Bài giảng môn Ngữ văn khối 11 - Đoạn trích: Hạnh phúc một tang gia

Đoạn trích:Vũ Trọng PhụngHạnh phúc một tang giaTÁC GIẢTÁC PHẨMTỔNG KẾTPHÂN TÍCHSƠ LƯỢC CHUNGMỞ RỘNGNỘI DUNG CHÍNHTÁC GIẢVũ Trọng Phụng (1912 – 1939) sinh tại Hưng Yên nhưng lớn lên ở Hà NộiLà một nhà văn, nhà báo nổi tiếng đầu thế kỉ XX, được mệnh danh là “Ông vua phóng sự Bắc Kì”Tuy với tuổi đời ngắn ngủi nhưng những điểm nghệ thuật của ông trong các tác phẩm được thể hiện vô cùng độc đáo và sáng tạoChuyên viết phóng sự, tiểu thuyết và một số vở kịch Ông là một cây bút chủ nghĩa hiện thực lớn có đóng góp không nhỏ vào nền văn xuôi nước ta trước CMT8 TÁC GIẢCác tác phẩm chính: Phóng sự: Cạm bẫy người (1933), Kỹ nghệ lấy Tây (1934), Cơm thầy cơm cô (1936) Tiểu thuyết: Giông tố (1936), Số đỏ (1936), Vỡ đê (1936), Trúng số độc đắc (1938) Kịch: Không một tiếng vang (1931), Tài tử (1934), Cái chết của một người trúng số độc đắc (1937)TÁC GIẢTÁC PHẨM - SƠ LƯỢCXuất hiện lần đầu: 7/10/1936Thể loại: tiểu thuyếtNội dung chính: cuộc đời của Xuân tóc đỏ, qua đó khắc hoạ hiện thực Việt Nam đương thờiCác nhân vật chính: Xuân tóc đỏ, bà Phó đoan, ông Văn Minh, cụ cố Hồng, cô TuyếtVị trí đoạn trích: thuộc chương XV của tiểu thuyếtTÁC PHẨM - SƠ LƯỢCMồ côiSống lay lắt bằng nhiều nghềXuân tóc đỏBị cảnh sát bắtMa cà bông“Đốc tờ” XuânCố vấn báo Gõ MõBậc vĩ nhânCon rể cụ cố HồngCụ cố Hồng, bà phó Đoan,cô Tuyết, vợ chồng Văn MinhGiá trị nội dung: Phê pháp gay gắt xã hội tư sản chạy theo đồng tiền và danh vọng mà bỏ quên mất những giá trị truyền thống của dân tộc.Nghệ thuật: “bút pháp châm biếm đặc sắc” - Giọng văn châm biếm - Mối mâu thuẫn giữa nội dung và hình thức của các chi tiết và nhân vật truyện TÁC PHẨM - SƠ LƯỢC Số đỏ một trong những thành tựu của nền văn xuôi Việt Nam hiện đại.1. Nhan đề: Hạnh phúc của một tang gia:“hạnh phúc”  niềm vui sướng“tang gia”  gia đình có chuyện đau buồnTÁC PHẨM – PHÂN TÍCHMÂU THUẪNÝ nghĩa: Phê phán xã hội đương thời đang bị chi phối bởi tiền bạc và danh vọng khiến cho đạo đức bị suy đồi đến mức trầm trọng2. Thái độ của các nhân vật trước đám tang:Cụ cố Hồng: mơ màng đến lúc mặc bộ xô gai cho thiên hạ chỉ trỏ.Ông Văn Minh: chỉ lo cho cái chúc thư bao giờ được thực hiện.Bà Văn Minh: chờ đến lúc được mặc bộ xô gai đương thời mà khoe với thiên hạTÁC PHẨM – PHÂN TÍCH2. Thái độ của các nhân vật trước đám tang:Cậu Tú tân: “điên người lên” vì đã chuẩn bị máy ảnh mà chưa được chụpÔng Typn: bực mình vì sản phẩm của mình mãi không được trình làng.TÁC PHẨM – PHÂN TÍCHMÂU THUẪN  Một gia đình suy đồi đạo đức đến mức trầm trọng, bỏ qua cả chữ “hiếu” để lo cho những danh lợi cá nhân hoặc chỉ đơn giản là được khoe mẻ với thiên hạ.3. Đám tang “lớn nhất Hà thành”:a) Khung cảnh đám tang: “theo lối Ta, Tàu, Tây” “kiệu bát cống” “lợn quay đi lọng” “lốc bốc xoảng và bú-dích” như ở hội chợ TÁC PHẨM – PHÂN TÍCH3. Đám tang “lớn nhất Hà thành”:b) Mỗi người mỗi vẻ, mỗi hành động, mỗi niềm hạnh phúc:Hai cảnh sát Min Đơ, Min ToaCác vị tai to mặt lớnCô Tuyết, cậu Tú tân, ông bà cụ cố HồngXuân tóc đỏĐám đông  Một đám tang vui như ngày hộiTÁC PHẨM – PHÂN TÍCH3. Đám tang “lớn nhất Hà thành”:c) Cảnh ông Phán mọc sừng dúi tiền vào tay Xuân:Lý do: trả ơn Xuân vì đã tố cáo cô Hoàng Hôn ngoại tình để được hưởng thêm vài nghìn đồng. Ý nghĩa: mọi thứ trong xã hội đương thời đều được quy ra bằng tiền mặc cho việc mất đi những giá trị đạo đứcTÁC PHẨM – PHÂN TÍCH3. Đám tang “lớn nhất Hà thành”:TÁC PHẨM – PHÂN TÍCHMÂU THUẪN BỘC LỘ RÕ NÉT ( HÌNH THỨC >< NỘI DUNG)  sự băng hoại đạo đức của cả xã hội tư sản đương thời 1. Nghệ thuật trào phúng bậc thầy:Được biểu hiện qua:Nhan đề của đoạn trích: Hạnh phúc của một tang gia Chân dung trào phúng Giọng điệu trào phúng độc đáo Qua sự trào phúng gây tài tình của mình, Vũ Trọng Phụng đã khắc hoạ thành công một xã hội tư sản trí thức “giả tạo” vì danh lợi mà để cho đạo đức và những giá trị truyền thống của dân tôc bị băng hoại một cách trầm trọngTỔNG KẾT2. Ghi nhớ: (SGK)TỔNG KẾTMột số câu hỏi và đề văn thường ra liên quan đến đoạn trích: Hạnh phúc của một tang gia.1. Viết đoạn văn phân tích cảnh ông Phán mọc sừng dúi tiền vào tay Xuân tóc đỏ.2. Viết một đoạn văn chứng tỏ sự trào phúng bậc thầy của Vũ Trọng Phụng qua đoạn trích HPCMTG.3. Phân tích để thấy rõ sự băng hoại đạo đức của xã hội tư sản trong đoạn trích HPCMTG.4. Cảm nhận của anh (chị) về xã hội đương thời trong đoạn trích HPCMTG.5. Giá trị phê phán của đoạn trích HPCMTG. MỞ RỘNGCẢM ƠN SỰ CHÚ Ý LẮNG NGHE CỦA CÁC BẠN