Bài giảng môn Ngữ văn khối 11 - Tiết 104, 105: Ba cống hiến vĩ đại của Các Mác

Tiết 104-105:BA CỐNG HIẾN VĨ ĐẠI CỦA CÁC MÁC(PH. ĂNG-GHEN)(PH. ĂNG-GHEN)Giới thiệu ngắn gọn về Ăng-ghen và Các Mác?Mét sè h×nh ¶nh t­ liÖu vÒ Engels Ăng-ghen thời trẻ Engels lon don house (1870-1894)122. Regents’ park roadMỘT SỐ TƯ LIỆU VỀ CÁC MÁCThe Karl Marx - House MuseumEm biết gì về mối quan hệ giữa Các Mác và Ăng-ghen?Mác và Ăng-ghen năm 1867 tại Luân Đôn. Tình bạn cảm động giữa Các Mác và Ăng-ghen.Lon don thêi Mars vµ engelsI. GIỚI THIỆU CHUNG: -Phri-đích Ăng-ghen (1820-1895), nhà triết học lớn người Đức, người bạn thân thiết của Các Mác; nhà hoạt động cách mạng nổi tiếng của phong trào công nhân thế giới và Quốc tế cộng sản.1. Tác giả: Các Mác: Nhà triÕt häc, nhµ lÝ luËn vµ ho¹t ®éng c¸ch m¹ng, l·nh tô cña giai cÊp v« s¶n toµn thÕ giíi. -¤ng sinh tr­ëng t¹i vïngT¬-ri-e miÒn Rª-na-ni (§øc) -C«ng tr×nh næi tiÕng nhÊt cña Marx lµ bé T­ b¶n (1864 - 1876) -¤ng mÊt ngµy 14/3/1883, an t¸ng t¹i nghÜa trang Hai-ghÕt (Lu©n §«n - Anh).I. GIỚI THIỆU CHUNG: -Phri-đích Ăng-ghen (1820-1895), nhà triết học lớn người Đức, người bạn thân thiết của Các Mác; nhà hoạt động cách mạng nổi tiếng của phong trào công nhân thế giới và Quốc tế cộng sản.1. Tác giả: 2. Tác phẩm: - Văn bản là điếu văn do Ăng-ghen đọc trước mộ Mác tại nghĩa trang Hai-ghết (thủ đô Luân Đôn –Anh).P1: Tõ ®Çu ®Õn “ vÜ nh©n Êy g©y ra” (Th«ng b¸o thêi ®iÓm M¸c qua ®êi vµ nhËn ®Þnh kh¸i qu¸t vÒ sù cèng hiÕn vÜ ®¹i cña M¸c)P2: TiÕp ®Õn “ thªm n÷a” (§¸nh gi¸ nh÷ng cèng hiÕn to lín cña M¸c ®èi víi sù ph¸t triÓn nh©n lo¹i)P3: Cßn l¹i (Bµy tá t×nh c¶m tiÕc th­¬ng v« h¹n vµ kh¼ng ®Þnh sù bÊt diÖt cña tªn tuæi vµ sù nghiÖp cña M¸c).I. GIỚI THIỆU CHUNG:II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN:1. Thể loại: Văn chính luận.2. Bố cục:3 phần:Bố cục Phần 1 ( đoạn văn 1 và 2 ) Thông báo Các Mác qua đời Phần 2 ( đoạn văn 3, 4, 5, 6 ) Tổng kết những cống hiến vĩ đại của Các Mác Phần 3 ( đoạn văn 7 và câu kết ) Nỗi tiếc thương và lời cầu nguyện Mô hình bài điếu văn Đánh giá sự nghiệp người quá cố Bày tỏ tiếc thương người đã mất Thông báo về cái chếtPhần 1 (đoạn văn 1 và 2) Thông báo Các Mác qua đời Phần 2 (đoạn văn 3, 4, 5, 6) Tổng kết những cống hiến vĩ đại của Các Mác Phần 3 (đoạn văn 7 và câu kết) Nỗi tiếc thương và lời cầu nguyện Luận điểm “ Nhà tư tưởng vĩ đại nhất trong số nhà Tư tưởng hiện đại “ Triển khai luận điểm Tổng kết bacống hiến vĩ đại của Các Mác Kết luận giá trị nhũng cống hiến và sự bất tử của cuộc đời, sự nghiệp Các Mác Bố cục I. GIỚI THIỆU CHUNG:II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN:3. Nội dung:3.1 Sự ra đi của Mác và nhận định khái quát về Mác. -Thời gian: Chiều ngày 14 tháng ba, vào lúc 3 giờ kém 15 phút.-Không gian: trong phòng ở, trên chiếc ghế bành.-Sự qua đời: Ngừng suy nghĩ, ngủ thiếp đi, giấc ngủ nghìn thu. Hình thức đòn bẩy, tạo tầm vóc cho sự nhận định khái quát: “nhà tư tưởng vĩ đại nhất trong số những nhà tư tưởng hiện đại”I. GIỚI THIỆU CHUNG:II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN:3. Nội dung:3.1 Sự ra đi của Mác và nhận định khái quát về Mác: Hình thức đòn bẩy, tạo tầm vóc cho sự nhận định khái quát: “nhà tư tưởng vĩ đại nhất trong số những nhà tư tưởng hiện đại”3.2 Những cống hiến củaMác đối với nhân loại:Nêu những đóng góp to lớn của Mác khiến ông trở thành “ nhà tư tưởng vĩ đại nhất trong số những nhà tư tưởng hiện đại”? Ba cống hiến vĩ đại của Các Mác: 1. Tìm ra quy luật phát triển của lịch sử loàiNgười. 2. Tìm ra quy luật riêngcủa phương thức sản xuất tư bản chủ nghĩa và của xã hội tưsản do phương thức đó sinh ra.3. Chỉ ra sự cần thiết phải tham gia vào sự nghiệp giải phóng giai cấp vô sản hiện đại, tham gia vào cuộc đấu tranh lật đổ xã hội tư sản và các thiết chế nhà nước do nó dựng nên. Ăng – ghen đã sử dụng biện pháp nghệ thuật gì để làm nổi bật những cống hiến vĩ đại của Các Mác ?1 . “ Giống như Đác-uyn đã tìm ra quyluật phát triển của thế giới hữu cơ, Mác đã tìm ra quy luật phát triển của lịch sử loài người ” so sánh tương đồng Đối tượng so sánh Đác-uyn – quy luật phát triển thế giới hữu cơ. Đối tượng được so sánh Mác – quy luật phát triển lịch sử loài người. so sánh Tầm vóc con người Mác : đỉnh cao thời đại. 2 . “.. Nhưng không chỉ có thế thôi, Mác cũng tìm ra quy luật vận động riêng của phương thức sản xuất tư bản chủ nghĩa hiện nay và của xã hội tư sản do phương thức đó đẻ ra. Với việc phát hiện ra giá trị thặng dư trong lĩnh vực này, lập tức một ánh sángđã xuất hiện, trong khi mọi công trình nghiên cứu trước đây của các nhà kinh tế học tư sản cũng như các nhà phê bình xã hội chủ nghĩa đều mò mẫm trong bóng tối ” 2 . “.. Nhưng không chỉ có thế thôi, Mác cũng tìm ra quy luật vận động riêng của phương thức sản xuất tư bản chủ nghĩa hiện nay và của xã hội tư sản do phương thức đó đẻ ra. Với việc phát hiện ra giá trị thặng dư trong lĩnh vực này, lập tức một ánh sángđã xuất hiện, trong khi mọi công trình nghiên cứu trước đây của các nhà kinh tế học tư sản cũng như các nhà phê bình xã hội chủ nghĩa đều mò mẫm trong bóng tối ” So sánh vượt trội Kết hợp Chứng minh thuyết phục Con người phát minh khám phá Tầm vóc khổng lồ con người Mác : thiên tài-vĩ nhân 3. Nhưng đấy hoàn toàn không phải là điều chủ của Mác. Khoa học đối với Mác là một động lực lịch sử một lục lượng cách mạng ... ... Bởi lẽ trước hết Mác là nhà cách mạng.... Đấu tranh là hành động tự nhiên của Mác. Và Mác đấu tranh một cách say sư, kiên cường và có kết quả... So sánh tầng bậc Con người hoạt động thực tiễn Tầm vóc vĩ đại của Mác : đỉnh cao của mọi vĩ nhân. Cống hiến lớn lao 3. Nhưng đấy hoàn toàn không phải là điều chủ yếu của Mác. Khoa học đối với Mác là một động lực lịch sử một lực lượng cách mạng ... ... Bởi lẽ trước hết Mác là nhà cách mạng.... Đấu tranh là hành động tự nhiên của Mác. Và Mác đấu tranh một cách say sưa, kiên cường và có kết quả... Giống như Đác-uyn Mác.... cống hiến 1 Nhưng không chỉ có thế thôi ... cống hiến 2 Nhưng đấy không phải là điều chủ yếu ở Mác ...Bởi lẽ ...Mác là một nhà cách mạng cống hiến 3 Hình ảnh, tầm vóc con người Mác hiện lên thật lớn lao, kì vĩ giữa những đỉnh cao tinh hoa của nhân loại . Hơn thế nữa, nghệ thuật so sánh kết hợp với kết cấu tầng bậc đã khắc chạm con người Mác ở hai phương diện : con người khám phá, phát minh ; con người của hoạt động thực tiễn. Do đó Mác trở thành đỉnh cao của mọi đỉnh cao, vĩ nhân của mọi vĩ nhân, trở thành nhà tư tưởng vĩ đại nhất trong số những nhà tư tưởng hiện đại I. GIỚI THIỆU CHUNG:II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN:3. Nội dung:3.1 Sự ra đi của Mác và nhận định khái quát về Mác: 3.2 Những cống hiến củaMác đối với nhân loại:3.3 Thái độ và tình cảm của Ăng-ghen đối với Mác:Phân tích thái độ và tình cảm của Ăng-ghen đối với Mác qua cách lập luận so sánh trong bài điếu văn?“Con người đó ra đi là một tổn thất không sao lường hết được đối với giai cấp vô sản đang đấu tranh ở châu Âu và châu Mĩ, đối với khoa học lịch sử. Rồi đây, người ta sẽ cảm thấy nỗi trống vắng do sự qua đời của bậc vĩ nhân đó gây ra”.Trân trọng, đánh giá rất cao vai trò và những cống hiến vĩ đại của Mác.Ông là người bị cả các chính thể chuyên chế, cộng hòa; các phái bảo thủ, dân chủ cực đoan căm ghét, vu khống và nguyền rủa nhưng “Mác đã gạt sang một bên tất cả những thứ đó, coi như cái mạng nhện vướng chân, chẳng thèm đếm xỉa, và chỉ đáp lại khi thấy hết sức cần thiết mà thôi”.Đề cao nhân cách và bản lĩnh của Mác.“Để Mác ở lại một mình vẻn vẹn chỉ có hai phút, thế mà khi trở vào phòng, chúng tôi đã thấy ông ngủ thiếp đi thanh thản trên chiếc ghế bành-nhưng là giác ngủ nghìn thu”Nỗi xót thương chân thành, cảm động của Ăng-ghen đối với Mác.Bài điếu văn đọc trước mộ nhưng lại không nói nhiều về cái chết, điều đó khiến ta suy nghĩ gì?-Nhấn manh sự bất tử của Các Mác.-Đề cao, ngợi ca, tiếc thương vô hạn trước sự ra đi vĩnh hằng của Các Mác.-Các Mác chống lại bất công, cường quyền, bạo lực. Những cống hiến vĩ đại mang lại lợi ích cho toàn nhân loại. Vì thế “ông có thể có nhiều kẻ đối địch nhưng chưa chắc đã có một kẻ thù riêng nào cả” Lời khẳng định như một lời cầu nguyện của Ăng-ghen trước linh hồn Các Mác.I. GIỚI THIỆU CHUNG:II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN:3. Nội dung:3.1 Sự ra đi của Mác và nhận định khái quát về Mác: 3.2 Những cống hiến củaMác đối với nhân loại:3.3 Thái độ và tình cảm của Ăng-ghen đối với Mác:4. Nghệ thuật:-Sự chặt chẽ của lập luận và những biện pháp so sánh tăng tiến.-Văn chính luận giàu chất biểu cảm.5. Ýnghĩa văn bản:Tác phẩm giúp em nhận thức được ý nghĩa gì?Với những đóng góp to lớn, Mác trở thành nhà tư tưởng vĩ đại nhất trong số những nhà tư tưởng hiện đại. “Tên tuổi và sự nghiệp của ông đời đời sống mãi!”.