Bài giảng môn Ngữ văn 10 - Truyện kiều (Nguyễn Du)

TRUYỆN KIỀU ( NGUYỄN DU)Phần I : Tác giả - Tác phẩmTác giả I) cuộc đời: 1) Tiểu sửHãy trình bày những hiểu biết của em về tiểu sử cụ Nguyễn Du( gia đình, thời đại xã hội, năm sinh- năm mất, các giai đoạn cuộc đời?)Tên chữ: Tố Như, hiệu : Thanh HiênSinh 1765 - 1820 Sinh ra trong gia đình quan lại PK quí tộc.Thời đại lịch sử có nhiều biến động a)Khi còn nhỏ. sống sung túc trong gia đình quí tộc triều Lê- Trịnhb) Thời thanh niên. 1783: thi Hương đỗ Tam trường và nhận chức quan nhỏ ở Thái Nguyên.c) Thời kì lưu lạc 1789-1802 - Do chiến tranh loạn lạc,gia đình tan nát, cuộc sống của ông phải phiêu bạt ,đói khổ.d) thời kì làm quan dưới triều Nguyễn Ánh1802- 1820- 1813 ông được cử làm chánh sứ sang Trung Quốc, chuyến đi đã mở ra một tầm nhìn về XH- con người và văn hóa Trung Quốc .KHU TƯỞNG NIỆM ĐẠI THI HÀO NGUYỄN DU TẠI NGHI XUÂN- HÀ TĨNHPhần mộ đại thi hào Nguyễn Dutại Tiên Điền- Nghi Xuân- Hà Tĩnh.Những nhân tố nào đã ảnh hưởng đến sáng tác của Nguyễn Du?Gia đình, quê hươngThời đạiBản thânThiên tài văn chương Nguyễn Du.* Quê hương, gia đìnhQuê cha Hà Tĩnh ; Quê mẹ: Kinh Bắc Sinh ra và lớn lên: kinh thành Thăng Long Sinh ra trong gia đình đại quý tộc, nhiều người học rộng.ND thừa hưởng những phẩm chất cần cù,thông minh,tài hoa và trái tim đa cảm, nhạy cảm trước TN- con người. .ND đã trải qua và chứng kiến cuộc sống quí tộc xa hoa..ND được thừa hưởng nền học vấn bác học( chữ Hán).*Thời đại xã hội. Cuối TK XVIII- đầu XIX là thời kì XHPK có nhiều biến động. Các tập đoàn PK chém giết lẫn nhau ( Lê- Trịnh) ( Trịnh – nguyễn). Phong trào nổi dậy của nông dân Tây Sơn .=> Thời đại bão táp TK XVIII đã đẩy ND vào cuộc đời gió bụi ,phong trần vì thế ông đã tiếp xúc với nhiều cảnh người,cảnh đời và học tập được nền văn hóa dân gian. Bản thân: Ngoài sự thông minh bẩm sinh, ND là con người có tinh thần tự học. ND có một trái tim nghệ sĩ Giầu tình yêu thương con người.II) Sự nghiệp sáng tác: 1) Sáng tác thơ chữ hán: HS giới thiệu các sáng tác chính ?Chữ HánThanh hiên thi tập 78 bài – sáng tác khi lưu lạcNam trung tạp ngâm 40 bài- khi làm quan Bắc hành tạp lục 131 bài – sáng tác khi đi xứ TQ.Chữ NômĐoạn trường tân thanh( truyện Kiều)Văn chiêu hồn* Ôn tập truyện Kiều ( Đã học ở THCS)HS giới thiệu nguồn gốc truyện? 1) Nguồn gốc:Dựa theo cốt truyện của Thanh Tâm Tài Nhân.Lúc đầu tên gọi: “Đoạn trường tân thanh”, sau đổi thành: “ Truyện Kiều”Là truyện thơ viết bằng chữ Nôm, thể lục bát.Độ dài 3254 câu.Dịch ra nhiều thứ tiếng, xuất bản ở nhiều nước. 2) Tóm tắt ND cốt truyện:HS tóm tắt ngắn gọn cốt truyện ?Truyện KiềuPhần 1Gặp gỡ và đính ướcKể về mối tình đầu của TK-> Kim TrọngPhần 2Gia biến và lưu lạcKể về cuộc đời 15 năm lưu lạc vào lầu xanh,bị đày đọa. Nương nhờ của phật, bị mắc lừa Hồ Tôn Hiến ,tự vẫn ở sông tiền Đường.Phần 3Đoàn tụSư Giác Duyện giúp đỡ TK đã về đoàn tụ với gia đình. 3) Giá trị truyện Kiều:+ Giá trị hiện thực; TK phản ánh hiện thực XH bất công,tàn bạo ,đồng tiền đã tác oai tác quái.+ Giá trị nhân đạo, nhân văn. CH về thân phận con người Ca ngợi con người tài hoa Cảm thương cho con người tài hoa bạc mệnh. Lên án những thế lực bạo tàn. Là tiếng nói khát khao về tình yêu tự do,hạnh phúc, Là khát vọng công lí,công bằng.Giá trị nghệ thuật: Thành công về sáng tạo nghệ thuậtTHơ lục bát, sử dụng chữ Nôm.Nghệ thuật miêu tả thiên nhiên ( tả cảnh ngụ tình)Nghệ thuật miêu tả nhân vật ( Mã giám Sinh,Tú Bà, Hồ Tôn Hiến)- Sử dụng thành công ngôn ngữ bác học+ ngôn ngữ dân gian.2) Một vài đặc điểm về ND- NT thơ văn Nguyễn Du. HS đọc mục 2 và tóm tắt những đặc điểm nổi bật về ND- NT trong toàn bộ sáng tác của Nguyễn Du. a) về ND: Đề cao chữ tình : CH chủ đạo trong thơ Nguyễn Du là Cảm thương.Thương mình-> thương người-> thương đủ mọi hạng người -> thương nhất là hạng người tài hoa bạc mệnh.ND trở thành tác giả tiêu biểu của trào lưu nhân đạo trong giai đoạn cuối XVIII- đầu XIX.b) Về NT: ND đã đưa chữ Nôm lên đỉnh cao. Ông đã góp phần trau dồi, phát huy giá trị tiếng Việt. Một số bản dịch tiếng nước ngoài:Một số bản dịch tiếng nước ngoài:Một số bản dịch tiếng nước ngoài: