Bài giảng môn Ngữ văn 10 - Tiết 36: Phong cách ngôn ngữ sinh hoạt

TRƯỜNG THPH ĐÔ LƯƠNG 3CHÀO MỪNG CÁC THẦY CÔ VỀ DỰ GIỜ THAO GIẢNG TẠI LỚP 10 C3 NHÂN NGÀY 20 - 11GV – HÀ THỊ THANH THANHBài cũ:Xem đoạn đối thoại sauEm hãy nhận xét về ngôn ngữ được sử dụng trong đoạn giao tiếp trên?- Ngôn ngữ nói.- Dùng trong giao tiếp hàng ngày.Chúng ta đã được học những bài nào về ngôn ngữ?- Hoạt động giao tiếp bằng ngôn ngữ.- Đặc điểm ngôn ngữ nói và ngôn ngữ viết.TIẾT 36PHONG CÁCH NGÔN NGỮ SINH HOẠTTiết 1I- Ngôn ngữ sinh hoạt.1- Khái niệm ngôn ngữ sinh hoạt.Theo dõi ví dụ ở SGK.(Buổi trưa, tại khu tập thể X, hai bạn Lan và Hùng gọi bạn Hương đi học).- Hương ơi! Đi học đi!( im lặng )- Hương ơi ! Đi học đi ! (Lan và Hùng gào lên.)- Gì mà ầm ầm lên thế chúng mày! Không cho ai ngủ ngáy nữa à ! ( Tiếng một người đàn ông nói to )Các cháu ơi, khẽ chứ! Để cho bác ngủ trưa với...! Nhanh lên con,Hương!(tiếng mẹ Hương nhẹ nhàng ôn tồn)- Đây rồi, ra đây rồi! (tiếng Hương nhỏ nhẹ)Gớm, chậm như rùa ấy! Cô phê bình chết thôi! (tiếng Lan càu nhàu)Hôm nào cũng chậm, lạch bà lạch bạch như vịt bầu!...Nhóm 1Hội thoại diễn ra trong không gian, thời gian nào?Nhóm 2Nhân vật giao tiếp là những ai? Mối quan hệ ấy có tác động như thế nào đến lời nói?Nhóm 3Hãy xác định nội dung,hình thức,mục đích của cuộc hội thoại?Nhóm 4Ngôn ngữ trong cuộc hội thoại có đặc điểm gì? Mời các em xem đoạn trích sau:Chí PhèoNgôn ngữ sinh hoạt là lời ăn tiếng nói hằng ngày, dùng để thông tin,trao đổi ý nghĩ tình cảm đáp ứng những nhu cầu trong cuộc sống.Ghi nhớ:2 - Các dạng biểu hiện của ngôn ngữ sinh hoạt.Hãy xem ví dụ sau đây1.6.68Một buổi sáng như sáng nay, rừng cây xanh tươi sau một trận mưa rào. Không gian trong lành mà sao lòng mình lại ngập tràn thương nhớ, nhớ miền Bắc vô vàn 4.5.68 Mình cắt đứt câu chuyện bằng sự im lặng. Trong bóng tối mình vẫn nhận thấy sự băn khoăn của hai bệnh nhân đang nói chuyện với mình. Hình như họ thấy được cái im lặng nặng nề đẫm nước mắt ấy của mình.Vậy ngôn ngữ được thể hiện ở những dạng nào?Chủ yếu ở dạng nói- Độc thoại.- Đối thoại.Một số ở dạng viết : Nhật ký , thư từTác phẩm văn học có dạng lời nói tái hiện.Ngôn ngữ sinh hoạt chủ yếu thể hiện ở dạng nói, nhưng cũng có thể ở dạng viết.Trong văn bản văn học,lời thoại của nhân vật là dạng tái hiện, mô phỏng ngôn ngữ sinh hoạt hàng ngày.Ghi nhớ:II- Luyện tậpAnh chị hãy phát biểu ý kiến của mình về nội dung của những câu sau: - Lời nói chẳng mất tiền mua. Lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau. -Vàng thì thử lửa thử than, Chuông kêu thử tiếng, người ngoan thử lờiBài tập trang 114 (SGK)b. Xem SGK trang 114Bài tập mở rộngXem bản tin sau:* Củng cố bài học.Liên hệ thực tế với ngôn ngữ ở địa phương em?Sử dụng ví dụ ở phần 1,hãy rủ bạn đi học bằng ngôn ngữ của địa phương em?Em rút ra được gì cho bản thân trong việc sử dụng ngôn ngữ giao tiếp hằng ngày?Đọc bài thơ sau đây và nêu nhận xét của em? Tiếng Nghệ Nguyễn Bùi VợiCái gầu thì bảo cái đàiRa sân thì bảo ra ngoài cái cươiChộ tức là thấy mình ơiTrụng là nhúng đấy đừng cười nghe emThích chi thì bảo là sèmNghe ai bảo đọi thì mang bát vàoCá quả lại gọi cá tràuVo trôốc là bảo gội đầu đấy emNghe em giọng Bắc êm êmBà con hàng xóm đến xem chật nhàRăng chưa sang nhởi nhà choaBà o đã nhốt con ga trong truồngEm cười bối rối mà thươngThương em một lại trăm đường thương quêGió Lào thổi rạc bờ treChỉ nghe giọng nói đã nghe nhọc nhằnChắt từ đã sỏi đất cằnNên yêu thương mới sâu đằm đó emCHÚC CÁC THẦY CÔ NGÀY 20 – 11 SỨC KHOẺ VÀ HẠNH PHÚCCác video clip các đồng nghiệp có thể dow về để đưa vào bài giảng. Chúc các bạn thành công.