Bài giảng môn vật lý 9 - Tiết 52: Mắt

Ngày soạn:29/02/2012 Ngày giảng:02/03/2012. Tiết 52. mắt I . Mục tiêu. 1. Kiến thức. - Nêu đợc mắt có các bộ phận chính là thể thuỷ tinh và màng lới. - Nêu đợc sự tơng tự giữa cấu tạo của mắt và máy ảnh. - Nêu đợc mắt phải điều tiết khi muốn nhìn rõ vật ở các vị trí xa, gần khác nhau. 2. Kĩ năng : - Biết cách thử mắt và có kỹ năng quan sát, nhận biết, so sánh. 3. Thái độ : - Rèn tính cẩn thận, biết ứng dụng kiến thức vào thực tế. II. Đồ dùng dạy học. GV chuẩn bị tranh vẽ cấu tạo mắt, bảng thử thị lực. III. Phơng pháp dạy học : Phơng pháp trực quan, đàm thoại. IV. Tổ chức giờ học. *Hoạt Động 1. Tìm hiểu cấu tạo mắt. - Mục tiêu : + Nêu đợc mắt có các bộ phận chính là thể thuỷ tinh và màng lới. + Nêu đợc sự tơng tự giữa cấu tạo của mắt và máy ảnh. - Thời gian : 10 phút. - Đồ dùng dạy học : Tranh vẽ cấu tạo mắt. - Cách tiến hành : Phơng pháp trực quan, đàm thoại. Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh *Bước1: HĐ cả lớp - Yêu cầu HS đọc mục 1 phần I- SGK và trả lời câu hỏi : +) Tên hai bộ phận quan trọng nhất của mắt là gì? +) Bộ phận nào của mắt là TKHT? +) Tiêu cự của nó có thể thay đổi đợc không? Bằng cách nào? +) ảnh của vật mà mắt nhìn thấy hiện ở đâu trong mắt ? *Bước 2: HĐ cá nhân - Yêu cầu một vài HS trả lời câu hỏi nêu trong C1. * Kết luận. Yêu cầu HS nêu cấu tạo của mắt. - Từng HS đọc mục 1 phần I và quan sát hình 48.1 trên bảng. - Trả lời câu hỏi của GV và chỉ ra trên hình vẽ. - So sánh cấu tạo của mắt và máy ảnh. - Từng HS tìm hiểu, trả lời C1 trớc lớp : Thể thuỷ tinh đóng vai trò nh vật kính của máy ảnh. Phim trong máy ảnh đóng vai trò nh màng lới trong con mắt. - HS nêu cấu tạo của mắt. *Hoạt động 2. Tìm hiểu về sự điều tiết của mắt. - Mục tiêu : Nêu đợc mắt phải điều tiết khi muốn nhìn rõ vật ở các vị trí xa, gần khác nhau. - Thời gian : 10 phút. - Cách tiến hành : Phơng pháp đàm thoại. *Bước 1: HĐ cá nhân - GV cho HS đọc phần thông báo trong mục II- SGK và trả lời câu hỏi : +) Mắt phải thực hiện quá trình gì mới nhìn rõ các vật ? +) Trong qúa trình này có sự thay đổi gì ở thể thuỷ tinh ? - GV hớng dẫn HS dựng ảnh của cùng một vật tạo bởi thể thuỷ tinh khi vật ở xa và khi vật ở gần mắt. - GV cùng HS dựng hình trên bảng. *Bước 2: HĐ cả lớp - Yêu cầu HS quan sát hình vẽ, nhận xét về kích thớc của ảnh trên màng lới khi mắt nhìn cùng một vật ở gần và ở xa mắt. * Kết luận. Yêu cầu HS nêu khái niệm về sự điều tiết của mắt. .- Cá nhân HS đọc thông báo trong mục II – SGK. - Trả lời câu hỏi của GV. - Tìm hiểu nội dung câu hỏi C2. - 1HS đọc to C2, nêu cách dựng ảnh. B F1 A/ A 0 B/ B F2 A/ A 0 B/ - Quan sát hình vẽ, rút ra đặc điểm (kích thớc) ảnh trong hai trờng hợp. - Rút ra nhận xét về tiêu cự của thể thuỷ tinh trong hai trờng hợp. Hoạt động 3. Tìm hiểu về điểm cực cận, điểm cực viễn. - Mục tiêu : Trình bày đợc khái niệm điểm cực cận và điểm cực viễn. - Thời gian : 12 phút. - Đồ dùng dạy học : Bảng thử thị lực. - Cách tiến hành : Phơng pháp trực quan, đàm thoại. *Bước 1: HĐ cả lớp - Cho HS đọc mục 1 phần III-SGK và trả lời câu hỏi : +) Điểm cực viễn là điểm nào so với mắt ? +) Điểm cực viễn của mắt tốt nằm ở vị trí nào ? +) Mắt có trạng thái nh thế nào khi nhìn một điểm ở điểm cực viễn ? +) Khoảng cách từ mắt đến điểm cực viễn gọi là gì ? *Bước 2: HĐ cá nhân - Yêu cầu HS đọc phần 2 và trả lời câu hỏi : +) Điểm cực cận là điểm nào so với mắt? +) Mắt có trạng thái nh thế nào khi nhìn một vật ở điểm cực cận. +) Khoảng cách từ mắt đến điểm cực cận gọi là gì ? - GV chuẩn hoá câu trả lời của HS. * Kết luận. Yêu cầu HS nêu khái niệm điểm cực cận, điểm cực viễn của mắt. - Từng HS đọc mục 1 phần III-SGK. - 1HS đọc to trớc lớp. - Trả lời câu hỏi của GV. - Nêu phơng án để thực hiện yêu càu của C3. - Tiến hành kiểm tra (nếu có rhể). - HS đọc mục 2 và trả lời câu hỏi của GV và C4. - HS nêu khái niệm điểm cực cận, điểm cực viễn của mắt. Hoạt đông 4. Vận dụng. - Mục tiêu : Biết vận dụng kiến thức về mắt trả lời đợc một số câu hỏi có liên quan. - Thời gian : 6 phút. - Cách tiến hành : Phơng pháp đàm thoại. *Bước 1: HĐ cá nhân - Yêu cầu HS nghiên cứu C5, trả lời : Bài toán cho biết những đại lợng nào ? Vẽ ảnh của vật hiện trên màng lới. - GV gợi ý : Dựa vào tỷ số đồng dạng của các cặp cạnh của hai tam giác đồng dạng tính chiều cao ảnh của cột điện. - GV chỉ định 1 HS lên bảng giải bài toán, HS khác làm ra nháp. - Tổ chức cho HS nhận xét trớc lớp lời giải trên bảng. *Bước 2: HĐ cả lớp - GV chuẩn hoá kết quả lời giải của HS. * Kết luận. GV tiểu kết hoạt động 4. - Cá nhân trả lời câu hỏi của GV tìm hiểu cách giải bài toán. - 1 HS lên bảng giải bài toán, HS khác làm ra nháp. - HS nhận xét trớc lớp lời giải trên bảng. - HS nghe, ghi nhớ. V. Củng cố và hớng dẫn HS học ở nhà. Ôn lại cách dựng ảnh của vật tạo bởi TKPK. Ôn lại cách dựng ảnh ảo của vật tạo bởi TKHT. Hớng dẫn HS làm C6, yêu cầu HS về nhà làm C6; làm bài tập 48.1 – 48.3 (SBT); nghiên cứu trớc bài 49 SGK.