Bài giảng Ngữ văn 11: Tống biệt hành - Thâm Tâm

THÂM TÂMTốNG BIệT HàNHLi khách! Li khách! con đường nhỏChí nhớn chưa về bàn tay không, Thì không bao giờ nói trở lại!Ba năm mẹ già cũng đừng mong.Ta biết người buồn chiều hôm trước:Bây giờ mùa hạ sen nở nốtMột chị, hai chị cùng như sen,khuyên nốt em trai dòng lệ sót,Ta biết người buồn sáng hôm naygiời chưa mùa thu tươi lắm thay,Em nhỏ ngay thơ đôi mắt biếc,Gói tròn thương tiếc chiếc khăn tayNgười đi? ừ nhỉ, người đi thực!Mẹ thà coi như chiếc lá bay,Chị thà coi như là hạt bụi,Em thà coi như hơi rượi say.2. Tâm trạng của người ra đi trong những câu thơ còn lại:Thể hiện:Tinh thần hăng hái, quyết chí ra đi vì nghĩa lớn.Giọng điệu khẳng khái, quyết tâm cao độ.Li khách! Li khách! Con đường nhỏ,Chí nhớn chưa về bàn tay không,Thì không bao giờ nói trở lạiBa năm mẹ già cũng đừng mong,Tình cảm của những người thân thật quyến luyến, nhất là tình cảm của hai người chị và của đứa em nhỏ: * Một chị, hai chị cùng như sen Khuyên nốt em trai dòng lệ sót * Em nhỏ ngây thơ đôi mắt biếc, Gói tròn thương tiếc chiếc khăn tayĐể lại cho người ra đi những tâm trạng xao xuyến đến nao lòng.- Sao đầy hoàng hôn trong mắt trong- Một giã gia đình, một dửng dưng- Ta biết người buồn chiều hôm trước- Ta biết người buồn sáng hôm nay+ Màu “hoàng hôn”: Sự chia li cách biệt.+ Giọng điệu, cử chỉ: Dùng dằng, đôi co:  * Nửa như dứt khoát * Nửa còn dùng dằng chưa dứt+ Sự cảm thông sâu sắc của người đưa tiễnNhư vậy người ra đi đã không dễ dàng khi quyết định rời xa những tình cảm ruột thịt ấy. 3 câu cuối có 2 cách hiểu: - (Người ra đi) thà coi mẹ như chiếc lá bay - Mẹ thà coi (người ra đi) như chiếc lá bayNhà thơ đã dùng những cách thức biểu hiện sáng tạo, những hình tượng nghệ thuật độc đáo để vẽ lên chân dung một con người thời đại:Tổng kết: - Con người ra đi xả thân vì nghĩa lớn. - Con người rất giàu tình cảm, biết quý trọng những tình cảm riêng tư nhưng cũng rất đỗi thiêng liêng tình cảm mẹ con, tình cảm giữa các anh chị em trong 1 gia đình