Bài giảng môn Ngữ văn 10 - Tiết 120 tiếng Việt: Câu trần thuật đơn không có từ là

Chµo mõng c¸c thÇy c« gi¸o cïng c¸c em häc sinh vÒ tham dù giê d¹y Chào mừng quý thầy cô về dự giờ môn Ngữ văn 6 GV: Nguyễn Thị Thùy NhungKiểm tra bài cũThế nào là câu trần thuật đơn có từ là ? Có những kiểu câu nào thường gặp?Câu nào là câu trần thuật đơn có từ là trong các câu sau? Câu đó thuộc kiểu gì?a. H¶i kh«ng ph¶i lµ häc sinh líp 6Ab. Hoa hång në ®á trong v­ên.c. Ếch lµ ®éng vËt l­ìng c­.a. H¶i kh«ng ph¶i lµ häc sinh líp 6A -> phñ nhËn sù giíi thiÖuc. Ếch lµ ®éng vËt l­ìng c­.-> ®Þnh nghÜaTiết 120Tiếng ViệtCÂU TRẦN THUẬT ĐƠN KHÔNG CÓ TỪ LÀTiÕt 120: CÂU TRẦN THUẬT ĐƠN KHÔNG CÓ TỪ LÀI. ĐẶC ĐIỂM CỦA CÂU TRẦN THUẬT ĐƠN KHÔNG CÓ TỪ LÀ:a.Phú ông mừng lắm.b.Chúng tôi tụ hội ở góc sân.CNVNCNVNPhân tích các thành phần câu trong các câu sau:Trong các câu đó thì vị ngữ do các loại cụm từ nào cấu tạo thành?- mừng lắm. ->cụm Tính từ- tụ hội ở góc sân. ->cụm Động từHãy điền các cụm từ sau: không, không phải, chưa, chưa phải vào trước các vị ngữ đó một cách thích hợp?a. mừng lắm. b. tụ hội ở góc sânKhông(chẳng) / chưakhông/chưa (chẳng)Từ đó em hiểu câu trần thuật đơn không có từ là là câu có đặc điểm như thế nào?- Câu trần thuật đơn không có từ là có đặc điểm:- Là câu có cấu tạo từ một kết cấu C-V- Là câu không có từ là đứng đầu VN.- Là câu thường có VN được cấu tạo bởi động từ, tính từ, cụm động từ, cụm tính từ.- Khi VN biểu thị ý phủ định thì có thể thêm các từ: không, chưa vào trước VN=> Ghi nhí:3. Ghi nhớ 1Trong câu trần thuật đơn không có từ là:- Vị ngữ thường do động từ hoặc cụm động từ, tính từ hoặc cụm tính từ tạo thành.- Khi vị ngữ biểu thị ý phủ định, nó kết hợp với các từ không, chưa.Baøi taäp nhanh Em haõy ñaët moät caâu traàn thuaät ñôn khoâng coù töø laø??II. CÂU MIÊU TẢ VÀ CÂU TỒN TẠI? X¸c ®Þnh CN, VN trong c¸c c©u sau?a) §»ng cuèi b·i, hai cËu bÐ con tiÕn l¹i.b) §»ng cuèi b·i, tiÕn l¹i hai cËu bÐ con.CNVNTNTNCNVNChän mét c©u thÝch hîp ®iÒn vµo chç trèng ( dÊu ) trong ®o¹n v¨n sau:Êy lµ vµo ®Çu mïa hÌ mét n¨m kia. Buæi s¸ng, t«i ®ang ®øng ngoµi cöa gÆm mÊy nh¸nh cá non ¨n ®iÓm t©m. Bçng tay cÇm que, tay x¸ch c¸i èng b¬ n­íc. ThÊy bãng ng­êi, t«i véi lÈn xuèng cá, chui nhanh vÒ hang.®»ng cuèi b·i, tiÕn l¹i hai cËu bÐ con? V× sao em chän c©u nµy mµ kh«ng chän c©u kh¸c? Chän c©u b v×: Hai cËu bÐ con lÇn ®Çu tiªn xuÊt hiÖn trong ®o¹n trÝch. NÕu ®­a hai cËu bÐ con lªn ®Çu (c©u a) th× cã nghÜa lµ nh÷ng nh©n vËt ®ã ®· ®­îc biÕt tõ tr­íc.? VËy em hiÓu thÕ nµo lµ c©u miªu t¶? ThÕ nµo lµ c©u tån t¹i?C©u (a) cã cÊu t¹o C-V: cã t¸c dông t¶ l¹i hµnh ®éng, tr¹ng th¸i, ®Æc ®iÓm cña sù vËt nªu ë chñ ng÷.  c©u miªu t¶C©u (b) cã cÊu t¹o V- C ( ®¶o CN ra sau VN) : cã t¸c dông th«ng b¸o sù xuÊt hiÖn, tån t¹i hoÆc tiªu biÕn cña sù vËt  c©u tån t¹i=> Ghi nhí:3. Ghi nhớ. Những câu dùng để miêu tả hành động, trạng thái, đặc điểm, của sự vật nêu lên ở chủ ngữ được gọi là câu miêu tả. Trong câu miêu tả, chủ ngữ đứng trước vị ngữ.- Những câu dùng để thông báo, tồn tại hoặc tiêu biến của sự vật được gọi là câu tồn tại. Một trong những cách tạo câu tồn tại là đảo chủ ngữ xuống sau vị ngữ.Baøi taäp nhanh? Trong caùc caâu cho sau ñaây, caâu naøo laø caâu mieâu taû? Caâu naøo laø caâu toàn taïi?Laù côø bay phaáp phôùi.Treân saân tröôøng, nôû röïc rôõ hai haøng hoa möôøi giôø.Quaû caàu bay löôïn treân khoâng.a)b) c)c)b) a)III. LUYỆN TẬP:Bài tập 1Xác định chủ ngữ và vị ngữ trong những câu sau? Cho biết câu nào là câu miêu tả, câu nào là câu tồn tại?a) Bãng tre trïm lªn ©u yÕm lµng, b¶n, xãm th«n.D­íi bãng tre cña ngµn x­a, thÊp tho¸ng m¸i ®×nh, m¸i chïa cæ kÝnh.D­íi bãng tre xanh, ta g×n gi÷ mét nÒn v¨n hãa l©u ®êi.b) Bên hàng xóm tôi cã c¸i hang cña DÕ Cho¾t.c) Tua tña nh÷ng mÇm m¨ng.M¨ng tråi lªn nhän ho¾t nh­ mét mòi gai khæng låtrçi dËyCNVNCNVNCNVNCNVNCNVNCNVNa) Bãng tre trïm lªn ©u yÕm lµng, b¶n, xãm th«n. -> Câu miêu tảD­íi bãng tre cña ngµn x­a, thÊp tho¸ng m¸i ®×nh, m¸i chïa cæ kÝnh. ->Câu tồn tạiD­íi bãng tre xanh, ta g×n gi÷ mét nÒn v¨n hãa l©u ®êi. -> Câu miêu tảb) Bên hàng xóm tôi cã c¸i hang cña DÕ Cho¾t. -> Câu tồn tạic) Tua tña nh÷ng mÇm m¨ng. -> Câu tồn tại.M¨ng tråi lªn nhän ho¾t nh­ mét mòi gai khæng låtrçi dËy ->Câu miêu tả2. Viết một đoạn văn từ năm đến bảy câu tả cảnh trường em, trong đó có sử dụng ít nhất một câu tồn tại. Ngôi trường thân yêu của em rất đẹp. Đó là nơi đầy bóng mát cây xanh. Sau giờ học chúng em thường ngồi trò chuyện rôm rả bên các hàng cây. Trên những tán lá bàng, líu lo tiếng chim hót. Nơi đây đã ghi lại nhiều kỉ niệm vui buồn của tuổi học trò chúng em ... VCCỦNG CỐ- Nêu đặc điểm của câu trần thuật đơn không có từ là?- Em hiểu thế nào là câu miêu tả, câu tồn tại?Câu trần thuật đơn không có từ làĐặc điểmCâu miêu tảCâu tồn tạiPhân loạiHướng dẫn về nhà- Hoïc thuoäc lí thuyeát. Taäp ñaët caâu traàn thuaät ñôn khoâng coù töø laø.- Laøm baøi taäp 2, 3 sgk / 120.- Chuaån bò: “OÂn taäp vaên mieâu taû.”