Bài giảng môn Ngữ văn lớp 11 - Tiết 45, 46: Hạnh phúc của một tang gia

CHÀO MỪMG CÁC EM HỌC SINH ĐẾN VỚI TIẾT DẠY GIÁO ÁN ĐIỆN TỬ MÔN VĂN KHỐI 11TIẾT 45, 46:Trích “Số đỏ” – Vũ Trọng PhụngI. Tìm hiểu chung:1. Tác giả:a. Cuộc đời:- Sinh ra trong gia đình nghèo ở làng Hảo, huyện Mĩ Hào, tỉnh Hưng Yên; mất tại Hà Nội. - Học hết bậc tiểu học, ông phải nghỉ học để kiếm sống. Cuối cùng, ông chọn nghề viết báo, viết văn.b. Sự nghiệp sáng tác:- Đề tài: chủ yếu bày tỏ thái độ căm ghét xã hội thực dân nửa phong kiến đương thời-Thể loại: thành công chủ yếu ở tiểu thuyết, truyện ngắn và phóng sự.2. Tác phẩm “số đỏ”:a. Xuất xứ:b. Tóm tắt: (SGK)3. Đoạn trích: “Hạnh phúc của một tang gia”: - Vị trí: trích toàn bộ chương XV của tiểu thuyết Số đỏ.- Bố cục: 3 phần+ Phần 1 (Từ đầu .....biết rồi, khổ lắm, nói mãi): giới thiệu cái chết của cụ tổ.+ Phần 2 (Tiếp theo ....chia buồn tấp nập): niềm hạnh phúc của gia đình đại bất hiếu tại tang gia. + Phần 3 (còn lại): miêu tả cảnh đưa đám và hạ huyệt.II. Đọc - hiểu văn bản:1. Nhan đề chương truyện:- Tang gia: đau buồn.- Hạnh phúc: niềm vui sướng.-> Đám ma của người chết là ngày hội của những người sống – nghịch lí.2. Hạnh phúc của gia đình đại bất hiếu: ?C©u hái th¶o luËn: T×m nh÷ng chi tiÕt miªu t¶vÒ c¸c thµnh viªn trong gia ®×nh cô cè Hång, nhËn xÐt vÎ bÒ ngoµi víi nh÷ngt©m tr¹ng vµ hµnh ®éng nh­ thÕ nµo? Thùc chÊt t©m tr¹ng bªn trong lµ g×? Béc lé b¶n chÊt cña h¹ng ng­êi nh­ thÕ nµo?*Nhãm 1:Cô cè Hång?*Nhãm 4: CËu tó T©n?*Nhãm 2: V¨n Minh chång?*Nhãm 5: C« TuyÕt?*Nhãm 6:¤ng Ph¸n mäc sõng?*Nhãm 3:V¨n Minh vî?a. Ch©n dung tõng thµnh viªn.Thùc chÊt: biÓu diÔn trß ®Ó thiªn h¹ ngîi khen. BÒ ngoµi: Ho kh¹c, khãc mÕu, lô khô chèng gËy * Cô cè Hång:H¸o danh, vô trách nhiệm, bất hiếu.Tham lam,gi¶ dèi, bÊt nh©n, bất hiếu.V¨n Minh chång Thùc chÊt: .Vui v× gia tµi khæng lå s¾p ®­îc chia; Suy nghÜ t×m c¸ch xö trÝ víi Xu©n Tãc §á. BÒ ngoµi: b¨n kho¨n, ph©n v©n, vß ®Çu, bøt tãc, mÆt ®¨m ®¨m, chiªu chiªu..V¨n Minh vî Bề ngoài: Sèt ruét, bèi rèiThực chất: Mõng rì–> cã dÞp ®­îc l¨ng xª c¸c trang phôc cña tiÖm may ©u ho¸, mÆc ®å x« gai t©n thêi. Hám lợi, ch¹y theo lèi sèng v¨n minh rëm, lè l¨ng Chỉ biết đến thú vui cá nhân BØ æi, v« liªm sØ.CËu tó T©n Thùc chÊt: S­íng ®iªn lªn v× s¾p ®­îc træ tµi chôp ¶nh BÒ ngoµi: Sèt ruét, ®iªn ng­êi lªnH­ háng, lẳng lơ, lè l¨ng, kÖch cìm. C« TuyÕt Thùc chÊt: Mong chê Xu©n.BÒ ngoµi: . MÆc y phôc Ng©y th¬; . Đau khæ, buån.V« liªm sØ, đểu gi¶, đê tiện.¤ng Ph¸n mäc sõng Thùc chÊt: . Sung s­íng, tù hµo v× c¸i sõng v« h×nh. . ChuÈn bÞ tiÒn ®Ó c¶m ¬n Xu©n (trï tÝnh víi Xu©n mét cuéc doanh th­¬ng).Mäc sõng: cã vî ngo¹i t×nh->nhôc nh· Nỗi hạnh phúc và sung sướng của họ khác nhau nhưng đều qui tụ ở hai điều: tàn nhẫn và dối trá. Họ tận hưởng hạnh phúc trên cái chết của người thân: Đó là đám con cháu bất hiếu, bất nhân. => Đó là cái bi của người chết, cái hài của xã hội, cái vô phúc của một gia đình giàu sang danh giá nhưng lại thiếu tình người, đạo lí.Ma m·nh, tinh quái*Xu©n Tãc §á Trùc tiÕp g©y ra c¸i chÕt cña cô tæ.Cã c«ng lín víi gia ®×nh cô cè Hång b. Các nhân vật khác.- Hai viên cảnh sát MIN ĐƠ, MIN TOA: có cơ hội để kiếm tiền=> Hạnh phúc còn lây lan cả những người ngoài tang quyến.- Đám bạn cụ cố Hồng: là dịp để khoe huân, huy chương và thể hiện sự dâm đãng- Hàng phố: được dịp để thưởng thức một đám rước hội- Trai thanh, gái lịch: có cơ hội để chim nhau, cười tình, bình phẩm, chê bai nhau3. Cảnh đưa đám và hạ huyệt:- Đám ma to tát, sang trọng như đám rước, đám hội nhưng thiếu vắng tình thương.- Cảnh hạ huyệt: như một màn kịch giả tạo để che mắt thế gian.=> Đám ma như một tấn đại hài kịch, thể hiện sự lố lăng, đồi bại của xã hội thượng lưu đương thời.4. Nghệ thuật:- Cách quan sát, miêu tả chân dung: hài hước.- Xoay quanh mâu thuẫn trào phúng cơ bản và sáng tạo những tình huống khác nhau.- Dựng một màn hài kịch phong phú, biến hóa - Hình ảnh được tái hiện nhiều lần. III. TỔNG KẾT: Chương truyện lên án phê phán thói văn minh rởm của những người mang danh tầng lớp thượng lưu trong xã hội đương thời. Một xã hội chỉ biết đồng tiền mà quên mất tình cảm đáng quý nhất của con người Củng cố:1. Xét về tính chất và ý nghĩa tư tưởng, tiếng cười của VTP trong “ Hạnh phúc của một tang gia” thuộc loại nào trong số những tiếng cười sau:Tiếng cười châm biếm chế giễu.B. Tiếng cười vui giải trí.C. Tiếng cười hài hước, nhẹ nhàng.D. Tiếng cười đả kích hằn học, chua chát. 2. Dòng nào khái quát đúng và đủ nhất những điều kì quặc, khác thường mà tác giả phát hiện, miêu tả trong đoạn trích “ Hạnh phúc của một tang gia”A. Tang gia thường bất hạnh, tang gia này ai ai cũng “ hạnh phúc” .B. Tang gia thường buồn đau, tang gia này vui như mở hội.C. Đám tang thường trang nghiêm, đám tang này này thật ồn ào, bát nháoD. Người đưa đám thường chân thành đến chia buồn, người ở đây phần nhiều vờ vịt, giả dối3. Nhận xét nào sau đây là đúng nhất về tiếng khóc của ông Phán mọc sừng lúc hạ huyệt ?Mọi sự vờ vịt không che được con mắt của nhà văn.B. Mọi sự giả dối đều bị phát hiện, phơi bày.C. Bản chất vô tình, thói đạo đức giả đều bị bóc trần.D. Mọi sự vờ vịt, giả dối đều bị lật tẩy, làm bật lên tiếng cười.Đọc thêm: NGHỆ THUẬT BĂM THỊT GÀ(Ngô Tất Tố)I.Tìm hiểu chung.1.Tác giả: (1893-1954) -Quê: Từ Sơn, Bắc Ninh.-Vừa là nhà nho thông tinh cổ học vừa là nhà báo, nhà văn mới.-Sự nghiệp sáng tác phong phú, đồ sộ-Tác phẩm tiêu biểu: Chuyện đương thời, Lều chỏng...-Được tặng giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật năm 1996 2.Tác phẩm:-Trích chương IV phóng sự Việc làng.II. Đọc, hiểu văn bản.1. Nội dung.Tác phẩm miêu tả lại cách băm nhỏ một con gà để chia cho tất cả dân làng. Qua đó, tác giả muốn lên án, phê phán hủ tục chè chén, chia chác lạc hậu trong xã hội lúc bấy giờ 2.Nghệ thuật.-Nghệ thuật trần thuật, đan xen tả, kể với những mẫu chuyện đối thoại-Sử dụng nhiều câu phủ định, thủ pháp liệt kê gây sự tò mò, chờ đợi.Tiết học kết thúc