Bài giảng môn Ngữ văn 10 - Tỏ lòng (Thuật Hoài), Phạm Ngũ Lão

(Thuật Hoài) Phạm Ngũ LãoTỏ lòngI.ĐỌC HIỂU KHÁI QUÁTTác giả: Phạm Ngũ Lão (1255-1320)Là người có công lao lớn trong cuộc kháng chiến chống Mông –Nguyên.Văn võ toàn tài, là tướng võ nhưng thích đọc sách, ngâm thơ,có chí làm việc lớn.*Tác phẩm: Còn lại hai bài thơ Thuật hoàiViếng Thượng tướng quốc công Hưng Đạo Đại Vưong.2.Bài thơRa đời trong không khí quyết chiến thắng quân Mông Nguyên của quân dân thời Trần.Phiên âm Hoành sóc giang sơn kháp kỉ thu,Tam quân tì hổ khí thôn ngưu.Nam nhi vị liễu công danh trái,Tu thính nhân gian thuyết Vũ Hầu.Dịch thơMúa giáo non sông trải mấy thuBa quân khí mạnh nuốt trôi trâu Công danh nam tử còn vương nợ Luống thẹn tai nghe chuyện Vũ Hầu1.Nhan đề: Thuật: bày tỏHoài: Mang trong lòng=> Bày tỏ khát vọng hoài bão , ý chí trong lòng. 2.Thể thơ: Thất ngôn bát cú Đường luật3.Bố cục: 2 phầnHình ảnh con người và quân đội nhà TrầnChí làm trai và nỗi lòng của tác giảII. Đọc hiểu văn bản:4. Tìm hiểu:a. Hình ảnh con người và quân đội nhà TrầnHoành sóc: Khắc hoạ tư thế hiên ngang, lẫm liệt.Múa giáo: Sự điêu luyện, bề bỉ, dẻo dai, phô trương, thiếu sự cứng rắn, mạnh mẽ.-> Cầm ngang ngọn giáo trấn giữ đất nước tư thế hiên ngang.-> KG: giang sơn : rộng lớn -> TG: Kháp kỉ thu: Trải dài Làm nổi bật vẻ đẹp lớn lao kì vĩKhí thôn ngưu: Khí nuốt trôi trâu-> Sức mạnh khí thế hùng dũng của quân đội-> NT: Phóng đại , so sánh=> Vẻ đẹp con người và sức mạnh khí thế của quân đội nhà Trần.=> Khí thế của thời đại : quyết chiến thắng quân Mông Nguyên -> khí thế nhà Trần  Hào khí Đông A.b. Chí làm trai và nỗi lòng của tác giả-Trang nam nhi thời phong kiến: Mang chí lớn lập công danh để lại cho đời tiếng thơm. - Công danh trái: Nợ công danh =>hiện tinh thần gánh vác trọng trách, ý thức trách nhiệm đối với giang sơn, xã tắc -Thẹn: Chưa có tài mưu lược chưa lập công trạng lớn như Vũ Hầu => thể hiện nhân cách cao cả lớn lao.=> Khát vọng lập công để hoàn thành nghĩa vụ với đất nước Lí tưởng sống cao cả , quan niệm sống tích cực.III.Tổng kết:1.Nội dungVẻ đẹp con người và thời đại:- Con người với sức mạnh phi thường;lí tưưỏng cao cả.- Thời đại với tinh thần quyết chiến quyết thắng chống quân xâm lược để bảo về tổ quốc.2 Nghệ thuật: Ngắn gọn ,cô đúc, mang tính khái quát.Kết cấu chặt chẽ.- Phóng đại so sánh, hình tượng mang vẻ đẹp kì vĩ.