Bài giảng môn Ngữ văn 10 - Tiết 91, 92: Đặc điểm loại hình của Tiếng Việt

Bài giảngGiáo viên: lương văn chínhTrường THPT Cẩm LýTiết 91- 92đặc điểm loại hình của tiếng việtđặc điểm loại hình của tiếng việtI. Loại hình ngôn ngữ:- Loại hình ngôn ngữ là kiểu cấu tạo ngôn ngữ, trong đó bao gồm hệ thống những đặc điểm có liên quan với nhau, chi phối lẫn nhau.+ Loại hình ngôn ngữ đơn lập.+ Loại hình ngôn ngữ hoà kết.- Tiếng Việt thuộc loại hình ngôn ngữ đơn lập.Thế nào là loại hình ngôn ngữ?Trên thế giới hiện nayngôn ngữ đượcchia làm mấy loại hình ngôn ngữ chính?Tiếng Việt thuộc loại hình ngôn ngữ nào?II. Đặc điểm loại hình tiếng Việt:đặc điểm loại hình của tiếng việt1. Tiếng là đơn vị cơ sở của ngữ pháp:Tiếng là đơn vị cơ sở của ngữ pháp có đặc điểm như thế nào? - Về mặt ngữ âm, tiếng là âm tiết; về mặt sử dụng, tiếng có thể là từ hoặc yếu tố cấu tạo từ.2. Từ không biến đổi hình thái: âm tiết của các ngôn ngữ đơn lập được phát âm một cách đầy đủ rõ ràng không có hiện tượng nhược hoá nối âm.- Từ có hình thức ổn định cố định trong bất kì vị trí nào trong câu:Về chữ viết và phát âm có đặc điểm gì? ví dụ so sánh?Em hiểu thế nào là từ không biến đổi về hình thái? Về mặt chữ viết các âm tiết được viết rời nhau.đặc điểm loại hình của tiếng việt3. Những biện pháp biểu hiện ý nghĩa ngữ pháp là sắp đặt theo trình tự của từ, cụm từ và sử dụng các hư từ. Khác nhau về vị trí so với động từ. phát âm, viết giống nhau. Chứ vụ ngữ pháp khác nhau.Ví dụ: Tôi tặng anh ấy một cuốn sách, anh ấy cho tôi một quyển vở.a. Trật tự sắp đặt từ và cụm từ:Hãy nhận xét hai ví dụ trên? (về vị trí, phát âm, viết, chức vụ ngữ pháp)Tiếng Anh: I offer him a book, He gives me a notebookđặc điểm loại hình của tiếng việt- Nếu ta thay đổi trật tự của từ trong câu thì nghĩa của chúng như thế nào?- Ví dụ1: Nó tặng tôi một quyển sách- Là sự sắp đặt từ và cụm từ theo một trật tự nhất định phục vụ cho thực hiện ý nghĩa và chức năng ngữ pháp nhất định. Nếu thay đổi trật tự sắp xếp thì các phương diện này sẽ thay đổi, hoặc làm cho tổ hợp từ trở nên vô nghĩa.- Ví dụ2: Công việc nhà chồng chị lo liệu tất. - Từ ví dụ trên em rút ra được kết luận gì về sắp xếp trật tự từ và cụm từ? - Ví dụ 2: Dấu câu có ảnh hưởng tới nghĩa của câu không?- Nó tặng một quyển sách tôi- Tôi tặng nó một quyển sách- Tôi một quyển sách nó tặng.đặc điểm loại hình của tiếng việt- Là những từ không mang ý nghĩa từ vựng, không dùng để gọi tên ( định danh) các đối tượng trong hiện thực khách quan, chúng chỉ thực hiện những thành phần phụ của câu, thành phần tình thái hay dấu hiệu quan hệ ngữ pháp.b. Hư từThế nào là hư từ?- Câu còn phụ thuộc vào dấu ngắt câu.- Công việc nhà, chồng chị lo liệu tất- Công việc, nhà chồng chị lo liệu tất- Công việc nhà chồng chị lo liệu tấtQua ví dụ trên câu còn phụ thuộc vào yếu tố nào?đặc điểm loại hình của tiếng việtTìm các hư từ trong câu văn sau: Chẳng những chích bông là bạn của các em nhỏ, mà còn là bạn của bà con nông dân.Phó từ ví dụ các từ: đã, sẽ, đang, không, chưa, vẫn cứ, còn, đều, hãy, rấtQuan hệ từ: và, nhưng, song, mà, của, bằng, nên, tại, bởi, đểTình thái từ: à, ạ, nhỉ, nhé, ối, ái chà, chao ôi, than ôi, vâng, dạ, ừ.. Các hư từ: Chẳng những, là, của, các, mà, cònđặc điểm loại hình của tiếng việtLuyện tập: Bài 1: Điền đúng các hư từ vào đoạn thơ sau: “Cuộc đời dài thếNăm tháng đi quaNhư biển kia rộngMây bay về xa ” Cho các hư từ sau: vẫn, dẫu. tuy, nhưng, và, như, đã.Bài 2: Tìm một câu tiếng Anh để chứng minh tiếng Việt là ngôn ngữ đơn lập còn tiếng Anh là ngôn ngữ hoà kết:đặc điểm loại hình của tiếng việt Tiếng Anh : I love my home Tiếng Việt: Tôi yêu căn nhà của tôi. Ngữ âm: Tôi1 và tôi2 cùng giống nhau về từ loại Chức vụ: Tôi1 làm chủ ngữ của động từ yêu, còn tôi2 làm bổ ngữ động từ yêu Chữ viết: giống nhau Vị trí: khác nhau Tiếng Anh thì khác về chữ viết, phát âm, từ loại. I thành my I là đại từ, cò my là tính từ sở hữu. Còn Tôi2 chỉ sở hữu khi có chữ củaXin chân thành cảm ơn các thầy cô giáo và các em học sinh!