Bài giảng môn Ngữ văn lớp 12 - Tiết 41: Luyện tập vận dụng kết hợp các thao tác lập luận

KÝNH CHµO TOµN THÓ THÇY C¤ GI¸O Vµ C¸C EM HäC SINH VÒ Dù GIêLíp 12a2GIÁO VIÊN: NGUYỄN THỊ NGỌC HÂNLUYỆN TẬP VẬN DỤNG KẾT HỢP CÁC THAO TÁC LẬP LUẬNTIẾT: 41CÁC THAO TÁC LẬP LUẬNBÌNH LUẬNBÁC BỎSO SÁNHGIẢI THÍCHCHỨNG MINHPHÂN TÍCHI. «n tËp kiÕn thøci. ÔN TẬP KIẾN THỨCSTTCÁC THAO TÁC LẬP LUẬN01Giải thích02Chứng minh03Phân tích04So sánh05Bác bỏ06Bình luậnSTTc¸c ®Æc tr­ng c¬ b¶n cña thao t¸c lËp luËn01 Chia đối tượng ra thành nhiều yếu tố, bộ phận nhỏ để có thể nhận biết đối tượng một cách cặn kẽ, thấu đáo.02Nhằm đối chiếu giữa hai hay nhiều sự vật để chỉ ra sự giống và khác nhau. Muốn so sánh phải đặt cùng một bình diện, đánh giá trên cùng một tiêu chí.03 Lµ gi¶ng gi¶i vÒ c¸c vÊn ®Ò liªn quan ®Õn ®èi t­îng mét c¸ch cô thÓ, râ rµng cho ng­êi nghe, ng­êi ®äc hiÓu t­êng tËn.04 Nh»m ®Ò xuÊt vµ thuyÕt phôc ng­êi ®äc t¸n ®ång víi nhËn xÐt ®¸nh gi¸, bµn luËn cña m×nh vÒ mét hiÖn t­îng trong ®êi sèng hoÆc trong v¨n häc.05 Môc ®Ých lµ lµm ng­êi ta tin t­ëng vÒ nh÷ng ý kiÕn , nhËn xÐt cã ®Çy ®ñ c¨n cø tõ trong nh÷ng sù thËt hoÆc ch©n lÝ hiÓn nhiªn.06 Lµ dïng lÝ lÏ vµ chøng cø ®Ó g¹t bá nh÷ng quan ®iÓm, ý kiÕn sai lÖch hoÆc thiÕu chÝnh x¸c tõ ®ã nªu ý kiÕn ®óng cña m×nh ®Ó thuyÕt phôc ng­êi nghe.234II. LUYỆN TẬPBÀI TẬP NHẬN DIỆN: Thế mà hơn 80 năm nay, bọn thực dân Pháp lợi dụng lá cờ tự do, bình đẳng, bác ái, đến cướp đất nước ta, áp bức đồng bào ta. Hành động của chúng trái hẳn với nhân đạo và chính nghĩa. Về chính trị, chúng tuyệt đối không cho nhân dân ta một chút tự do dân chủ nào. Chúng thi hành những luật pháp dã man. Chúng lập ba chế độ khác nhau ở Trung, Nam, Bắc để ngăn cản việc thống nhất nước nhà của ta, để ngăn cản dân tộc ta đoàn kết. Chúng lập ra nhà tù nhiều hơn trường học. Chúng thẳng tay chém giết những người yêu nước thương nòi của ta. Chúng tắm các cuộc khởi nghĩa của ta trong những bể máu. Chúng ràng buộc dư luận, thi hành chính sách ngu dân. Chúng dùng thuốc phiện, rượu cồn để làm cho nòi giống ta suy nhược. Về kinh tế, chúng bóc lột dân ta đến xương tủy, khiến cho dân ta nghèo nàn, thiếu thốn, nước ta xơ xác, tiêu điều. Chúng cướp không ruộng đất, hầm mỏ, nguyên liệu. Chúng giữ độc quyền in giấy bạc, xuất cảng và nhập cảng. Chúng đặt ra hàng trăm thứ thuế vô lý, làm cho dân ta, nhất là dân cày và dân buôn trở nên bần cùng. Chúng không cho các nhà tư sản ta ngóc đầu lên. Chúng bóc lột công nhân ta một cách vô cùng tàn nhẫn. (Hồ Chí Minh, Tuyên ngôn Độc lập)C¸c thao t¸c ®­îc sö dông trong ®o¹n v¨n1PHÂN TÍCH2CHỨNG MINH3BÁC BỎ1. BÀI TẬP NHẬN DIỆN*Phiếu học tập: thảo luận 3 phút, theo nhóm bàn -Xác định thao tác lập luận chính ? -Các thao tác lập luận bổ trợ? -Mục đích nghị luận?*Thông tin phản hồi: -Thao tác lập luận chính: lập luận chứng minh. -Thao tác lập luận bổ trợ: lập luận phân tích, lập luận bác bỏ. -Mục đích: + Chứng minh thực dân Pháp đã phản bội, chà đạp lên những thành tựu tư tưởng của tổ tiên mình. + Bác bỏ luận điệu của Pháp là : tự do, bình đẳng, bác ái. +Phân tích các biểu hiện về các phương diện : kinh tế, chính trị, văn hoá, giáo dục.Vạch rõ âm mưu thâm độc, những chính sách tàn bạo, những thủ đoạn không thể dung thứ của thực dân Pháp trong hơn 80 năm đô hộ nước ta. Làm lay động hàng triệu con tim của người nghe, người Khiến cho kẻ thù không thể chối cãi được.Môc ®Ých, t¸c dông cña viÖc kÕt hîp c¸c thao t¸c lËp luËn trong ®o¹n v¨n Tuyên ngôn Độc lập là nơi kết tinh vẻ đẹp tài năng cũng như tư tưởng, tình cảm của Người. Một con người cả đời phấn đấu và hi sinh cho sự nghiệp giải phóng dân tộc, giải phóng giai cấp, giải phóng con người.MỤC ĐÍCH TÁC DỤNG*Nhận xét:-Vận dụng kết hợp các thao tác lập luận trong văn nghị luận nhằm làm tăng sức thuyết phục, hấp dẫn cho bài văn nghị luận, giúp cho vấn đề nghị luận được triển khai có hiệu quả.- Cần xuất phát từ yêu cầu và mục đích nghị luận để vận dụng kết hợp các thao tác lập luận một cách hợp lí. a. Quan niệm về hạnh phúc của tuổi trẻ trong đời sống hiện đại. b. Bàn về vấn đề ăn mặc của học sinh hiện nay. c.Trong đời sống, con người luôn cần sự sẻ chia, yêu thương. d. Người sống ở đời không thể thiếu bạn. 2. BÀI TẬP VẬN DỤNG: Viết đoạn văn nghị luận vận dụng kết hợp các theo tác lập luận về đề tài:Bµi 1 (SGK - trang 176)1. Gîi ý: - V¨n b¶n chÝnh luËn: Hå ChÝ Minh - V¨n b¶n nghÞ luËn: Ph¹m V¨n §ång, Hoµi Thanh, NguyÔn §×nh Thi 2. Tham kh¶o: Chí tù kiªu tù ®¹i. Tù kiªu tù ®¹i lµ khê d¹i. V× m×nh hay, cßn nhiÒu ng­êi hay h¬n m×nh. M×nh giái, cßn nhiÒu ng­êi giái h¬n m×nh. Tù kiªu tù ®¹i tøc lµ tho¸i bé. S«ng to, bÓ réng th× bao nhiªu n­íc còng chøa ®­îc, v× ®é l­îng cña nã réng vµ s©u. C¸i chÐn nhá, c¸i ®Üa c¹n th× mét chót n­íc còng ®Çy trµn, v× ®é l­îng nã hÑp nhá. Ng­êi mµ tù kiªu tù m·n th× còng nh­ c¸i chÐn, c¸i ®Üa c¹n. (Hå ChÝ Minh - CÇn, kiÖm, liªm, chÝnh.)III. HƯỚNG DẪN hỌC SINH LÀM BÀI Ở NHÀ:Bµi 1 (SGK - trang 176)1. Gîi ý: - V¨n b¶n chÝnh luËn: Hå ChÝ Minh - V¨n b¶n nghÞ luËn: Ph¹m V¨n §ång, Hoµi Thanh, NguyÔn §×nh Thi 2. Tham kh¶o: Chí tù kiªu tù ®¹i. Tù kiªu tù ®¹i lµ khê d¹i. V× m×nh hay, cßn nhiÒu ng­êi hay h¬n m×nh. M×nh giái, cßn nhiÒu ng­êi giái h¬n m×nh. Tù kiªu tù ®¹i tøc lµ tho¸i bé. S«ng to, bÓ réng th× bao nhiªu n­íc còng chøa ®­îc, v× ®é l­îng cña nã réng vµ s©u. C¸i chÐn nhá, c¸i ®Üa c¹n th× mét chót n­íc còng ®Çy trµn, v× ®é l­îng nã hÑp nhá. Ng­êi mµ tù kiªu tù m·n th× còng nh­ c¸i chÐn, c¸i ®Üa c¹n. (Hå ChÝ Minh - CÇn, kiÖm, liªm, chÝnh.)III. HƯỚNG DẪN hỌC SINH LÀM BÀI Ở NHÀ:CÂU HỎI TRẮC NGHIỆMCâu 1: Trong một bài văn nghị luận, chỉ cần vận dụng một thao tác lập luận.A. Đúng.B.Sai.Câu 2: Tất cả các thao tác lập luận được sử dụng trong văn bản nghị luận đều có vai trò như nhau.A. Đúng.B.Sai.Câu 3: Việc lựa chọn, vận dụng các thao tác lập luận phụ thuộc vào những yếu tố nào?A.Mục đích giao tiếp.B.Yêu cầu, mục đích khách quan của việc trình bày đề tài.C.Yêu cầu, mục đích khách quan của việc trình bày đề tài và cả mục đích chủ quan của người tạo lập văn bản.D.Mục đích tổ chức, sắp xếp hệ thống lập luận trong văn bản. Câu 4: Có thể phối hợp các thao tác nào để trình bày vấn đề ? A.Chứng minh, bình luận.B.Giải thích, chứng minh, bình luận.C.Phân tích, so sánh, bác bỏ.D.Cả B và C. Cñng cè vµ dÆn dß Qua bµi häc h«m nay c¸c em häc tËp ®­îc ë B¸c: khi nãi hay viÕt cÇn ph¶i biÕt sö dông tõ ng÷ quen thuéc còng nh­ kÕt hîp c¸c thao t¸c lËp luËn mét c¸ch linh ho¹t. Cã nh­ thÕ mäi lêi nãi cña chóng ta míi cã søc thuyÕt phôc.VÒ nhµ c¸c em lµm bµi tËp 1 vµ 2 trong s¸ch gi¸o khoa.ChuÈn bÞ bµi míi “Qu¸ tr×nh v¨n häc vµ phong c¸ch v¨n häc”.TextTextTextTextTextXin ch©n thµnh c¶m ¬n quý thÇy c« cïng c¸c em ®· l¾ng nghe !