưởng tượng , kì ảo - Thể hiện thái độ và cách đá nh gi á của nhân dân đ ối với các sự kiện và nhân vật lịch sử đư ợc kể 2. Truyện cổ tớch Tên truyện 1. Sọ Dừa 2. Thạch Sanh 3. Em bé thông minh 4. Cây bút thần 5. Ô ng lão đá nh cá và con cá vàng CAÂY BUÙT THAÀN Haừy keồ laùi chi tieỏt sửù vieọc maứ bửực tranh minh hoaù ? * Khái niệm : Truyện cổ tích - Là loại truyện dân gian - Kể về cuộc đ ời của một số kiểu nhân vật quen thuộc ( nhân vật : bất hạnh, dũng sĩ , có tài năng kì lạ, thông minh , ngốc nghếch ) - Thường có yếu tố hoang đư ờng - Thể hiện ư ớc mơ, niềm tin của nhân dân về chiến thắng cuối cùng của cái thiện đ ối với cái ác, cái tốt đ ối với cái xấu , sự công bằng đ ối với sự bất công . 3. So sỏnh điểm giống và khỏc nhau của truyện truyền thuyết và truyện cổ tớch ? a. Đ iểm giống nhau : - Là truyện dân gian . - Có yếu tố tưởng tượng kì ảo. - Lưu truyền bằng hình thức truyền miệng - Nhân vật chính thường có những tài năng kỳ lạ b. Đ iểm khác nhau : Truyền thuyết Cổ tích Nhân vật Thần , Thánh ... thường liên quan đ ến lịch sử thời qu á khứ . Kiểu nhân vật mồ côi , bất hạnh, thông minh , tài năng Yếu tố kỳ ảo Tính chất kỳ ảo xen kẽ cốt lõi sự thật lịch sử . Giàu yếu tố hoang đư ờng mang tính tưởng tượng bay bổng . ý nghĩa - Giải thích nguồn gốc dân tộc , phong tục tập quán , hiện tượng thiên nhiên . - Thể hiện mơ ư ớc có sức mạnh chinh phục tự nhiên , chiến thắng ngoại xâm . - Kể về cuộc đ ời , số phận của một số kiểu nhân vật . - Thể hiện ư ớc mơ, niềm tin của nhân dân về sự chiến thắng cuối cùng của cái thiện , lòng nhân hậu , sự công bằng . . . Một số yêu cầu khi học truyện truyền thuyết – truyện cổ tích 1. Nắm vững khái niệm truyện truyền thuyết , truyện cổ tích . 2. Tóm tắt truyện . 3. Nêu đư ợc các chi tiết kì lạ của truyện và ý nghĩa của các chi tiết này . 4. Nắm đư ợc ý nghĩa của truyện . Bài 1 : Hóy nờu vai trũ , ý nghĩa của cỏc hỡnh tượng trong truyện truyền thuyết và truyện cổ tớch : - Niờu cơm thần . Bọc trăm trứng . Cõy bỳt thần . Mọi người dõn của đất nước Việt Nam đều do một mẹ sinh ra nờn phải yờu thương nhau như anh em một nhà . Ước mơ cú nguồn lương thực dồi dào , thể hiện tư tưởng nhõn đạo và lũng vị tha cao cả của nhõn dõn ta . Là phần thưởng xứng đỏng cho Mó Lương , cú những khả năng kỡ diệu , thực hiện cụng lớ của nhõn dõn . II . Luyện tập Bài 2 : Qua các truyền thuyết đã học , em hiểu gì về đ ời sống , văn hóa , tâm hồn của con người Việt Nam chúng ta trong thời đại Hùng Vương ? Trò chơi Ô ch ữ S I ê U T H ự c N I ề M T I n Y ế U T ố k ì ả o N H â N đ ạ o C O N R ồ N G C H á U T i ê n T à i N ă N g K ì L ạ N H â N D â n 1 2 3 4 5 6 7 ê t I N y N â r n G A U d T R U Y ệ N D â N G I A n ? Truyện cổ tích - Là loại truyện dân gian - Kể về cuộc đ ời của một số kiểu nhân vật quen thuộc ( nhân vật : bất hạnh, dũng sĩ , có tài năng kì lạ, thông minh , ngốc nghếch ) - Thường có yếu tố hoang đư ờng - Thể hiện ư ớc mơ, niềm tin của nhân dân về chiến thắng cuối cùng của cái thiện đ ối với cái ác, cái tốt đ ối với cái xấu , sự công bằng đ ối với sự bất công . Truyện truyền thuyết - Là loại truyện dân gian - Kể về các nhân vật và sự kiện có liên quan đ ến lịch sử thời qu á khứ - Thường có yếu tố tưởng tượng , kì ảo - Thể hiện thái độ và cách đá nh gi á của nhân dân đ ối với các sự kiện và nhân vật lịch sử đư ợc kể Nắm vững khái niệm , cốt truyện , ý nghĩa của các truyện truyền thuyết , cổ tích . Tiếp tục tìm hiểu khái niệm , cốt truyện của truyện ngụ ngôn và truyện cười . So sánh sự giống nhau và khác nhau của truyện ngụ ngôn và truyện cười . - Tập kể sáng tạo những truyện dân gian đã học Hướng dẫn về nhà Tiết học Kính chúc các thầy , cô giáo mạnh khoẻ , hạnh phúc và thành đạt. Chúc các em học sinh chăm ngoan , học giỏi . đến đây xin kết thúc Xin chõn thành cảm ơn cỏc thầy cụ giỏo và cỏc em