Bài giảng môn Ngữ văn lớp 10: Hoàng Hạc lâu tống Mạnh Hạo Nhiên chi Quảng Lăng

Lý B¹ch黃 鶴 樓 送 孟 浩 然 之 廣 陵HOÀNG HẠC LÂU TỐNG MẠNH HẠO NHIÊN CHI QuẢNG LĂNGGV: NGUYỄN THỊ HẰNG NGA- THPT HOÀI ĐỨC BvI. Tìm hiểu chung 1.Taùc giaû: a) Cuộc đời- Lí Baïch (701-762) töï laø Thaùi Baïch, queâ ôû Luõng Taây, Laø nhaø thô laõng maïn vó ñaïi cuûa Trung Quoác. OÂng ñöôïc goïi laø “Thi tieân”.Hãy nêu những nét chính về cuộc đời Lý Bạch?b) Sự nghiệp văn học- Để lại hơn 1000 bài thơ- Néi dung: phong phó, víi c¸c chñ ®Ò chính + Ước mơ vươn tới lí tưởng cao cả. + Khát vọng giải phóng cá nhân + Bất bình trước hiện thực tầm thường. + Tình cảm phong phú, mãnh liệt: tình bạn, thiên nhiên, uống rượu- Nghệ thuật+ Phong cách thơ: hào phóng, bay bổng nhưng tự nhiên, tinh tế, giản dị.+ KÕt hîp giữa c¸i cao c¶ vµ c¸i ®Ñp.Hãy nêu sự nghiệp văn học của Lý Bạch2. Mạnh Hạo Nhiên (689-740): - Nhà thơ nổi tiếng Trung Quốc thời Đường, được mệnh danh là “ Ẩn thi” - Là bạn vong niên của Lý Bạch.“Hoaøng kim vaïn laïng dung dò ñaécNhaân sinh tri kæ toái nan taàm”(Vaïn laïng hoaøng kim coøn deã kieámTheá gian tri kæ thaät khoù tìm) Lµ mét ®Þa danh ë bê b¾c Tr­êng Giang, thuéc tØnh Hå B¾c (Trung Quèc). TruyÒn thuyÕt kÓ r»ng: x­a cã chµng nho sinh PhÝ Văn Vi buån vì thi háng, lang thang ®Õn b·i Anh Vò, bªn bê Tr­êng Giang vµ tu luyÖn.Sau cã h¹c vµng ®¸p xuèng vµ chµng c­ìi h¹c vµng bay lªn trêi. Ng­êi ®êi sau x©y ng«i lÇu nµy ®Ó kØ niÖm. LÇu Hoµng H¹c lµ mét th¾ng c¶nh næi tiÕng ®ång thêi lµ mét di chØ thÇn tiªn.3. Laàu Hoaøng HaïcII. Tác phẩm1-Hoµn c¶nh s¸ng t¸c: Khi LÝ B¹ch tiÔn M¹nh H¹o Nhiªn ®i Qu¶ng Lăng.2- Thể thơ: Thất ngôn tứ tuyệt Đường luật.3- Bố cục:+ Hai câu đầu: Không gian và thời gian đưa tiễn.+ Hai câu sau: Nỗi lòng của nhà thơ.Hãy nêu hoàn cảnh ra đời của tác phẩm?Hãycho biết thể thơ của bài thơ?Hãy chia bố cục cho bài thơ?HOÀNG HẠC LÂU TỐNG MẠNH HẠO NHIÊN CHI QUẢNG LĂNG PHIÊN ÂM:  Cố nhân tây từ Hoàng Hạc lâu,Yên hoa tam nguyệt há Dương Châu.Cô phàm viễn ảnh bích không tận,Duy kiến Trường Giang thiên tế lưu. DỊCH NGHĨA: Bạn cũ giã từ lầu Hoàng Hạc, ở phía tây, Xuôi về Dương Châu giữa tháng ba mùa hoa khói. Bóng cánh buồm lẻ loi xa dần, mất hút vào khoảng không xanh biếc, Chỉ thấy sông Trường Giang chảy vào cõi trời. DỊCH THƠ: Bạn từ lầu Hạc lên đường,Giữa mùa hoa khói, Châu Dương xuôi dòng.Bóng buồm đã khuất bầu không,Trông theo chỉ thấy dòng sông bên trời.4- Tìm hiểu văn bản:a. Hai câu đầu: Không gian và thời gian đưa tiễn.“Cố nhân tây từ Hoàng Hạc lâuYên hoa tam nguyệt há Dương Châu” - cố nhân : người bạn cũ - Không gian đưa tiễn: + Điểm xuất phát:Cố nhântây từ Hoàng Hạc lâu gợi mối quan hệ gắn bó thân thiết từ lâu của hai người bạn địa điểm tiễn đưa đầy huyền thoại và chất thơ, như đưa bạn vào cảnh tiên+ Điểm đến: một thắng cảnh phồn hoa, đô hộiDương ChâuPhía tây lâu Hoàng Hạc- So s¸nh nguyªn t¸c- dÞch th¬:+ Cè nh©n: b¹n tri ©m, tri kØ, ng­êi b¹n ®· g¾n bã th©n thiÕt; tõ “b¹n” chung chung, ch­a dÞch hÕt nghÜa.+ Yªn hoa: hoa khãi; n¬i phån hoa ®« héi. B¶n dÞch lµm mÊt nghÜa thø hai.- So s¸nh phÇn nguyªn t¸c víi dÞch th¬ qua c¸c tõ: cè nh©n, yªn hoa Địa điểm xuất phát ở đâu? Ý nghĩa?Điểm đến ở đâu? Đó là nơi như thế nào?Tại sao tác giả gọi bạn là cố nhân?Dương Châu- Thời gian tiễn đưa: + “Yên hoa tam nguyệt”: tháng ba – cuối mùa xuân – mùa hoa khói gợi lên nỗi bồi hồi, xao xuyến, buồn thương + khung cảnh đưa tiễn đẹp và lãng mạn như tình bạn cao đẹp của hai người.=> Hai câu đầu chứa đựng tình cảm người đưa tiễn: sự quyến luyến, bịn rịn, bạn như cánh hạc vàng ngày xưa.Xác định thời gian đưa tiễn? Em có nhận xét gì về khung cảnh đưa tiễnHai câu đầu tả không gian và thời gian đưa tiễn nhưng lại ẩn chứa tình cảm của người đưa tiễn là gì?b. Hai c©u sau:* C©u 3:- Hình ¶nh ®èi lËp: C« phµm  bÝch ko tËn(nhá bÐ, c« ®¬n ) (mªnh m«ng, rîn ngîp). T« ®Ëm s¾c th¸i c« ®¬n, bÐ nhá cña con thuyÒn. Bót ph¸p t¶ c¶nh ngô tình sù c« ®¬n,nhá bÐ cña con ng­êi tr­íc thiªn nhiªn bao la.- Sù dÞch chuyÓn chÇm chËm, xa dÇn, mê dÇn råi mÊt hót vµo kho¶ng không xanh biÕc cña bầu trời C¸i nhìn của tác giả dâi theo ®au ®¸u, đầy nỗi xao xuyến với bao buồn thương, ngậm ngùi..- So s¸nh nguyªn t¸c vµ dÞch th¬:+ C« phµm (nguyªn t¸c): c¸nh buåm lÎ loi, c« ®¬n.+ Bãng buåm (dÞch th¬) lµm mÊt s¾c th¸i c« lÎ cña c¸nh buåm.+ BÝch kh«ng tËn: mµu xanh biÕc bao la rîn ngîp. B¶n dÞch th¬ lµm mÊt s¾c mµu ®ã cña kh«ng gian chia li.+ C©u th¬ dÞch nªu nªn sù chuyÓn dÞch ®· hoµn tÊt: Bãng buåm ®· khuÊt bÇu kh«ng.+ Nguyªn t¸c: Bãng c¸nh buåm lÎ loi xa dÇn, mÊt hót vµo kho¶ng ko xanh biÕc. Gîi ®­îc sù dÞch chuyÓn chÇm chËm, xa mê dÇn, hót tÇm m¾t cña c¸nh buåm.Cô phàm viễn ảnh bích không tận,Duy kiến trường giang thiên tế lưu.So s¸nh nguyªn t¸c vµ dÞch th¬ ë c©u 3? ở câu 3, tác giả đã sử dụng biện pháp nghệ thuật gì? Phân tích?Hãy miêu tả sự dịch chuyển của chiếc thuyền? Cái nhìn của tác giả ẩn chứa tâm trạng gì?* C©u 4:- Hình ¶nh dßng Tr­êng Giang ch¶y vµo câi trêi: Lµ hình ¶nh t­ëng t­îng phi phµm, bay bæng, l·ng m¹n. Gîi kh«ng gian vò trô réng lín, kỳ vÜ  ®em ®Õn c¶m gi¸c cho¸ng ngîp, con ng­êi cµng thªm nhá bÐ, c« ®¬n. Tr­íc m¾t nhµ th¬, dßng Tr­êng Giang nh­ cao dÇn lªn, hßa nhËp vµo víi trêi xanh. ¸nh m¾t nhµ th¬ ®µnh bÊt lùc tr­íc không gian v« tËn ®· che khuÊt ng­êi b¹n tri ©m, tri kỉ của mình.- T©m tr¹ng cña t¸c gi¶: nçi c« ®¬n cµng thªm vêi vîi, nçi nhí cµng thªm thăm th¼m.Duy kiến Trường Giang thiên tế lưu- Không gian ®­îc gîi ra ë c©u cuèi ntn?- Nã th­êng gîi cho chóng ta c¶m gi¸c gì?Nã cho thÊy t©m tr¹ng gì cña t¸c gi¶?5- Chuû ñeà: Baøi thô ca ngôïi tình baïn chaân thaønh, thaém thieát giöõa Lí Baïch vaø Maïnh Haïo Nhieân. Qua phần phân tích ở trên ,em hãy nêu chủ đề cho bài thơ?TỔNG KẾTNGHỆ THUẬTNỘI DUNGTình bạn chân thành, sâu sắcTâmsự thầm kín của nhà thơBút phápchấm phá của thơ ĐườngTả cảnh ngụ tình; ý tại ngôn ngoạiNgôn ngữ giản dị, trong sángEm haõy choïn ñaùp aùn ñuùng nhaát:Caâu 1: Hai caâu ñaàu baøi thô: ”Hoaøng Haïc laâu toáng Maïnh Haïo Nhieân chi Quaûng Laêng” theå hieän taâm traïng gì cuûa taùc giaû?Boài hoài B. Thanh thaûn C. Ñau buoàn D. Löu luyeán Caâu 2: Vì sao coù theå noùi: ”Hoaøng Haïc laâu toáng Maïnh Haïo Nhieân chi Quaûng Laêng” laø moät baøi thô taû caûnh nguï tình raát ñoäc ñaùo?A.Vì caûnh raát ñeïp vaø huøng vó B. Vì caûnh vöøa ñeïp vöøa neân thôC.Vì cuoäc chia tay löu luyeán D. Vì caûnh hoaø vaøo taâm traïng nhaân vaätCaâu 3: Baøi thô: ”Hoaøng Haïc laâu toáng Maïnh Haïo Nhieân chi Quaûng Laêng” Theå hieän buùt phaùp naøo cuûa Lí Baïch?A. Hieän thöïc B. Taû thöïc C. Laõng maïn D. Sieâu thöïc Cuûng coá: