Bài giảng môn Ngữ văn lớp 11 - Tiết 97, 98: Đọc văn: Người trong bao

Tiết 97 – 98: Đọc văn(A.P. Sê – khôp)NGƯỜI TRONG BAOI./ Tìm hiểu chung:1.Tác giả:Sê-khốp (1860 – 1904) là nhà văn hiện thực xuất sắc của nước Nga Ông xuất thân trong một gia đình buôn bán nhỏ ở thị trấn Ta-gan-rốc bên bờ biển Adốp .Ông sống dưới chế độ Nga hoàng ngột ngạt, đen tối cuối thế kỷ XIX.Ông là một con người giàu nghị lực vươn lên trong cuộc sống và tham gia vào nhiều hoạt động văn hóa xã hội giáo dục.1904: ông qua đời tại trại an dưỡng do bị bệnh lao phổiMộ của nhà văn Sê – khốp2. Tác phẩm:a./ Thể loại: Đặc điểm của truyện ngắn:Cốt truyện giản dị, khai thác những đề tài trong cuộc sống, nhưng đặt ra được nhiều vấn đề có ý nghĩa xã hội và nhân văn sâu sắc.Sử dụng triệt để thủ pháp gợi, kết thúc truyện để mở cho người đọc đồng sáng tạo .Tác phẩm thức tỉnh sâu sắc người đọc . Ông là nhà cách tân thiên tài về truyện ngắn và kịch nói.MỘT SỐ TÁC PHẨM CỦA SÊ-KHỐP XUẤT BẢN Ở VIỆT NAMViết năm 1898 khi ông đang dưỡng bệnh tại thành phố I-an-ta trên bán đảo Crưm, biển Đen. Bối cảnh xã hội: nước Nga trong bầu không khí ngột ngạt, đen tối của chế độ Nga hoàng cuối thể kỉ XIX đẻ ra kiểu người quái dị, Bê-li-côp là đại diện .c./ ĐỌC VÀ TÓM TẮT b./ TRUYỆN NGẮN “NGƯỜI TRONG BAO”II. Đọc hiểu văn bản:1/. Ý nghĩa nhan đề:+ Nghĩa gốc: Vật hình túi hộp dùng để bao gói, đựng đồ vật, hàng hoá.+ Nghĩa chuyển: Lối sống và tính cách Bê- li -cốp.+ Nghĩa biểu trưng: Kiểu người , lối sống thu mình trong bao - cuộc sống trói buộc, tù hãm, đối với nhân dân Nga, trí thức Nga cuối thế kỷ XIX.II. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN: 2./ Hình tượng nhân vật Bê-li-cốp - người trong bao.Chân dung, sinh hoạt của Bê-li-cốp:Thói quen sinh hoạt : Bằng vài nét biếm họa, hiện lên một Bê- li -côp bao bọc, giấu mình, không tiếp xúc với cuộc sống bên ngoàiMặc áo bành tôLỗ tai nhét bôngĐi giày cao suCầm ôĐeo kính râm+ Nhợt nhạt. + Bé choắt như mặt chồn- Bộ mặtKỳ dị, lạ lùng, yếu đuốiNgồi xe ngựa kéoLỐI SỐNGĐồ đạc: Nơi ở:+ Đồng hồ+ Dao gọt bút chì+ ÔTạo ra vỏ ốc để chui mình vào, sống thu mình khép kínLối sống lập dị, trốn tránh đời sống hiện thực xã hội+ Buồng ngủ như cái hộp + Đóng cửa, cài then+ Trùm chăn kín đầuLối sống chật hẹp, luôn lo lắng sợ hãi chui sâu vào baoĐể trong baoSUY NGHĨ, TƯ TƯỞNG:- Ngại giao tiếp- Ý nghĩ giấu vào trong bao- Sống theo chỉ thị, thông tư- Ghê sự hiện tại, tôn sùng quá khứ- Cả dự định lấy vợ cũng đắn đo, sợ hãiSuy nghĩ máy móc, rập khuôn, giáo điều, thụ động và sợ hãi.Tính cách Bê – li – cốpThu mình, khép kín, lập dị, cô độcBảo thủ, máy móc.Yếu đuối, bạc nhược, hèn nhát.Nhân vật điển hình cho kiểu người trong bao – con đẻ của xã hội chuyên chế Nga Hoàng.3. Ảnh h­ëng lèi sèng cña Bª - li cèp đến mäi ng­êi:+ Anh, chÞ, em gi¸o viªn trong tr­êng .+ D©n c­ trong thµnh phè n¬i y sinh sèng. BÞ ¸m ¶nh triÒn miªn, ch¼ng ai biÕt y muèn g×, cÇn g×, ph¶i nãi víi y nh­ thÕ nµo.=> TÊt c¶ mäi ng­êi ®Òu sî y, ghÐt y, tr¸nh xa y.Lèi sèng cña Bª - li -cèp cã ¶nh h­ëng nh­ thÕ nµo ®èi víi mäi ng­êi xung quanh ? 4 . Caùi cheát cuûa Beâ-li-coáp : Nguyeân nhaân : - Va chaïm vôùi Coâ-va-len-coâ -> haén bò soác, bò thöông toån . - Va-ren-ca nhìn thaáy haén bò teù , cöôøi phaù leân . Haén xaáu hoå vaø lo sôï . YÙ nghóa : Vôùi kieåu ngöôøi vaø loái soáng nhö Beâ-li-coáp , caùi cheát laø moät ñieàu taát yeáu .* Cuèi cïng Bª - li - c«p ®· t×m cho m×nh c¸i bao tèt nhÊt - ®ã còng lµ mong muèn cña ®êi y. * Thaùi ñoä cuûa moïi ngöôøi sau khi Beâ-li-coáp cheát : - Luùc ñaàu : caûm thaáy nheï nhaøng , thoaûi maùi . - Sau ñoù : laïi naëng neà nhö cuõ . Vì : + T¸c ®éng nÆng nÒ dai d¼ng cña lèi sèng , kiÓu ng­êi Bª - li - cèp. + Vaãn coøn hieän töôïng “ngöôøi trong bao”, “loái soáng trong bao’’ trong x· héi. * Mang tÝnh phæ biÕn vµ quy luËt trong sù ph¸t triÓn cña loµi ng­êi. - Beâ-li-coáp laø ñieån hình cho moät kieåu ngöôøi , moät hieän töôïng xaõ hoäi ñaõ vaø ñang toàn taïi trong cuoäc soáng cuûa moät boä phaän trí thöùc Nga ñöông thôøi . Hieän töôïng ñoù chæ coù theå chaám döùt hoaëc daàn maát ñi khi xaõ hoäi thay ñoåi . 5 . Chuû ñeà tö töôûng cuûa truyeän : - Leân aùn , pheâ phaùn maïnh meõ kieåu ngöôøi trong bao, loái soáng trong bao vaø taùc haïi cuûa noù ñoái vôùi hieän taïi vaø töông lai cuûa nöôùc Nga . - Böùc thieát caûnh baùo vaø keâu goïi moïi ngöôøi “Khoâng theå soáng maõi nhö theá ñöôïc”. - Caàn phaûi thay ñoåi cuoäc soáng , caùch soáng , khoâng theå soáng heøn nhaùt , baïc nhöôïc , baûo thuû , ích kæ maõi ñöôïc .***Qua nh©n vËt Bª - li - cèp t¸c gi¶ muèn göi g¾m ®iÒu g×?6. §Æc s¾c nghÖ thuËt:- Chän ng«i kÓ:+ Ng­êi kÓ chuyÖn Bu - r¬ - kin– nh©n vËt t«i.+ Ng­êi thuËt l¹i c©u chuyÖn Bu - r¬ - kin kÓ lµ t¸c gi¶.=> Kh¸ch quan, g©y c¶m gi¸c ch©n thËt, gÇn gòi.- C¸ch kÓ, giäng kÓ : TØ mØ, chËm r·i,mØa mai, ch©m biÕm,võa hµi h­íc võa ngËm ngïi chua xãt.- X©y dùng nh©n vËt ®iÓn h×nh (lêi nãi,hµnh ®éng..).- T­¬ng ph¶n: Lèi sèng cña Bª- li – cèp >< chÞ em Va- len- ca, gi¸o viªn, nh©n d©n.Nh÷ng nÐt ®Æc s¾c nghÖ thuËt trong truyÖn?Caâu 1 : Nhan ñeà “ ngöôøi trong bao” ñuùng vôùi kieåu ngöôøi naøo sau ñaây ?Hay töï ti vaø haø tieän .Hay sôï haõi vaø soáng baïc nhöôïc Bò moïi ngöôøi xa laùnh .Khoâng thích giao tieáp vôùi moïi ngöôøi . A B C D ?Caâu 2 : Thaùi ñoä kính troïng ñoái vôùi chính quyeàn cuûa Beâ-li-coáp cuõng laø moät thöù bao nhaèm ñeå che ñaäy ñieàu gì ôû haén ? Taâm lí thích vuoát ve , nònh bôï nhöõng keû coù quyeàn .Taâm lí thích doaï naït , hoáng haùch tröôùc nhöõng ngöôøi treû tuoåi .Taâm lí heøn nhaùt , run sôï tröôùc quyeàn löïc .Taâm lí caàu caïnh , döïa daãm vaøo quyeàn löïc . B C D ? ACaâu 3 : Vieäc Beâ-li-coáp ñeán nhaø hai chò em Va-len-ca ñeå noùi chuyeän veà vieäc hai ngöôøi ñaõ ñi xe ñaïp , cho thaáy haén laø ngöôøi nhö theá naøo ?Khoâng muoán ngöôøi khaùc hôn mình .Baûo thuû , raát sôï caùi môùi .Coi thöôøng ngöôøi treû tuoåi hôn mình .Coi thöôøng phuï nöõ . A B C D ?Caâu 4 : Sau ñaùm tang Beâ-li-coáp, moïi ngöôøi “ñeàu caûm thaáy nheï nhaøng , thoaûi maùi . Nhöng chöa ñaày moät tuaàn sau, cuoäc soáng ñaõ laïi dieãn ra nhö cuõ , naëng neà , meät nhoïc , voâ vò” . Taïi sao nhö theá ? Bôûi vì moïi ngöôøi thÊy nhí Bª- li cèpBôûi vì hoàn ma Beâ-li-coáp trôû veà ñaàu ñoäc cuoäc soáng moïi ngöôøi.Bôûi vì kieåu ngöôøi trong bao, loái soáng trong bao vaãn coøn .Vì hoï khoâng coøn bò xeùt neùt bôûi nhöõng giaùo ñieàu. ? A B C DCaâu 5 : Qua ñoaïn trích “Ngöôøi trong bao”, nhaø vaên Seâ-khoáp muoán”: Pheâ phaùn loái soáng heøn nhaùt, baïc nhöôïc, baûo thuû, ích kæ töø ñoù thöùc tænh moïi ngöôøi.Ca ngôïi loái soáng laäp dò, kieåu caùch, ích kyû, laïc haäu, baûo thuû.Keâu goïi moïi ngöôøi giöõ nguyeân loái soáng cuõ khoâng neân thay ñoåi noù.Keâu goïi moïi ngöôøi thay ñoåi loái soáng hieän taïi. ? A B C D