Bài giảng Ngữ văn 11 Tiết 101: Đọc thêm: Ba cống hiến vĩ đại của Các Mác Ăng - Ghen

TRƯỜNG THPT NHƯ XUÂNGiáo viên: Hoàng Thu Trang Lớp: 11A10Tiết 101:Đọc thêm:BA CỐNG HIẾN VĨ ĐẠI CỦA CÁC MÁC Ăng - ghen1. Tác giả Ăng - ghen: - Phri-đích Ăng ghen (1820 – 1895). Là nhà triết học, lí luận chính trị xuất sắc người Đức. - Là nhà hoạt động cách mạng nổi tiếng của phong trào công nhân thế giới và quốc tế cộng sản. - Là bạn thân của Mác, cùng Mác soạn thảo “Tuyên ngôn Đảng cộng sản”.I. TÌM HIỂU CHUNGPhri-đích Ăng ghen (1820 – 1895).Nêu hiểu biết của em về Ăng ghen ?MỘT SỐ HÌNH ẢNH VỀ ĂNG GHENĂNG GHEN THỜI TRẺEngels lon don house (1870-1894)122. Regents’ park road2. Các Mác (1818-1883) - Nhà triết học và lí luận chính trị vĩ đại người Đức, lãnh tụ thiên tài của giai cấp vô sản và nhân dân lao động thế giới. Là người sáng tạo ra chủ nghĩa duy vật biện chứng và chủ nghĩa duy vật lịch sử.Ông mất 14/3/1883 an táng tại nghĩa trang Hai ghết (Luân Đôn).Các Mác (1818-1883)Nêu hiểu biết của em về Các Mác ?MỘT SỐ HÌNH ẢNH VỀ CÁC MÁCThe Karl Marx - House MuseumTÌNH BẠN GIỮA MÁC VÀ ĂNG GHEN3. Văn bản:a. Hoàn cảnh sáng tác: - Tác phẩm được viết sau thời điểm Các Mác qua đời và được đọc trước mộ của Mácb. Thể loại: - Điếu văn - Là bài văn chính luận tiêu biểu và có giá trị văn chươngc.Bố cục Phần 1 ( đoạn văn 1 và 2 ) Thông báo về sự ra đi của Mác Phần 2 ( đoạn văn 3, 4, 5, 6 ) Những cống hiến vĩ đại của Các MácPhần 3 (đoạn văn 7 và câu kết) Ca ngợi bày tỏ tiếc thương của nhân loại đối với MácMô hình bài điếu văn Đánh giá sự nghiệp người quá cố Bày tỏ tiếc thương người đã mất Thông báo về cái chếtTheo em văn bản có thể chia làm mấy phần? II. ĐỌC HIỂU1. Sự ra đi của Máca. Thời điểm Mác qua đời: - Thêi gian: 3 giê kÐm 15phót ChiÒu 14/3/1883 - Kh«ng gian: Trong phßng ë Trªn chiÕc ghÕ bµnh - Sù qua ®êi: + Ngõng suy nghÜ, + Ngñ thiÕp ®i- giÊc ngñ ngh×n thu = > Ng. thuËt: nãi gi¶m, nãi tr¸nh -> Lµ chiÕc ®ßn bÈy nhÊn m¹nh c¸i kh¸c th­êng, c¸i phi th­êng cña mét vÜ nh©n B×nh th­êng Gi¶n dÞ NhÑ nhµng thanh th¶nNêu thời điểm Mác qua đời? Để diễn tả sự ra đi của Mác tác giả đã sử dụng từ ngữ nào?“ Nhà tư tưởng vĩ đại nhất trong số những nhà tư tưởng hiện đại” - Niềm tiếc thương vô hạn đối với sự ra đi của Mác Cách đặt vấn đề cho thấy vai trò quan trọng của Mác đối với sự phát triển của nhân loại, đồng thời bộc lộ sâu sắc niềm yêu mến và thương tiếc của người ở lại.Con người đó ra đilà một tổn thất không sao lường hết đượcLà nỗi trống vắngđối với nhân loạiđối với giai cấpvô sảnđối với khoa học lịch sử  noãi thöông tieác ñöôïc nhaân leân nhieàu laàn. Mác được nhận định là người như thế nào? Nhận xét về cách mở đầu của tác giả?- Tác dụng:Giúp loài người thoát khỏi sự u mê, tăm tối về tinh thầnCoáng hieán 1: “tìm ra quy luaät phaùt trieån cuûa lòch söû loaøi ngöôøi”- Baûn chaát cuûa quy luaät: cô sôû haï taàng quyeát ñònh kieán truùc thöôïng taàngtö lieäu saûn xuaát, caùch saûn xuaát tö lieäu saûn xuaát, trình ñoä phaùt trieån kinh teá hình thöùc, theå cheá nhaø nöôùc, toân giaùo, vaên hoïc ngheä thuaät Mác đã có những cống hiến vĩ đại nào để trở thành “ nhà tư tưởng vĩ đại nhất trong số những nhà tư tưởng hiện đại ? 2. Nhöõng coáng hieán vó ñaïi cuûa Caùc Maùc:- Nghệ thuật : + So sánh cống hiến của: Đác- uyn Tìm ra quy luật phát triển của thế giới hữu cơ. -> Từ vô cơ đến hữu cơ Các MácTìm ra quy luật phát triển của lịch sử loài người.-> Từ cơ sở hạ tầng đến kiến trúc thượng tầng.=> So sánh tương đồng tạo ra sự đối sánh song song nhằm nhấn mạnh hai cống hiến vĩ đại như nhau.Để làm nổi bật cống hiến này Ăng –ghen đã sử dụng những biện pháp nghệ thuật nào?+ Lập luận chặt chẽ, dễ hiểu: * Sử dụng từ ngữ so sánh “giống như ” * Theo kiểu cấu tạo: Nếu (A) đã thì (B) cũng => Đây là phát hiện mới mẻ, là hạt nhân của chủ nghĩa duy vật lịch sử. - Bản chất: Giai cấp bóc lột công nhân làm thuê để tạo ra giá trị thặng dư này. -> Giai cấp tư sản ngày càng giàu lên,giai cấp công nhân ngày càng kiệt quệ, bần cùng. => Bản chất bóc lột của giai cấp tư sản.- Tác dụngGiúp nhân loại hiểu được bản chất thực của CNTB. Là tiền đề để xây dựng một xã hội tốt đẹp hơn.Coáng hieán 2: “tìm ra quy luaät vaän ñoäng rieâng cuûa phöông thöùc saûn xuaát tö baûn chuû nghóa hieän nay vaø xaõ hoäi tö saûn do phöông thöùc ñoù ñeû ra ” Quy luaät giaù trò thaëng dö.Cống hiến thứ hai của Máclà cống hiến nào?Nghệ thuật+ So sánh giữa: Công trình nghiên cứu của các nhà kinh tế học tư sản, các nhà phê bình XHCN. -> Mò mẫm trong bóng tối. “ Bộ Tư bản ” với sự phát hiện về giá trị thặng dư.-> Ánh sáng đã xuất hiện.=> Sự so sánh đối lập, tương phản để nhấn mạnh ý nghĩa to lớn mà Mác đã phát hiện.+ Lập luận so sánh tăng cấp * Qua câu “ Nhưng không chỉ có thế thôi ” * Chứng minh -> làm sáng tỏ tạo sức thuyết phục. -> Khẳng định tầm vĩ đại về triết học của Mác=> Giá trị hơn, to lớn hơn cống hiến trước.Em có nhận xét gì về mức độ cống hiến hai so với cống hiến một?Để tiếp tục làm sáng tỏ cống hiến hai của Mác, Ăng – ghen đã sử dụng biện pháp nghệ thuật nào?Coáng hieán 3: keát hôïp giöõa lyù luaän vaø thöïc tieãn, bieán lyù thuyeát caùch maïng thaønh hoaït ñoäng caùch maïng. - Khoa hoïc = ñoäng löïc lòch söû, löïc löôïng caùch maïng. - ñaáu tranh = haønh ñoäng töï nhieân.Ñoái vôùi Caùc Maùc Caùc Maùc khoâng chæ laø moät nhaø khoa hoïc. Tröôùc heát, Maùc laø moät nhaø caùch maïng.Laät ñoå giai caáp tö saûnGiaûi phoùng giai caáp voâ saûnTham gia+ Sáng lập ra “ Hội liên hiệp công nhân quốc tế ”Cống hiến thứ ba của Máclà cống hiến nào?- Nghệ thuật : + Lập luận so sánh tăng cấp: “ Nhưng đấy hoàn toàn không phải là điều chủ yếu của Mác ” + Liệt kê, chứng minh. + Kết cấu hai đoạn văn.=> Lập luận chặt chẽ thuyết phục.=> Đây chính là cống hiến vĩ đại nhất của MácEm hãy so sánh mức độ cống hiến thứ ba với hai cống hiến trướcĐể tiếp tục làm sáng tỏ cống hiến ba của Mác, Ăng – ghen đã sử dụng biện pháp nghệ thuật nào?Giống như Đác-uyn Mác.... cống hiến 1 Nhưng không chỉ có thế thôi ... cống hiến 2 Nhưng đấy không phải là điều chủ yếu ở Mác ...Bởi lẽ ...Mác là một nhà cách mạng cống hiến 3 Nhằm khẳng định, tự hào: “ Mác là nhà tư tưởng vĩ đại nhất trong những nhà tư tưởng hiện đại ”.Đặt vấn đề( Nỗi đau đớn, tiếc thương)Giải quyết vấn đề ( Ba cống hiến vĩ đại )Cống hiến một-> Cống hiến hai->Cống hiến baKết thúc vấn đề( Ca ngợi, tiếc thương, tự hào)3.Thái độ và tình cảm của Ăng – ghen đối với Mác- Thái độ kính trọng, đề cao, ca ngợi tôn vinh Mác bởi một bản lĩnh kiên cường: “ bị căm ghét ” “ bị vu khống ”, “ bị nguyền rủa ”, “ bị trục xuất ” -> Mác vẫn coi khinh.- Tình cảm tiếc thương chân thành, sâu nặng: Gia đình, dân tộc và hàng triệu người khắp châu Âu, châu Mĩ -> ngưỡng mộ nhân cách cao đẹp của ông.- Tự hào: “ Tên tuổi và sự nghiệp của ông đời đời sống mãi ”- > sự bất tử.Ngưỡng mộ, tiếc thương, tự hào, khẳng định sự bất tử.Điều đó chứng tỏ Mác là một bậc vĩ nhân.III. TỔNG KẾT1. Chủ đề: - Ca ngợi những cống hiến vĩ đại của Mác. - Bày tỏ niềm tiếc thương vô hạn.2. Nghệ thuật: - Bài văn chính luận xuất sắc: bố cục rõ ràng, lập luận chặt chẽ, lí lẽ sắc sảo. - Kết hợp nhiều thao tác lập luận. - Kết hợp hài hoà giữa tình cảm và lí lẽ. Câu 1: Theo Ăng – ghen cống hiến quan trọng nhất của Mác là: A. Tìm ra quy luật phát triển của lịch sử loài người. B. Tìm ra quy luật về giá trị thặng dư. C. Sự kết hợp giữa lí luận và thực tiễn. D. Cả A, B và C.IV.CỦNG CỐ - DẶN DÒ:1. Củng cố:Câu 2: Ăng ghen sử dụng các cụm từ “nhưng không chỉ có thế thôi”, “nhưng đấy không phải là điều hoàn toàn ở Mác”, “nhưng niềm vui của ông còn lớn hơn nữa” đểĐể liệt kê những cống hiến vĩ đại của MácCho thấy sự làm việc và phấn đấu không ngừng nghỉ của MácCho thấy Mác là người có nhiều tài năng ở các lĩnh vực khác nhauĐể khẳng định cống hiến sau của Mác còn vĩ đại hơn cống hiến trước