Bài giảng Ngữ văn 10 NC tiết 40: Quan sát, thể nghiệm đời sống

CHÀOMỪNG THẦYCÔĐẾNDỰGIỜTHĂM LỚP !QUAN SÁT, THỂ NGHIỆM ĐỜI SỐNGTIẾT THỨ 40 - CHƯƠNG TRÌNH NÂNG CAOQUAN SÁT, THỂ NGHIỆM ĐỜI SỐNG - Là xem xét có mục đích một đối tượng (không ngẫu hứng, bề ngoài) - Nhằm khám phá, phát hiện những thay đổi, những điều ẩn kín về đối tượng mà mắt thường dễ bỏ qua.A. LÍ THUYẾTI. Quan sát đời sống:1. Khái niệm:a. Xét ngữ liệu: Quan sát bức ảnh và đọc bài ca dao:b. Khái niệm:QUAN SÁT, THỂ NGHIỆM ĐỜI SỐNGA. LÍ THUYẾTI. Quan sát đời sống:1. Khái niệm:2. Phương pháp quan sát:Các cách quan sát:Trong - Ngoài, Xa - Gần... Bắt đầu - Kết thúc... Biểu hiện lặp đi lặp lại...Trạng thái tĩnh - độngBộ phận - Tổng thể... Vận dụng các giác quan... Chú ý khi quan sát cần : * So sánh, đối chiếu, phân tích...* Vận dụng liên tưởng, tưởng tượng...QUAN SÁT, THỂ NGHIỆM ĐỜI SỐNGA. LÍ THUYẾTI. Quan sát đời sống:1. Khái niệm:2. Phương pháp quan sát:3. Vai trò của quan sát: Nhận ra điều mới lạ, ý nghĩa, bản chất, thông điệp... của đối tượng được quan sát.Biết rung động trước cuộc sống một cách nhạy cảm và tinh tế. Tích luỹ vốn sống - Vận dụng vào viết văn cho sinh động và hấp dẫn.Giúp cho con người:HÃY CHUNG TAYBẢO VỆ SỰ SỐNGCỦA HÀNH TINHCHÚNG TA !Trồng thêm cây xanh vì sự sống của chính bạn ! Sức sống mãnh liệt ở một loài cây - Bài học về nghị lực vươn tới cho con người !Lớp cha trước, lớp con sauĐã thành đồng chí chung câu quân hành !Nhức nhối nỗi đau da cam -Tội ác và lương tri !Nghị lực và niềm vinh quang !Tội ác và sự trả giá !Bến Phà Bãi Cháy- Hôm qua ! Cầu Bãi Cháy - Hôm nay !QUAN SÁT, THỂ NGHIỆM ĐỜI SỐNGThể nghiệm đời sống là trải nghiệm bằng các giác quan để cảm nhận sự vật, đối tượng một cách đầy đủ và chính xác.A. LÍ THUYẾTI. Quan sát đời sống:1. Khái niệm:3. Vai trò của quan sát: 2. Phương pháp quan sát:II. Thể nghiệm đời sống:1. Khái niệm:a. Xét ngữ liệu: Đọc đoạn văn và nhận xét:b. Khái niệm:QUAN SÁT, THỂ NGHIỆM ĐỜI SỐNGA. LÍ THUYẾTI. Quan sát đời sống:1. Khái niệm:2. Phương pháp quan sát:3. Vai trò của quan sát: II. Thể nghiệm đời sống:1. Khái niệm:2. Phương pháp thể nghiệm đời sống: Sử dụng nhiều giác quan để tìm hiểu, thâm nhập đối tượng. Tự đặt mình vào hoàn cảnh, tưởng tượng mình là người trong cuộc để cảm nhận về niềm vui, nỗi đau của người khác.QUAN SÁT, THỂ NGHIỆM ĐỜI SỐNGA. LÍ THUYẾTI. Quan sát đời sống:1. Khái niệm:2. Phương pháp quan sát:3. Vai trò của quan sát: II. Thể nghiệm đời sống:1. Khái niệm:2. Phương pháp thể nghiệm đời sống:3. Vai trò của thể nghiệm đời sống: Thể nghiệmĐem lại tri thức và ấn tượng trực tiếp, cảm tính, chủ quan cho con người.Là cơ sở để viết văn có chiều sâu, sinh động, có dấu ấn chủ quan của người viết. Giúp hiểu con người và cuộc sống sâu sắc và toàn diện hơn.Kết hợp với quan sát giúp làm giàu thêm tri thức, viết văn sẽ sinh động hơn.QUAN SÁT, THỂ NGHIỆM ĐỜI SỐNGA. LÍ THUYẾTI. Quan sát đời sống:1. Khái niệm:2. Phương pháp quan sát:3. Vai trò của quan sát: II. Thể nghiệm đời sống:1. Khái niệm:2. Phương pháp thể nghiệm đời sống:3. Vai trò của thể nghiệm đời sống:B. LUYỆN TẬP1. Bài tập 1 - Trang 126 - SGKa. Đoạn 1:Miêu tả cách hút thuốc lào:+ Động tác: chính xác, cụ thể, liên tục, theo một quá trình....+ Nhưng cách hút khác nhau: * Ông giáo: hút thuốc một cách vô tư. * Lão Hạc: vừa chuẩn bị hút, vừa nói... --> Việc hút thuốc không là chính --> Muốn tâm sự, chia sẻ. Nam Cao Quan sát bằng thị giác và miêu tả cụ thể chính xác đối tượng.QUAN SÁT, THỂ NGHIỆM ĐỜI SỐNGA. LÍ THUYẾTI. Quan sát đời sống:1. Khái niệm:2. Phương pháp quan sát:3. Vai trò của quan sát: II. Thể nghiệm đời sống:1. Khái niệm:2. Phương pháp thể nghiệm đời sống:3. Vai trò của thể nghiệm đời sống:b. Đoạn 2: Cảnh trời khuya và tâm trạng nhân vật+ Quan sát và miêu tả: trời sao, sương khuya, mặt đất, nhân vật lão Khúng...--> Nhà văn quan sát bằng mắt, bằng tai và sự tưởng tượng để miêu tả.+ Trong khi miêu tả nhà văn vận dụng cảm giác để nhân vật cảm nhận: trời đêm, mặt đất, chân trời, âm thanh biển cả, đất đai quê nhà, mồ mả ông cha.--> Từ cảm giác, nhân vật chuyển sang tâm trạng thương nhớ làng Khơi, nơi "chôn rau cắt rốn" của mình... Vận dụng thể nghiệm, nhà văn tự đặt mình vào nhân vật và miêu tả tâm trạng.B. LUYỆN TẬPQUAN SÁT, THỂ NGHIỆM ĐỜI SỐNGA. LÍ THUYẾTI. Quan sát đời sống:1. Khái niệm:2. Phương pháp quan sát:3. Vai trò của quan sát: II. Thể nghiệm đời sống:1. Khái niệm:2. Phương pháp thể nghiệm đời sống:3. Vai trò của thể nghiệm đời sống:2. Bài tập 2 - Trang 127 - SGKThực hành viết đoạn văn ngắn theo yêu cầu: Tổ 1: Quan sát và miêu tả cảnh mặt trời mọc và nêu ý nghĩ của mình. Tổ 2: Quan sát và thể nghiệm cảnh người thân làm việc và nêu lên suy nghĩ của mình. Tổ 3: Quan sát, thể nghiệm cảnh làm việc chân tay nặng nhọc, hoặc cảnh học sinh vui chơi trong sân trường và nêu suy nghĩ, cảm tưởng của mình.B. LUYỆN TẬPQUAN SÁT, THỂ NGHIỆM ĐỜI SỐNGA. LÍ THUYẾTI. Quan sát đời sống:1. Khái niệm:2. Phương pháp quan sát:3. Vai trò của quan sát: II. Thể nghiệm đời sống:1. Khái niệm:2. Phương pháp thể nghiệm đời sống:3. Vai trò của thể nghiệm đời sống:B. LUYỆN TẬPCỦNG CỐ BÀI HỌCGHI NHỚ:1. Quan sát đời sống: Khái niệm, phương pháp quan sát; vai trò.2. Thể nghiệm đời sống: Khái niệm; phương pháp; vai trò.3. Mối quan hệ của quan sát và thể nghiệm đời sống. Vận dụng trong cuộc sống và khi viết văn. HƯỚNG DẪN HỌC BÀI VÀ CHUẨN BỊ BÀI1. Học kĩ lí thuyết. Vận dụng thực hành bài học "Quan sát, thể nghiệm đời sống".2. Soạn bài "Xuý Vân giả dại" (Trích chèo cổ "Kim Nham" theo hướng dẫn của SGK. Tìm đọc lại kiến thức về chèo cổ đã học ở THCS. TRÂNTRỌNGCẢMƠNTHẦYCÔVÀCÁCEM !Trong đầm gì đẹp bằng senLá xanh, bông trắng lại chen nhị vàngNhị vàng, bông trắng, lá xanhGần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùnTrong đầm gì đẹp bằng senLá xanh, bông trắng lại chen nhị vàngNhị vàng, bông trắng, lá xanhGần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn" Cổ lão nghẹn ắng cả lại, da mặt tê rân rân. Ông lão lặng đi, tưởng như đến không thở được. Một lúc lâu ông mới rặng è è, nuốt một cái gì vướng ở cổ, ông cất tiếng hỏi, giọng lạc hẳn đi..."(Trích truyện ngắn " Làng" - Kim Lân)