Bài giảng Ngữ văn 10: Độc Tiểu Thanh kí (Đọc tập Tiểu Thanh kí) Nguyễn Du

Độc Tiểu Thanh kí(Đọc tập Tiểu Thanh kí)Nguyễn Du Dịch thơ:Tây hồ cảnh đẹp hoá gò hoang,Thổn thức bên song mảnh giấy tàn.Son phấn có thần chôn vẫn hận,Văn chương không mệnh đốtcònvương Nỗi hờn kim cổ trời khôn hỏi,Cái án phong lưu khách tự mang.Chẳng biết ba trăm năm lẻ nữa,Người đời ai khóc Tố Như chăng?Độc Tiểu Thanh kí (Đọc tập Tiểu Thanh kí)Nguyễn DuPhiên âm:Tây Hồ hoa uyển tẫn thành khư,Độc điếu song tiền nhất chỉ thư.Chi phấn hữu thần liên tử hậu,Văn chương vô mệnh lụy phần dư.Cổ kim hận sự thiên nan vấn,Phong vận kì oan ngã tự cư.Bất tri tam bách dư niên hậu,Thiên hạ hà nhân khấp Tố Như?Hoàn cảnh sáng tác:Tiểu Thanh là người con gái có tài sắc, sống vào đầu đời Minh (Trung Quốc). Nàng lấy lẽ một người họ Phùng nhưng bị vợ cả ghen, bắt ở một ngôi nhà trên núi Cô Sơn, cạnh Tây Hồ,tỉnh Chiết Giang. Tiểu Thanh buồn mà chết khi mới mười tám tuổi. Tập thơ của nàng cũng bị đốt, chỉ còn phần Di cảo. Nguyễn Du được đọc những bài thơ còn sót lại của Tiểu Thanh, ông đã rất xúc động và sáng tác bài thơ này..Phân tích: Hai câu đề: Tây Hồ hoa uyển tẫn thành khư, Độc điếu song tiền nhất chỉ thư.Tây hồ cảnh đẹp hoá gò hoang,Thổn thức bên song mảnh giấy tàn. - Tẫn:tan, hết, kiệt cùng.=> Vườn hoa bên Tây Hồ đã tan thành bãi hoang rồi. -Nhất: một -Độc: một mình=> Tiểu Thanh cô đơn cho đến chết, tác giả cũng là người cô đơn và có tâm hồn thơ. Hai câu đề: Mượn sự biến thiên nhanh chóng của cảnh vật tác giả nói sự thay đổi lớn lao của cuộc đời, từ đó thể hiện sự cảm thông, đồng điệu giữa nhà thơ và Tiểu Thanh. Hai câu thực: Chi phấn hữu thần liên tử hậu, Văn chương vô mệnh lụy phần dư. Son phấn có thần chôn vẫn hận, Văn chương không mệnh đốt còn vương. - Son phấn:sắc đẹp của người con gái.- Văn chương: tài năng. => Bi kịch của cuộc đời Tiểu Thanh: có sắc, có tài mà bị ganh ghét: nàng chÕt đi rồi mà tập thơ của nàng vẫn bị vợ cả đem đốt, may còn sót lại một vài trang. Hai câu thực: + Nghệ thuật đối. + Giọng thơ xót xa,oán giận. Xót xa trước tài sắc mà bạc mệnh. Oán giận vợ cả độc ác, tàn nhẫn không chấp nhận mà còn vùi dập người tài hoa.Hai câu luận: Cổ kim hận sự thiên nan vấn, Phong vận kì oan ngã tự cư.Dịch nghĩa: - Những mối hận cổ kim, những điều phi lí kéo dài từ xưa tới nay khó mà hỏi trời. - Ta tự thấy là người cùng một hội với kẻ mắc nỗi oan lạ lùng vì nết phong nhã. => Từ cuộc đời của Tiểu Thanh, Nguyễn Du nói về mình, tự cho mình là người “cùng hội cùng thuyền” với Tiểu Thanh.Hai câu luận: Hai câu thơ đối nhau thể hiện sự suy ngẫm của nhà thơ trước quy luật cuộc đời: những người tài hoa trong xã hội phong kiến luôn luôn bị vùi dập, không được trọng dụng.Hai câu kết: Bất tri tam bách dư niên hậu, Thiên hạ hà nhân khấp Tố Như? Chẳng biết ba trăm năm lẻ nữa, Người đời ai khóc Tố Như chăng? Hà nhân: người nào (số ít)? Hai câu kết: Từ bi kịch của Tiểu Thanh tác giả nghĩ về cuộc đời mình, mong muốn hơn ba trăm năm sau có được người nào đó đồng cảm với mình. Câu thơ thể hiện một nỗi buồn da diết của nhà thơ về sự cô đơn, không người tri âm tri kỉ.Tổng kết: Độc Tiểu Thanh kí là bài thơ Đường luật hàm xúc,chặt chẽ thể hiện tấm lòng xót thương đối với những người phụ nữ có tài, có sắc mà bạc mệnh.Bài thơ cũng là nỗi niềm khao khát, mong muốn được sự cảm thông của người đời sau với mình của nguyễn Du.