Bài giảng Ngữ văn 10: Hoàng Hạc lâu tống Mạnh Hạo Nhiên chi Quảng Lăng (Tại lầu Hoàng Hạc tiễn Mạnh Hạo Nhiên đi Quảng Lăng) Lí Bạch

Em hãy chọn đáp án đúng nhất:1. Bài thơ “Cáo bệnh bảo mọi người” của tác giả nào?A. Đỗ Pháp ThuậnB. Mãn GiácC. Nguyễn Trung Ngạn2. Từ “vô vi” trong bài Vận nước ” nghĩa là:A. Học thuyết chính trị-đạo đức: nhà vua phải dùng đức của bản thân để cảm hoá nhân dânB. Thuận theo tự nhiênC. Không lo nghĩ về bất cứ điều gì3. Điểm then chốt của bài thơ “Vận nước” là “thái bình” đúng hay sai?A. Đúng B. Sai4. Lòng yêu nước của nhà thơ thể hiện như thế nào qua bài thơ “Hứng trở về” ?A. Nỗi nhớ quê hươngB. Niềm tự hào về đất nướcC. Câu A và B đều đúngĐÁP ÁN 1. B 2. A 3. A 4. C( HOÀNG HẠC LÂU TỐNG MẠNH HẠO NHIÊN CHI QUẢNG LĂNG )TẠI LẦU HOÀNG HẠC TIỄN MẠNH HẠO NHIÊN LÍ BẠCH 1. Đôi nét về thơ ĐườngThành tựu xuất sắc của nền văn học cổ Trung Hoa- tồn tại hơn 3 thế kỉ- có 2800 nhà thơ- 4800 bài thơ- ảnh hưởng đến thơ ca nhân loại, đặc biệt là Việt NamNội dung: tả cảnh và bộc bạch tâm sựNghệ thuật: tả cảnh ngụ tình, ý tại ngôn ngoạiBa nhà thơ nổi tiếng: Lí Bạch, Đỗ Phủ, Bạch Cư DịI. TÌM HIỂU CHUNG (701-762)- Nhà thơ lãng mạn vĩ đại của Trung Quốc, được mệnh danh là thi tiên - Có hơn 1000 bài thơ với nội dung phong phúGiới thiệu đôi nét về Mạnh Hạo Nhiên- nhà thơ danh tiếng lẫy lừng thời bấy giờ - một nhà thơ tiền bối, hơn Lí Bạch mười hai tuổi. - Được Lí Bạch ngưỡng mộ(“Ta yêu Mạnh Phu Tử đã nổi tiếng phong lưu khắp thiên hạ”)2. TÁC GIẢ3. Tác phẩm- Thất ngôn tứ tuyệt- Ngô Tất Tố dịch ra thể lục bát- Tình bạn- Dài bất thường: 10 từ- Như một dòng nhật kí với nhiều kỉ niệma. Thể thơb. Đề tàic. Nhan đề Cố nhân tây từ Hoàng Hạc lâu Yên hoa tam nguyệt há Dương Châu Cô phàm viễn ảnh bích không tận Duy kiến Trường Giang thiên tế lưu*******Bạn từ lầu Hạc lên đườngGiữa mùa hoa khói, Châu Dương xuôi dòngBóng buồm đã khuất bầu khôngTrông theo chỉ thấy dòng sông bên trờiTẠI LẦU HOÀNG HẠC TIỄN MẠNH HẠO NHIÊN ĐI QUẢNG LĂNGII. Đọc hiểu 1. Hai câu đầu Bạn từ lầu Hạc lên đường, Giữa mùa hoa khói, Châu Dương xuôi dòngII. Đọc hiểuCâu hỏi 1: Em hãy nêu không gian được miêu tả trong hai câu đầu? - Không gian nơi tiễn:Lầu Hoàng Hạc - thắng cảnh thần tiênPhía tây: cõi tiên, cõi Phật - Không gian đến: Dương Châu - thắng cảnh phồn hoa → tiễn bạn từ nơi thoát tục đến nơi trần tục Không gianThời gianCâu hỏi 1: em hãy nêu thời gian được miêu tả trong hai câu đầu?- Tháng ba: mùa xuân → mùa hội ngộ nhưng nhà thơ phải chia tay bạn → khắc sâu ấn tượng về cuộc chia taySo sánh : Yên ba giang thượng sử nhân sầu(Trên sông khói sóng cho buồn lòng ai) - “yên hoa”: mùa hoa khói→ không khí mơ hồ, lãng đãng=>Không gian, thời gian thể hiện tâm trạng của kẻ ra đi, người tiễn biệt=> bút pháp tả cảnh ngụ tình- “cố nhân”: bạn cũ → khẳng định tình bạn keo sơn, gắn bó→ báo trước một tương lai cách trở giữa hai người- Động từ: “từ” (giã biệt, từ biệt)→ không gian đưa tiễn là lầu Hoàng Hạc→ động tác, tâm tư của người đi, kẻ ởÝ tại ngôn ngoạiCảnh và người chan chứa nỗi buồn đưa tiễnTại sao tác giả lại dùng từ “cố nhân” để chỉ người bạn vừa mới chia tay?“CỐ NHÂN”2. Hai câu sauBóng buồm đã khuất bầu khôngTrông theo chỉ thấy dòng sông bên trời- Hình ảnh : cánh buồm, dòng sông, bầu trời → không gian mênh môngII. Đọc hiểu- Nghệ thuật đối lập:cô phàm > nỗi buồn da diết của nhà thơTâm trạng Thuý Kiều: nỗi buồn thê thiết, trải dài qua những dòng thơ Buồn trông cửa bể chiều hôm Thuyền ai thấp thoáng cánh buồm xa xaThơ Nguyễn Bính: Anh đi đấy anh về đâuCánh buồm nâu, cánh buồm nâucánh buồm.SO SÁNH- Duy kiến: chỉ nhìn thấy duy nhất dòng sông→ đôi mắt tâm trạng: ngóng theo bóng buồm dần xa khuất của Mạnh Hạo NhiênDUY KIẾNNhận xét về cách sử dụng ngôn ngữ của tác giả?- Ngôn ngữ tự nhiên, giản dị- Không có từ ngữ nào miêu tả tâm trạng → ghìm nén cảm xúc, không để nỗi buồn chảy dài thành dòng lệ thương xót NGÔN NGỮQua hai câu cuối, em cảm nhận được điều gì về nỗi niềm của Lí Bạch khi tiễn đưa bạn?- Nỗi buồn của kẻ ở lại: Nhớ thương bạn + sự trống vắng, cô đơnSƠ KẾTGIÁ TRỊ NGHỆ THUẬTIII. TỔNG KẾTGIÁ TRỊ NỘI DUNG- Hàm súc, ý tại ngôn ngoại- Tả cảnh ngụ tình: cả bài thơ là một bức tranh tả cảnh nhuốm màu tâm trạng- Kết hợp miêu tả, tự sự và trữ tình- Cách thể hiện lạ: tính cách phóng khoàng và thâm trầm của nhà thơ- Bài thơ hay nhất viết về tình bạn1. Giá trị nghệ thuật Vẻ đẹp trong sáng, nồng thắm của tình bạn Vẻ phóng khoáng, thanh cao của một tâm hồn nghệ sĩ. Chúng ta nên trân trọng và giữ gìn những tình bạn trong sáng2. GIÁ TRỊ NỘI DUNG Củng cố bài dạyNắm được nét đặc sắc nghệ thuật thơ Đường nói chung và thơ Lí Bạch nói riêng: ý tại ngôn ngoạiNắm được nét đặc sắc về nội dung của bài thơ: một tình bạn tha thiết chân thành nhưng không quá ảm đạm, bi thươngRèn luyện kỹ năng viết văn kết hợp miêu tả, tự sự và trữ tình- Học thuộc lòng bản phiên âm và dịch thơ- Nắm được giá trị nghệ thuật và nội dung của tác phẩm- Soạn bài thực hành phép tu từ ẩn dụ và hoán dụÔn lại kiến thức: thế nào là ẩn dụ, hoán dụLàm các bài tập sách giáo khoa trang 135 Nhóm 1: ẩn dụ bài tập 1 Nhóm 2: ẩn dụ bài tập 2 Nhóm 3: hoán dụ bài tập 1 Nhóm 4: hoán dụ bài tập 2DẶN DÒ