Bài giảng môn Ngữ văn lớp 11 - Ôn tập văn học trung đại Việt Nam (Tiếp)

ÔN TẬP VĂN HỌCTRUNG ĐẠI VIỆT NAMTổ 2II_ Phương pháp:a) Tư duy nghệ thuật:CÂU CÁ MÙA THUAo thu lạnh lẽo nước trong veo,Một chiếc thuyền câu bé tẻo teo.Sóng biếc theo làn hơi gợn tí,Lá vàng trước gió khẽ đưa vèo.Tầng mây lơ lửng trời xanh ngắt,Ngõ trúc quanh co khách vắng teo.Tựa gối buông cần lâu chẳng được,Cá đâu đớp động dưới chân bèo.* Tính quy phạm và sự sáng tạo trong tính quy phạm của bài thơ “Thu điếu”:- Tính quy phạm: dùng hình ảnh ước lệ ( thu thiên, thu thuỷ, thu hoa, thu diệp, ngư ông).- Sáng tạo: + Cảnh thu mang nét riêng của đồng bằng Bắc Bộ. Chiếc ao làng với sóng hơi gợn, nước trong veo, lạnh lẽo. Lối vào nhà với ngõ trúc quanh co+ Vần “eo” gợi không gian ngoại cảnh và tâm cảnh tĩnh lặng, thu hẹp dần.b) Quan niệm thẫm mĩ:Hướng về những cái đẹp trong quá khứ, thiên về cái cao cả, tao nhã, ưa sử dụng những điển cố, điển tích, những thi liệu Hán học.Tác phẩm, tác giảĐiển tích, điển cố sử dụngPhân tíchTruyện Lục Vân Tiên (Nguyễn Đình Chiểu)Kiệt, Trụ, U, Lệ, Ngũ Bá, Thúc QuýBài ca ngắn đi trên bãi cát (Cao Bá Quát)Tiên ông phép ngủBộc lộ sự chán ghét của người trí thức đối với con đường danh lợi tầm thường. Đồng thời thể hiện niềm khao khát đổi thay cuộc sốngBài ca ngất ngưỡng (Nguyễn Công Trứ)Trái, Nhạc, Hàn, Phúc) Biện pháp nghệ thuật:Thiên về bút pháp ước lệ, tượng trưngBài ca ngắn đi trên bãi cát – Cao Bá Quát: bút pháp tượng trưng đã được nhà thơ sử dụng có hiệu quả►►Bãi cát là hình ảnh tượng trưng cho con đường danh lợi nhọc nhằn, gian khổ. Những người tất tả đi trên bãi cát là những người ham công danh, sẵn sàng vì công danh mà chạy ngược.►► Nhà thơ gọi con đường mình đang đi là đường cùng. Hình ảnh con đường cùng ấy có ý nghĩa tượng trưng cho con đường công danh, con đường vô nghĩa con đường ấy không thể giúp ông đạt được lí tưởng cao đẹp của mình.d) Thể loại♦ Đặc điểm về hình thức nghệ thuật của thể thơ đường luật♠Bố cục: 4 phần.♣Phép đối: 2 câu luận, 2 câu thực đối nhau, đối từ loại, thanh, ý nghĩa ►Tác dụng: tạo âm hưởng nhịp hài hoà âm thanh, đối chọi hoặc tương đồng ý nghĩa rất lí thú trong thơ Đường luật.Một số tác phẩm văn học trung đại mà tên thể loại gắn liền với tên tác phẩm: Chiếu cầu hiền (Ngô Thị Nhậm), Bình Ngô Đại Cáo (Nguyễn Trãi)... Văn tế:- Bố cục 4 phần: lung khởi, thích thực, ai vãn, kết.- Các cụm từ mở đoạn, giọng điệu lâm li, thống thiết.Cảm ơn cô và các bạnĐã lắng nghe bài thuyết trình