Bài giảng môn Ngữ văn 11: Đây thôn Vĩ Dạ - Hàn Mặc Tử (11)

Đây thôn Vĩ DạGiảng văn Tác giả: Hàn Mặc TửNgười soạn: Hoàng Trung SâmTổ: Ngữ Văn Trường THPT Hoàng Văn ThụĐây thôn Vĩ DạHàn Mặc TửI. Tiểu dẫn: Em hãy nêu những nét tiêu biểu về cuộc đời tác giả Hàn Mặc Tử?Chân dung Hàn Mặc Tử1. Tác giả:- Tên khai sinh: Nguyễn Trọng Trí (1912 – 1940).- Quê: Đồng Hới - Quảng Bình.- Gia đình: viên chức nghèo, cha mất sớm, sống với mẹ ở Quy Nhơn- 1936, mắc bệnh phong.- Mất tại trại phong Quy Hoà- Ông là một trong những nhà thơ có sức sáng tạo mạnh mẽ nhất phong trào Thơ mới.Đây thôn Vĩ DạHàn Mặc TửI. Tiểu dẫn: Kể tên những tác phẩm tiêu biểu của Hàn Mặc Tử?2. Tác phẩm:- Các tác phẩm chính: Gái quê, Thơ điên, Xuân như ý, Thượng thanh khí, Cẩm châu duyên, Duyên kì ngộ, Quần tiên hội, Chơi giữa mùa trăng. - Thơ ông hết sức phức tạp và đầy bí ẩn nhưng vẫn thể hiện một tình yêu đến đau đớn hướng về cuộc đời trần thế.- Đây thôn Vĩ Dạ: + Sáng tác năm 1938, in trong tập Thơ Điên (Đau thương)+ Được gợi cảm hứng từ mối tình của Hàn với cô Hoàng Cúc,một cô gái quê ở Vĩ Dạ (Huế)Chân dung Hoàng CúcĐây thôn Vĩ DạHàn Mặc TửTiểu dẫn:Đọc - hiểu văn bản:1. Khổ 1: - Câu 1: Câu hỏi tu từ: Sao anh không về chơi thôn Vĩ ? Cảm nhận về ý nghĩa của câu hỏi tu từ mở đầu bài thơ ?Gợi cảm giác như lời trách nhẹ nhàng và mời gọi tha thiết của cô gái thôn Vĩ với nhà thơ.Câu hỏi là duyên cớ để khơi dậy trong tâm hồn nhà thơ bao kỉ niệm sâu sắc, bao hình ảnh đẹp đẽ, đáng yêu về Vĩ Dạ, nơi có người nhà thơ thương mến.Cảm nhận về bức tranh thiên nhiên trong câu thơ thứ hai ?“Nhìn nắng hàng cau, nắng mới lên”Cái nhìn từ xa đến:Những hàng cau thẳng tắp cao vútvượt lên những cây khácSự hài hoà của màu sắc:Nắng vàng rực rỡ toả chiếu trên những hàng cau xanh tươiĐây thôn Vĩ DạHàn Mặc TửTiểu dẫn:Đọc - hiểu văn bản:1. Khổ 1: Nêu phát hiện của mình về đặc điểm của nắng ?“Nắng mới lên”Trong trẻo, tinh khiết, tươi tắn, làm bừng sáng không gian hồi tưởng của nhà thơĐiệp từ: “Nắng” Từng đợt, từng đợt nắng rót xuống khu vườn.“Vườn ai mướt quá xanh như ngọc”Khu vườn tươi đẹp của thôn Vĩ.Câu 3 gợi tả khung cảnh nào?Vẻ đẹp của khu vườn được gợi lên qua những từ ngữ nào ?“Mướt”Gợi vẻ tươi tốt, đầy sức sống của vườn câyTừng lá cây sáng lên, láng bóng dưới ánh sáng mặt trờiVẻ đẹp của khu vườn“Vườn ai mướt quá”Lời cảm thán mang sắc thái ngợi caĐây thôn Vĩ DạHàn Mặc TửTiểu dẫn:Đọc - hiểu văn bản:1. Khổ 1: “Xanh như ngọc”So sánh: gợi hình ảnh những lá cây xanh mướt, được ánh nắng rực rỡ buổi sớm mai xuyên qua ánh lên xanh biếc như ngọcNhững hình ảnh thiên nhiên sống động và đẹp đẽ của một tâm hồn yêu thiên nhiên tha thiết, có ân tình sâu sắc, đậm đà với thôn Vĩ.“Người thôn Vĩ”Xuất hiện thật kín đáo, thấp thoáng sau những chiếc lá trúc“Mặt chữ điền”: khuôn mặt phúc hậu, đoan trang“Thôn Vĩ”Cảnh xinh xắn, người phúc hậuTN và con người hài hoà trong vẻ đẹp kín đáo, dịu dàngĐây thôn Vĩ DạHàn Mặc TửTiểu dẫn:Đọc - hiểu văn bản:2. Khổ 2: Đọc khổ thơ và nêu cảm nhận của mình?Dòng sông Hương êm đềm và thơ mộng gắn với bao cảm xúc và suy tư của nhà thơ- Tả thực: gió mây nhè nhẹ bay, dòng nước chảy lững lờ, cây cỏ khẽ lay động. => Vẻ êm đềm, nhịp điệu khoan thai – nét đặc trưng của xứ Huế.- Sắc thái cảm xúc: Mây – gió chuyển động ngược chiều, xa rời nhau. Dòng sông lặng lẽ buồn thiu, cây cỏ lay động rất nhẹThiên nhiên đẹp nhưng lạnh lẽo, trống vắng.Dự cảm u buồn, cô đơn của nhà thơ trước sự thờ ơ, xa cách của cuộc đời đối với mình.Đây thôn Vĩ DạHàn Mặc TửTiểu dẫn:Đọc - hiểu văn bản:2. Khổ 2: Phân tích vẻ đẹp của hai câu thơ sau ?Cảnh chập chờn giữa mộng và thực.- Dòng sông trăng – dòng sông ánh sáng tuôn chảy khắp vũ trụ.- Thuyền chở trăng - đậu trên bến sông trăng Không gian nghệ thuật hư ảo, mênh mangPhác hoạ nét đặc trưng của dòng Hương: huyền ảo, thơ mộng dưới trăng.Trăng xuất hiện như đối tượng chia sẻ, cảm thôngMột tình yêu Huế sâu nặng, tha thiết , đầy khắc khoải, âu loĐây thôn Vĩ DạHàn Mặc TửTiểu dẫn:Đọc - hiểu văn bản:3. Khổ 3: Cảnh và người xứ Huế được khắc hoạ ở câu thứ ba như thế nào?- Xứ Huế mưa nhiều, khói sương mờ ảo - Màu áo trắng của những cô gái Huế thấp thoáng trong sươngKhung cảnh hư ảo, mộng mơ của HuếTâm sự của tác giả được biểu hiện như thế nào?Tâm sự của nhà thơ:Khách đường xaNhìn không raMờ nhân ảnhCảm giác mông lung, bất định, mơ hồhư hư thực thực.“Ai biết tình ai có đậm đà ?”Câu hỏi tu từ: mang chút hoài nghi mà chan chứa niềm thiết tha với cuộc đờivà con người của một hồn thơ cô đơn.