Bài giảng Một con người ra đời

* KIỂM TRA BÀI CŨ: Tư tưởng chủ đạo trong toàn bộ sáng tác của M.Gorki là gì? Lòng tin yêu sùng bái con người,như tác giả đã viết trong vở kịch DƯỚI ĐÁY: “ Tất cả là ở trong con người, tất cả vì con người… con người! Tiếng ấy thật tuyệt diệu!Tiếng ấy vang lên kiêu hãnh và hùng tráng xiết bao!” Tiết 77: GV -VHNN ( Măcxim Gorki) GV: Trần Văn Nga- Tổ Văn- TV Trường THPT Lê Trung Kiên II.PHÂN TÍCH: A. Nhân vật người mẹ: * Tìm những chi tiết nghệ thuật tập trung thể hiện “ nỗi đau đớn vô cùng” của người mẹ khi sinh nở? 1. Nỗi đau đớn lúc sinh nở : _“ Miệng bè ra, méo xệch” _ “ Toàn thân chị vỡ ra, chia hẳn ra làm đôi.” _ “ Mắt trợn ngược lên như mắt người điên.” @. Nỗi đau dồn hết vào ĐÔI MẮT: “ lồi lên như muốn nổ tung”, “ dại hẳn ra”, “bạc màu đi…nước mắt của nỗi đau đớn vô cùng.” * Qua việc miêu tả cảnh sinh nở, tác giả nhìn nhận sự việc theo hướng nào?(dung tục, sinh học hay nhân văn?) ý nghĩa nhân văn: _ Người mẹ cao cả, vĩ đại sinh ra con người, cả anh hùng và nhà thơ. _ TG nâng việc sinh nở thành SỰ SÁNG TẠO, mẹ thành TẠO HÓA, đứa bé thành CON NGƯỜI- Tiểu vũ trụ. _ Sinh nở văn xuôi đời thường và thiên nhiên kỳ vĩ, thơ mộng. *Niềm vui của người mẹ sau khi sinh con bộc lộ thế nào? Chi tiết nào là đắt nhất thể hiện điều đó? 2.Niềm vui khi được làm mẹ Niềm vui lớn lao, vô bờ bến, biểu hiện ở: _ NỤ CƯỜI: “ rạng rỡ, đẹp dẽ, chói lọi”, “ hoan hỉ biết ơn.” _ ĐÔI MẮT: “ tươi rói kỳ lạ”, “ bừng lên ngọn lửa xanh biếc”, “ đôi mắt thần thánh… xanh biếc.” Tương phản: nỗi đau và niềm vui càng tô đậm niềm vui thần thánh, hạnh phúc vô biên. * Người mẹ mang tâm trạng gì sau khi sinh con? 3.Tâm trạng của người mẹ: _ Sung sướng tột độ, không muốn rời xa con, muốn mãi ôm con vào lòng. _ Băn khoăn, lo ngại cho đời con. * Người mẹ nghĩ gì về tương lai đời con? Hy vọng vào tương lai tốt đẹp, mong con được sống tự do. B.Nhân vật người kể chuyện xưng tôi: (Hoá thân,thấp thoáng bóng dáng Gorki) * Hành động và tấm lòng của người kể chuyện thật là cao cả. Hãy CM điều đó? 1. Hành động: Cao cả, hết lòng vì con người: xông xáo, tích cực đỡ đẻ. 2. Tâm hồn vị tha nhân ái: _ Cảm thông nỗi đau của đồng loại. _ Chia sẻ niềm vui cùng người mẹ, hân hoan, chào đón đứa bé ra đời. _ Thương cảm, e ngại cho đứa bé. _ Động viên, tin yêu,hy vọng vào con người. Thiên nhiên cũng bừng sáng, tươi vui, ca hát, chứng tỏ tâm hồn người kể chuyện hưng phấn, bay bổng,lãng mạn, hào hứng. C. Ý nghĩa của truyện( Quan điểm nghệ thuật của Gorki về con người) * Cho biết quan điểm nghệ thuật của nhà văn về con người?Liên hệ với văn học CM Việt Nam? 1. Ca ngợi, khẳng định nhân cách con người(tiếng khóc Ya…Ya, trong tiếng Nga nghĩa là “TÔI.” 2. Đòi hỏi con người phải được tôn trọng, được sống hạnh phúc, như lời văn ở phần đầu tác phẩm: “Cao cả thay chức vị làm người trên trái đất.” Người mẹ- người kể chuyện- Gorki cùng chung quan điểm về con người. D. Bút pháp nghệ thuật: Hiện thực trần trụi phối hợp với lãng mạn ,bay bổng. * Đâu là hiện thực? Đâu là lãng mạn? 1. Hiện thực: _ Tả cảnh đỡ đẻ rất chân thực, đời thường. _ Ba con người lâm vào cảnh ngộ bi đát, sống phiêu bạt, bị cái đói hành hạ. 2. Lãng mạn: vượt lên hiện thực, vươn tới ước mơ. _ Đứa bé ra đời trong một không gian huyền ảo, một thiên nhiên mỹ lệ. _ Đứa con lớn lên trong vòng tay mẹ, “ lớn lên mãi trong cảnh tự do.” * Nhà văn muốn nói điều gì qua những nét lãng mạn trên? Thể hiện sự đánh giá, ước mơ, lý tưởng về con người! * Qua phân tích, tìm hiểu tác phẩm, hãy nêu chủ đề của truyện? III. Chủ đề: Từ trong hiện thực nghèo khổ, đen tối của nước Nga, nhà văn đã cất lên tiếng nói yêu thương,tôn trọng; đặt niềm tin vào tương lai tươi sáng của con người và phấn đấu hết mình cho đồng loại. Củng cố- hướng dẫn học tập: I. Củng cố: _Truyện thể hiện tư tưởng nhân văn sâu sắc, cao cả của M. Gorki: Cái nhìn nhân hậu về con người.TP là bức tranh hoành tráng, sảng khoái ca tụng, tôn vinh con người. _ Kết hợp yếu tố hiện thực và chất lãng mạn, bay bổng. 2. Hướng dẫn học tập: Chuẩn bị tác phẩm “ Thuốc” của Lỗ Tấn _ Nêu những nét chính về cuộc đời và quan điểm sáng tác của nhà văn Lỗ Tấn? _ Điều gì thôi thúc nhà văn viết truyện ngắn “ Thuốc”? _ Nhân vật trung tâm của TP là ai? Quan hệ với những nhân vật nào? _ TG muốn nói điều gì qua hình ảnh “ Chiếc bánh bao tẩm máu Hạ Du” dùng để chữa bệnh? BÀI HỌC ĐẾN ĐÂY KẾT THÚC! Quý thầy cô cùng các em học sinh!!