Bài giảng môn Ngữ văn 10 - Tiết 74: Hồi trống cổ thành

(Trớch hồi 28- Tam quốc diễn nghĩa) - La Quỏn Trung -Hoài troỏng Coồ thaứnh1I. Tiểu dẫn.1. Tác giả La Quán Trung (13000- 1400?).- Sinh ra vào cuối thời Nguyên, đầu thời Minh.- Tính tình cô độc, lẻ loi, thích ngao du đây đó.- Ông chuyên sưu tầm và biên soạn dã sử.- TP: Tam quoỏc dieón nghúa, Tuứy ẹửụứng lửụừng trieàu chớ truyeọn, Taỏn ẹửụứng nguừ ủaùi sửỷ dieón nghúa, Bỡnh yeõu truyeọn2. Vài nét về tác phẩm “Tam quốc diễn nghĩa”.Tóm tắt nội dung truyện: Kể về quá trình hình thành, phát triển và diệt vong của ba tập đoàn phong kiến Nguỵ, Thục Ngô, từ 184 đến 280 Tư Mã Viêm cướp ngôi Nguỵ thống nhất đất nước.Tiết: 74 hồi trống cổ thành (Trích: Tam quốc diễn nghĩa - La Quán Trung)2b. Giá trị tác phẩm:* Giá trị nội dung :- Phơi bày cục diện chính trị xã hội Trung Hoa cổ đại trong một giai đoạn cát cứ phân tranh, chiến tranh loạn lạc, đất nước chia cắt, nhân dân cực kì khốn khổ điêu linh.- Thể hiện nguyện vọng hoà bình, thống nhất, ổn định của nhân dân và tư tưởng “ủng Lưu phản Tào”.Tiết: 74 hồi trống cổ thành (Trích: Tam quốc diễn nghĩa – La Quán Trung)3* Giá trị nghệ thuật.- Nghệ thuật kể truyện: Sinh động, hấp dẫn, chọn lọc được nhiều chi tiết li kì hứng thú, nhiều chỗ mang đầy kịch tính.- Khắc hoạ nhân vật: Nhân vật có cá tính sắc nét, tính cách nhân vật thể hiện chủ yếu qua hành động, ngôn ngữ.* ảnh hưởng của tác phẩm.- Là tác phẩm rất quen thuộc với độc giả Việt Nam.- Đưa lại những kinh nghiệm nghệ thuật, gợi ý đề tài, cung cấp chất liệu văn học bổ ích.Tiết: 74 hồi trống cổ thành (Trích: Tam quốc diễn nghĩa – La Quán Trung)4II. Đọc hiểu văn bản :1.Đọc và vị trí đoạn trích: Thuộc nửa sau hồi 28 kể lại cảnh gặp gỡ cảm động của ba anh em kết nghĩa vườn đào.2.Nhan đề: - Gợi không khí chiến trận. - Là điều kiện phán xét lòng trung thành hay phản bội của Quan Công. Nó là biểu tượng của lòng trung nghĩa, thẳng thắn, mạnh mẽ và lòng quả cảm phi thường.Tiết: 74 hồi trống cổ thành (Trích: Tam quốc diễn nghĩa – La Quán Trung)53. Tìm hiểu văn bản. a. Tình huống gặp gỡ giữa hai anh em Quan Công và Trương Phi.- Quan Công vượt qua 5 cửa ải, chém sáu tướng Tào đưa hai chị dâu về với Lưu Bị.Trương Phi ở Cổ Thành nghe tin Quan Công bỏ Lưu, hàng Tào, nhận phong hầu. ý nghĩa: Tình huống éo le, bất ngờ, hé lộ cho người đọc thấy được mâu thuẫn, xung đột giữa Quan Công và Trương Phi. Tiết: 74 hồi trống cổ thành (Trích: Tam quốc diễn nghĩa – La Quán Trung)6b. Diễn biến kịch tớnh của cuộc gặp gỡ giữa Quan Cụng và Trương PhiTrương Phi nghe xong chẳng nói chẳng rằng mà chỉ mặc áo giáp, vác xà mâu đi tắt ra cánh cổng Trước khi gặp nhau:Quan Công sai Tôn Càn vào báo tin><Khi nhận ra được tấm lòng của QCb. Diễn biến kịch tớnh của cuộc gặp gỡ giữa Quan Cụng và Trương PhiTP: Hỏi han cặn kẽ,rỏ nước mắt khóc,Thụp lạy Vân TrườngTP biết phục thiện trước cái đúng10* Tính cách Trương Phi:- Nóng nảy, bộc trực nhưng ngay thẳng, trung thực không chấp nhận giả dối- Trọng nghĩa khí, giàu tình cảm, biết phục thiện.là người “thẳng như làn tên bắn, sáng như tấm gương soi”.11 - Khắc hoạ chân dung nhân vật: diện mạo, ngôn ngữ và hành động.... - Cách kể và tả, sinh động, có khá nhiều tình tiết bất ngờ thú vị.- Kết cấu chặt chẽ có mở đầu, thắt nút, phát triển, cao trào, cởi nút. Đặc điểm nổi bật của tiểu thuyết chương hồi.* Tiểu kết:12 1. - Tình nghĩa giữa ba anh em: Lưu, Quan, Trương - Kiểu nhân vật hành động trong tiểu thuyết cổ điển Trung Quốc.2. Dựa vào đoạn trích, viết 10 dòng phát biểu cảm nghĩ của em về hai câu thơ tác giả viết ở cuối hồi 1.An đắc khoái nhân như Dực ĐứcTận chu thế thượng phụ tâm nhân(Ước sao có người ngay thẳng như Trương PhiGiết sạch những kẻ có lòng phản bội ở trên đời)3.Hửụựng daón hoùc baứi mụựi.Tính cách nhân vật Quan Công.Giá trị nội dung và nghệ thuật đoạn trích- ẹoùc vaứ soaùn baứi “Taứo Thaựo uoỏng rửụùu luaọn anh huứng”.Củng cố, dặn dò13