Bài giảng môn Ngữ văn lớp 12 - Tiết 80, 81: Thuốc (Lỗ Tấn)

Tiết 80 -81 : VHTQThuốc ( Lỗ Tấn )I/ Tìm hiểu chung :1/Vài nét về xã hội và văn học Trung Quốc nửa sau thế kỷ XIX và đầu thế kỷ XX ( SGK )Thêi gian tõ 1840 (chiÕn tranh thuèc phiƯn) ®Õn 1919 (phong trµo Ngị Tø) g¾n víi giai ®o¹n v¨n häc cËn ®¹i. VÊn ®Ị c¶i c¸ch v¨n häc vµ sù ®ãng gãp cđa mét sè nhµ c¶i c¸ch nh­ Hoµng T«n HiÕn, Khang H÷u Vi, L­¬ng Kh¶i Siªu...Thêi gian tõ 1919 (phong trµo Ngị Tø) ®Õn 1949 (n­íc CHND Trung Hoa ra ®êi) g¾n víi giai ®o¹n v¨n häc hiƯn ®¹i. Sù ra ®êi cđa c¸c tỉ chøc v¨n häc c¸ch m¹ng, sù ph¸t triĨn cđa c¸c thĨ lo¹i míi (th¬, kÞch, tiĨu thuyÕt) vµ sù xuÊt hiƯn cđa c¸c nhµ v¨n tiªu biĨu (Lç TÊn, Qu¸ch M¹t Nh­ỵc ; Tµo Ngu –L«i Vị). 2/ Tác giả Lỗ Tấn ( 1881- 1936).* Những nét chính về cuộc đời và sự nghiệp sáng tác của Lỗ Tấn ?*Trước khi chuyển sang sáng tác văn chương, Lỗ Tấn đã học những nghề gì? Vì sao Lỗ Tấn lại chuyển sang làm văn nghệ? Quan điểm và chủ trương của ông khi làm văn nghệ? Những tác phẩm tiêu biểu của ông thể hiện quan điểm sáng tác ấy?Lç TÊn sinh tr­ëng trong mét gia ®×nh sÜ ®¹i phu phong kiÕn hä Chu : tªn thËt cđa «ng lµ Chu Thơ Nh©nNgay tõ thuë nhá, Lç TÊn ®· ®­ỵc häc hµnh liªn tơc vµ ®Çy ®đ Lç TÊn tá ra lµ mét häc trß kh«ng chØ hiÕu häc mµ cßn th«ng minh, cã ®Çu ãc ®éc lËp Sù sa sĩt cđa gia ®inh lúc ơng Lç TÊn 13 tuỉi ®· ®Ĩ l¹i những dÊu Ên ®Ëm nÐt trong qu·ng ®êi th¬ Êu cđa «ng. Tùa Gµo thÐt: “cã ai tõ con mét gia ®inh kh¸ gi¶ r¬i vµo c¶nh khèn khã kh«ng, t«i cho r»ng qua c¸i cÇu Êy ®¹i kh¸i cã thĨ thÊy ®­ỵc bé mỈt thËt cđa ng­êi ®êi”. Thêi th¬ Êu, Lç TÊn cßn häc ®­ỵc nhiỊu ®iỊu v« cïng quý gi¸ tõ những sù gi¸o dơc bªn ngoµi tr­êng häc vµ kinh s¸ch: Bµ néiU giµMĐTh«n An KiỊuNăm 1898, m­êi b¶y tuỉi, do những biÕn cè lín trong lÞch sư cịng nh­ trong hoµn c¶nh riªng, Lç TÊn rêi quª h­¬ng lªn Nam Kinh häc ë Giang Nam thủ s­ häc ®­êng – mét tr­êng häc T©y. Năm 1899, Lç TÊn thi vµo Kho¸ng Lé häc ®­êng – mét tr­êng häc cã «ng hiƯu tr­ëng lµ ng­êi cã t­ t­ëng duy t©n. Năm 1902, 20 tuỉi, vì thi ®ç xuÊt s¾c, Lç TÊn ®­ỵc cư sang NhËt B¶n du häc. Míi sang NhËt, Lç TÊn vµo tr­êng dù bÞ Tokyo ®Ĩ häc tiÕng. Sau khi häc tiÕng, Lç TÊn vµo häc tr­êng y ë Tiªn §µi (Senday) – mét thÞ trÊn nhá cđa NhËt B¶n. Lu Xun in Tokyo, 1904, after cutting off his queueNăm 1906, sau 2 năm häc y, Lç TÊn ®ét ngét rêi khái tr­êng ®Ĩ chuyĨn sang mét lÜnh vùc hoµn toµn kh¸c: văn nghƯ. “Mét quèc d©n ngu muéi vµ ®ín hÌn, thì cho dï c¬ thĨ cã to lín ®Õn mÊy, khoỴ m¹nh ®Õn mÊy, cịng chØ cã thĨ lµm mét vËt thÞ chĩng, vµ những kỴ ®i xem thÞ chĩng hoµn toµn v« nghÜa mµ th«i” ...“theo t«i håi ®ã muèn biÕn ®ỉi tinh thÇn hä kh«ng gì b»ng dïng văn nghƯ. ThÕ lµ t«i ®Þnh ®Ị x­íng phong trµo văn nghƯ”. (Tùa viÕt lÊy). Lu Xun with Xu Guangping in Guangzhou, September 11, 1927Lu Xun and his son, 9.1930Lu Xun’ s family, 1933The group photo of Lu Xun and Shanghai young men in 1930s.LuXun in Shang Hai, 1935Luxun's funeral, 10.19363. Xuất xứ- mục đích sáng tác – cốt truyện-chủ đề và ý nghĩa nhan đề của truyện ngắn “Thuốc” a.Xuất xứ :-Truyện ngắn “Thuốc” được đăng lần đầu tiên năm 1919 trên các tạp chí “Tân thanh niên”, về sau tác phẩm được in chung trong tập “Gào thét” xuất bản năm 1923. Sau được NXB Hà Nội in trong tập “Lỗ Tấn – Truyện ngắn tuyển tập ” năm 1971. b.Mục đích sáng tác : Lỗ Tấn viết truyện ngắn “Thuốc” để :+ Tỏ lòng tôn kính những người bạn đồng hương cùng chí hướng .+ Đồng thời cũng rút ra những bài học chua xót cho thế hệ mai sau. + Bộc lộ niềm hy vọng : máu của các liệt sĩ sẽ không bị lãng quên.c. Cốt truyện : (sgk )d. Chủ đề :Thông qua truyện ngắn “Thuốc”, Lỗ Tấn đã phê phán sự lạc hậu của quần chúng và mong ước quần chúng sẽ tiến bộ hơn, có cái nhìn đúng đắn hơn về cách mạng. e.Ý nghĩa nhan đề “Thuốc”:“Thuốc” là một tiêu đề có nhiều nghĩa.Ở đây, “Thuốc” không chỉ là chuyện chống mê tín dị đoan mà còn là chống bệnh ấu trĩ về chính trị của nhân dân Trung Quốc thời Lỗ Tấn. 1/ Việc chữa bệnh cho con của hai vợ chồng chủ quán Hoa Thuyên : - Căn bệnh cần chữa trị : bệnh lao phổi của cậu Thuyên.- Phương thuốc chữa bệnh : bánh bao tẩm máu người tử tù bị chết chém (phải mua mới có được).- Mục đích của việc chữa trị là để căn bệnh mau lành. - Kết quả : lối chữa bệnh này đã đưa nhanh con bệnh ra nghĩa địa.II/ Phân tích :*Tóm lại, Qua cách chữa bệnh này, Lỗ Tấn đã phê phán sự mê tín, dị đoan thiếu hiểu biết, phản khoa học của quần chúng nhân dân. Đồng thời ông đã vạch rõ dã tâm của bọn đao phủ bán máu người. 2/ Cái chết của Hạ Du và thái độ của quần chúng- Hạ Du là một chiến sĩ cách mạng đã chiến đấu và hy sinh cho lý tưởng độc lập, tự do của dân tộc ( đây là nhân vật trung tâm của câu chuyện ).-Thái độ của quần chúng với Hạ Du : khinh bỉ, giễu cợt Phê phán tình trạng ấu trĩ, lạc hậu về chính trị của quần chúng nhân dân. Cụ Ba HạThanh niên trong quán tràNhân vật người kể chuyệnQuần chúng trong tương lai?Mua bánh bao tẩm máu H.D để chữa cho bé ThuyênBiến máu H.D thành món hàng trục lợiPhát giác cháu là H.D để lĩnh thưởngTrân trọng đặt vòng hoa lên mộ Hạ DuXấu hổ khi gặp là øø Thuyên bên mộ H.DHạ Du chiến sĩ cách mạngCho H.D là điên là làm giặcCả Khang, tên đao phủMẹ Hạ Du3/Hình ảnh nghĩa địa và vòng hoa trên một Hạ Du: a.Hình ảnh nghĩa địa trong tác phẩm :- Nghĩa địa người chết chém bên trái, người chết nghèo bên phải  đó là bối cảnh điển hình thê thảm, tối tăm như địa ngục của nước Trung Hoa phong kiến. - Đồng thời, HÌNH ẢNH CON ĐƯỜNG MÒN phân cách giữa 2 khu nghĩa địa là do con người  phê phán những dân Trung Hoa tự phân rẽ mình . Nói ra điều này, Lỗ Tấn hy vọng con đường mòn sẽ bị xóa đi để cho người cách mạng và quần chúng nhân dân đòan kết chiến đấu vì lợi ích chung. III/ Tổng kết:-Lỗ Tấn là một trí thức yêu nước và là một nhà văn đã đạt được nhiều thành tựu lớn trong nền văn học hiện đại Trung Quốc.-Sáng tác của Lỗ Tấn mang tính chiến đấu cao.Ông muốn dùng VHNT để khơi dậy tinh thần đấu tranh của nhân dân để chống phong kiến và đế quốc.- Truyện ngắn ‘Thuốc”là một trong những tác phẩm tiêu biểu thể hiện đầy đủ ý thức đấu tranh đó của Lỗ Tấn.