Bài giảng môn Ngữ văn 10 - Tiết 29: Đọc văn ca dao yêu thương, tình nghĩa

Câu hỏi kiểm tra:Câu 1: Phân tích tâm trạng chàng trai trong lời tiễn dặn thứ nhất?Câu2: So sánh tâm trạng chàng trai trong hai lời tiễn dặn?Tiết 29:đọc văn Ca dao yêu thương, tình nghĩa(t1)I.Tìm hiểu chung 1.Đặc điểm nội dung và nghệ thuật -Khái niệm: sáng tác trữ tình dân gian, diễn tả đời sống nội tâm con người -Nội dung: Thể hiện đời sống tâm hồn,tư tưởng, tình cảm nhân dân trong các mối quan hệ gia đình, tự nhiên, xã hội -nghệ thuật: +Thể thơ: lục bát(90%), lục bát biến thể, song thất lục bát, vãn bốn, vãn năm. +Kết cấu: ngắn gọn, có các hình thức lặp lại(công thức ngôn từ) :lặp kết cấu, hình ảnh, dòng thơ mở đầu, lặp từ hoặc cụm từ.+Biện pháp nghệ thuật xây dựng hình ảnh: so sánh,ẩn dụ, biểu tượngnhững hình ảnh này phần lớn là cảnh thiên nhiên sinh hoạt gần gũi với người bình dân. +Ngôn ngữ: giản dị, gần gũi với lời nói hàng ngày, đậm màu sắc địa phương dân tộc. -đọc hiểu cần đặt bài ca dao vào hệ thống hình ảnh,nhân vật, ngôn ngữ.Tìm hiểu bài ca dao là lời của ai, cùng ai trò chuyện, tâm sự ấy là gì, thể hiện như thế nào? II.Đọc-hiểu -Nhóm1:bài 1,2,3 -ước muốn gặp gỡ,thương yêu -Nhóm2: bài 4-nỗi niềm thương nhớ người yêu của cô gái -Nhóm 3: bài 4,5-nghĩa tình người đi- kẻ ở1.Bài 1,2,3-ước muốn gặp gỡ, yêu thương-điểm chung: +hình thức nghệ thuật: bài 1,2-hình ảnh tượng trưng: cầu cành hồng-con sông-cầu dải yếm bài 2,3:công thức ngôn từ mở đầu: ứơc gì +Nội dung: ước muốn chân thành, tha thiết của chàng trai, cô gái trong tình yêu.-Nét riêng ở mỗi bài ca dao: +cây cầu cành hồng: mỏng manh, bé nhỏ-không có thực.Hình ảnh tượng trưng, diễn tả tinh tế, kín đáo tình cảm nồng thắm, tha thiết của chàng trai.-đó là sự bày đặt đẹp mà tinh nghịch, đáng yêu, là cây cầu tình yêu anh muốn bắc đong đầy ước mong và khát khao yêu thương.~Lời ướm hỏi, tâm tình khó nói trở thành duyên dáng, mềm mại,biểu hiện vẻ đẹp tâm hồn phong phú của con người Việt Nam xưa.+Cây cầu dải yếm: -cách bộc lộ tình cảm độc đáo: sông rộng một gang, bắc cầu dải yếm- phi lí, không có thực. -không phải cầu mồng tơi ,cành hồng, sợi chỉ. những vật bên ngoài .Dải yếm- vật gần gũi , thân thiết ,mang hơi thở, nhịp đập trái tim, trở thành nhịp cầu cho người yêu sang.~Cách bộc lộ tình cảm táo bạo, mãnh liệt mà đằm thắm , nữ tính của người con gái .Nó là cây cầu tình yêu mà người con gái chủ động bắc cho người mình yêu với ước mong vượt ra ngoài những giàng buộc, vây hãm của lễ giáo phong kiến.~cây cầu đẹp nhất ca dao: kết tinh vẻ đẹp tình yêu của con người lao động trong một cách nói đẹp và tinh tế.+ước muốn hoá thân:-Khác với hai bài trên, ước ao được gửi vào những hình ảnh tượng trưng, ở đây nhân vật trữ tình thể hiện ước muốn được hoá thân để luôn gần gũi người yêu-Những vật hoá thân: gương, cơi trầu, cau tươi, trầu vàng-những vật luôn gắn bó, hoà hợp tôn vinh vẻ đẹp của nhau.~nguyện ước đựơc kết duyên, gắn bó ,ý thức nâng niu, giữ gìn trân trọng hạnh phúc lứa đôi của chàng trai.~Thể hiện tình cảm đằm thắm, nồng nàn, đôn hậu của chàng trai.+ba bài ca dao trên thể hiện vẻ đẹp tâm hồn tinh tế, kín đáo cùng tình cảm chân thành, đắm say của chành trai, cô gái trong tình yêu. Bài tập : Chọn đáp án đúng cho các câu hỏi sauCâu 1:đặc điểm nổi bật của ca dao là gì?A.Những bài thơ có vần điệuB.Diễn tả cuộc sống thường nhật của con ngườiC.Đúc kết kinh nghiệm sốngD.Diễn tả đời sống tâm hồn phong phú của người bình dânCâu 2: Nghệ thuật biểu đạt nổi bật của bài ca dao số 2 là gì?A.Lấy những hình ảnh không có thực để diễn tả điêù có thựcB.Lấy những cái lớn lao để diễn tả tình cảm con ngườiC.Lấy những sự vật cụ thể để diễn tả cái trừu tượngD.Lấy cái hiện hữu để diễn tả cái trống vắngCâu3:Tiếng nói yêu thương tình nghĩa thể hiện ở những phương diện nào?A.Tình cảm lứa đôi B.Tình cảm gia đìnhC.Tình yêu cuộc sống D.Cả A,B,C đều đúngCâu 4: Suy nghĩ về vẻ đẹp tâm hồn người bình dân qua ca dao?