Bài giảng môn Ngữ văn 10 - Đọc văn: Ca dao hài hước

Tập thể lớp 10B6 kính chào quý thầy cô!KIỂM TRA BÀI CŨ Đọc thuộc lòng các bài ca dao than thân, yêu thương tình nghĩa đã học. Nêu cảm nhận của em về một bài ca dao mà em thích nhất.ĐỌC VĂN: Ca dao hài hướcI. Tìm hiểu chung:1. Đọc Cưới nàng anh toan dẫn voi,Anh sợ quốc cấm, nên voi không bàn.Dẫn trâu, sợ họ máu hàn,Dẫn bò sợ họ nhà nàng co gân.Miễn là có thú bốn chân,Dẫn con chuột béo, mời dân, mời làng- Chàng dẫn thế em lấy làm sang.Nỡ nào em lại phá ngang như là...Người ta thách lợn thách gà, Nhà em thách cưới một nhà khoai lang:Củ to thì để mời làng,Còn như củ nhỏ họ hàng ăn chơi.Bao nhiêu củ mẻ chàng ơi!Để cho con trẻ ăn chơi giữ nhà;Bao nhiêu củ rím, củ hà, Để cho con lợn, con gà nó ăn... 2. Làm trai cho đáng sức traiKhom lưng chống gối, gánh hai hạt vừng3. Chồng người đi ngược  về xuôiChồng em ngồi bếp sờ đuôi con mèo 4. Lỗ mũi mười tám gánh lông. Chồng yêu chồng bảo râu rồng trời cho. Đêm nằm thì ngáy o..o... Chồng yêu chồng bảo ngáy cho vui nhà. Đi chợ thì hay ăn quà Chồng yêu chồng bảo về nhà đỡ cơm. Trên đầu những rác cùng rơm. Chồng yêu chồng bảo hoa thơm rắc đầu.I. Tìm hiểu chung1. Đọc:2. Phân loại - Bài 1: Ca dao tự trào.- Bài 2+3+4: Ca dao hài hước châm biếm II. Ñoïc - hieåu vaên baûn:* Baøi 1: Tieáng cöôøi töï traøo- Noäi dung baøi ca dao:Chaøng trai daãn cöôùi:- Voi Traâu- BoøSang troïng, linh ñìnhNhöng khoâng thöïc hieän ñöôïc vì: - Voi sôï quoác caám - Daãn traâu sôï hoï maùu haøn - Daãn boø sôï hoï co gaânQuyeát ñònh daãn "Chuoät"Vì sao? Thoâng caûm vôùi caùi ngheøo cuûa chaøng trai. Coâ gaùi thaùch cöôùi:Moät nhaø khoai lang: Khoâng cao sang, xöa nay chöa coù nhöng laïi raát thanh thaûn, voâ tö maø laïc quan, yeâu ñôøi.Nghệ thuật+ Lối nói khoa trương, phóng đại: Dẫn voi, dẫn trâu, dẫn bò+ Lối nói giảm dần: Voi – trâu – bò – chuột (chàng trai) Củ to – củ nhỏ – củ mẻ – củ rím, củ hà (cô gái) + Cách nói đối lập (Ý định – việc làm) Dẫn voi/sợ quốc cấm Dẫn trâu/sợ họ máu hàn Dẫn bò/sợ họ co gân Lợn gà/khoai lang+ Chi tiết hài hước: Miễn là có thú bốn chân Dẫn con chuột béo mời dân, mời làng YÙ nghóa Tinh thaàn vui veû, laïc quan tröôùc caùi ngheøo vaø taâm hoàn cao ñeïp cuûa ngöôøi bình daân xöa: Đaët tình nghóa cao hôn cuûa caûi. Ñaèng sau tieáng cöôøi laø söï pheâ phaùn tuïc thaùch cöôùi naëng neà ngaøy xöaBaøi 2,3,4: Tieáng cöôøi haøi höôùc, chaâm bieám* Baøi 2,3: Cheá gieãu loaïi ñaøn oâng löôøi nhaùc voâ tích söï:Laøm trai cho ñaùng söùc trai.Khom löng choáng goái >< ngoài beáp sờ ñuoâi con meøo...  Löôøi nhaùc, khoâng coù chí lôùn.Ngheä thuaät phoùng ñaïi kết hợp với ñoái laäp  người ñaøn oâng voâ tích söï, vöøa haøi höôùc, vöøa thaûm haïi.Baøi 4: Cheá gieãu loaïi phuï nöõ ñoûng ñaûnh, voâ duyeân Loã muõi 18 gaùnh loâng – choàng yeâu baûo raâu roàng...ngaùy o o Ngaùy cho vui nhaø aên quaø bôùt côm raùc rôm hoa thôm. YÙ nghóa Baøi ca dao laø tiếng cười mua vui, nhưng ñằng sau tiếng cười ñoù ngaàm chöùa moät yù nghóa chaâm bieám nheï nhaøng. Tác giả dân gian đã nhìn họ bằng con mắt nhân hậu, thông cảm với thái độ nhắc nhở qua một bức tranh hư cấu hài hước.III. Những biện pháp nghệ thuật mà ca dao hài hước thường sử dụng - Hư cấu dựng cảnh tài tình, khắc hoạ nhân vật bằng những điển hình có những nét khái quát cao.- Cường điệu phóng đại, tương phản đối lập.- Dùng ngôn ngữ đời thường mà hàm chứa ý nghĩa sâu sắc. III. Toång keát Baèng ngheä thuaät traøo loäng thoâng minh, hoùm hænh, nhöõng tieáng cöôøi ñaëc saéc trong ca dao – tieáng cöôøi giaûi trí, tieáng cöôøi töï traøo vaø tieáng cöôøi chaâm bieám, pheâ phaùn – theå hieän taâm hoàn laïc quan yeâu ñôøi vaø trieát lí nhaân sinh laønh maïnh trong cuoäc soáng coøn nhieàu vaát vaû, lo toan cuûa ngöôøi bình daân.THAÛO LUAÄN:NHOÙM 1+2: Neâu caûm nghó veà lôøi thaùch cöôùi cuûa coâ gaùi: Nhaø em thaùch cöôùi moät nhaø khoai lang. Qua ñoù, em thaáy tieáng cöôøi töï traøo cuûa ngöôøi lao ñoäng trong caûnh ngheøo ñaùng traân troïng, ñaùng yeâu ôû choã naøo? NHOÙM 3+4: Tìm moät soá baøi ca dao töï traøo, haøi höôùc, pheâ phaùn thoùi löôøi nhaùc; thaày boùi, thaày cuùng, thaày ñòa lyù Tieáng cöôøi töï traøo ñaùng yeâu ôû choã:-Khoâng maëc caûm maø coøn baèng loøng vôùi caûnh ngheøo.-Lôøi thaùch cöôùi thaät khaùc thöôøng maø voâ tö, hoàn nhieân, thanh thaûn noùi leân taâm hoàn laïc quan, yeâu ñôøi cuûa ngöôøi lao ñoäng.Ca dao töï traøo:Cöôùi em coù caùnh con gaø,Coù daêm sôïi buùn, coù vaøi haït xoâi.Cöôùi em coøn nöõa anh ôi,Coù moät ñóa ñaäu, hai moâi rau caàn.Coù xa dòch laïi cho gaànNhaø em thaùch cöôùi coù ngaàn aáy thoâi.Hay laø naëng laém anh ôi!Ñeå em bôùt laïi moät moâi rau caàn.Ca dao haøi höôùc:*Hoøn ñaát maø bieát noùi naêng Thì thaày ñòa lyù haøm raêng chaúng coøn.*Choàng ngöôøi beå Sôû, soâng Ngoâ.Choàng em ngoài beáp rang ngoâ chaùy quaàn*Laøm trai cho ñaùng neân trai.Voùt ñuõa cho daøi aên vuïng côm con.*Baø giaø ñi chôï caàu ÑoângXem moät queû boùi laáy choàng lôïi chaêngThaày boùi gieo queû noùi raèng:Lôïi thì coù lôïi nhöng raêng khoâng coøn Caâu 1: Trong baøi ca dao “Cöôùi naøng anh toan daãn voi”, chaøng trai khoâng ñònh daãn con vaät naøo döôùi ñaây?A.Voi B.Lôïn C.Traâu D.Chuoät E.BoøTraéc nghieäm:Caâu 2: Taïi sao chaøng trai khoâng daãn cöôùi baèng traâu boø maø laïi daãn cöôùi baèng con “chuoät beùo”?A.Vì chuùng ñeàu laø “Thuù boán chaân”B.Vì hoï nhaø gaùi kieâng traâu boøC.Vì chaøng trai ngheøoD.Caû A,B vaø CCaâu 3: Lôøi leõ cuûa chaøng trai vaø coâ gaùi coù yù nghóa gì?A. Chua chaùt cho caûnh ngheøoB. Noùi cho vui trong caûnh ngheøoC. Boäc loä taâm hoàn laïc quan, yeâu ñôøi cuûa ngöôøi lao ñoängD. Caâu Avaø BE. Caâu B vaø CCaûm ôn caùc thaày coâ ñaõ ñeán döï giôø!