Bài giảng môn Ngữ văn 10 - Chiếc thuyền ngoài xa

CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ VÀ CÁC EMTrong số những tác phẩm sau, tác phẩm nào thuộc sáng tác của nhà văn Nguyễn Minh Châu?A.Lão Hạc. B.LàngC.Tắt đèn.D.Bến quêNhận xét về phong cách sáng tác của Nguyễn Minh Châu qua tác phẩm Bến quê?Nguyễn Minh ChâuA.TÌM HIỂU CHUNGI. Tác giảTrình bày những nét chính về cuộc đời và hành trình sáng tác của nhà văn Ng. Minh Châu?- Nguyễn Minh Châu (1930-1989) quê ở làng Thơi, xã Quỳnh Hải (nay là xã Sơn Hải), huyện Quỳnh Lưu, tỉnh Nghệ An.- Năm 1950 ông gia nhập quân đội, là nhà văn trưởng thành trong cuộc kháng chiến chống Mỹ.NGUYỄN MINH CHÂUEm hãy kể tên một vài tác phẩm tiêu biểu của Nguyễn Minh Châu?A. TÌM HIỂU CHUNGI. Tác giả- Hành trình sáng tác được chia làm hai giai đoạn:+ Trước năm 1975 là ngòi bút sử thi có khuynh hướng lãng mạn.+ Sau năm 1975 chuyển hẳn sang cảm hứng thế sự. Ông được coi là người "mở đường tinh anh và tài năng nhất" của văn học Việt Nam thời kì đổi mới.NGUYỄN MINH CHÂU Chiếc thuyền ngoài Nguyeãn Minh ChaâuCửa sôngNhững vùng Người đàn bàtrên chuyến tàu196719701972198319851987A. TÌM HIỂU CHUNGI. Tác giảNGUYỄN MINH CHÂUA. TÌM HIỂU CHUNGI. Tác giả Chiếcthuyền ngoàiNguyeãn Minh ChaâuII. Tác phẩmNêu hoàn cảnh ra đời và xuất xứ của tác phẩm?- Là tác phẩm tiêu biểu cho xu hướng chung của VHVN thời kì đổi mới: Hướng nội, khai thác sâu sắc số phận cá nhân và thân phận con người trong cuộc sống đời thường.NGUYỄN MINH CHÂUA. TÌM HIỂU CHUNGI. Tác giả Chiếcthuyền ngoàiNguyeãn Minh ChaâuII. Tác phẩmTóm tắt nội dung tác phẩm "Chiếc thuyền ngoài xa"?-Nghệ sĩ nhiếp ảnh Phùng phát hiện và chụp được một tấm ảnh với vẻ đẹp toàn bích:Cảnh chiếc thuyền ngoài xa ẩn hiện trong sương sớm...-Khi chiếc thuyền vào gần bờ, Phùng chứng kiến từ trong thuyền bước ra, một người đàn ông đánh vợ dã man,một người đàn bà cam chịu nhẫn nhục,đứa con trai xông vào đánh trả bố.Ba hôm sau, cảnh đó lại tiếp diễn.-Người đàn bà được mời đến tòa án huyện.Tại đây,chị nhất quyết từ chối sự giúp đỡ của Đẩu và Phùng,kiên quyết không bỏ lão chồng.Qua câu chuyện về cuộc đời của chị,Phùng và Đẩu hiểu ra nhiều điều về cách nhìn nhận cuộc đời ,con người...-Mỗi lần nhìn tấm ảnh,Phùng lại thấy màu hồng của sương mai và dáng người đàn bà vùng biển thô kệch,lam lũ. NGUYỄN MINH CHÂUA. TÌM HIỂU CHUNGI. Tác giảII. Tác phẩmB. ĐỌC HIỂU VĂN BẢNI. Đọc-hiểu khái quátEm hãy xác định bố cục của tác phẩm và nêu nội dung của từng phần?- Bố cục: 3 đoạn:+ Đoạn 1 (từ đầu đến "chiếc thuyền lưới vó đã biến mất"): Hai phát hiện của người nghệ sĩ nhiếp ảnh.+ Đoạn 2 (Từ “Đây là lần thứ hai...giữa phá): Câu chuyện của người đàn bà hàng chài ở tòa án huyện. Chiếcthuyền ngoàiNguyeãn Minh Chaâu+ Đoạn 3 (còn lại): Tấm ảnh được chọn trong bộ lịch năm ấyNGUYỄN MINH CHÂUCảnh chiếc thuyền ngoài xaTâm trạng của nghệ sĩ PhùngI. Tác giảII. Tác phẩmB. ĐỌC HIỂU VĂN BẢNI. Đọc-hiểu khái quátII. Đọc-hiểu chi tiết1.Hai phát hiện của người nghệ sĩ nhiếp ảnhNGUYỄN MINH CHÂUNhóm 1 và 3Nhóm 2 và 4Cảnh gia đình hàng chàiThái độ của nghệ sĩ PhùngA. TÌM HiỂU CHUNGA. TÌM HIỂU CHUNGI. Tác giảII. Tác phẩmB. ĐỌC HIỂU VĂN BẢNI. Đọc-hiểu khái quátII. Đọc-hiểu chi tiết1.Hai phát hiện của người nghệ sĩ nhiếp ảnh- Câu hỏi dành cho nhóm1 và 3: Qua miêu tả của nhà văn, cảnh chiếc thuyền ngoài xa hiện lên với một vẻ đẹp như thế nào? Đứng trước vẻ đẹp đó, Phùng cảm thấy tâm hồn mình ra sao?- Câu hỏi dành cho nhóm 2 và 4: Khi chiếc thuyền vào bờ, một cảnh tượng như thế nào đã diễn ra trước mắt Phùng?Thái độ của anh ra sao khi chứng kiến cảnh tượng đó?(Chú ý: Trong mỗi vế câu hỏi,hs cần chỉ ra cụ thể các chi tiết và đưa ra nhận xét của bản thân dựa trên các chi tiết đó)NGUYỄN MINH CHÂUCảnh chiếc thuyền ngoài xaTâm trạng của nghệ sĩ PhùngNHÓM 1 VÀ NHÓM 3-Cảnh đắt trời cho: Một cảnh tượng tuyệt đep. -Một bức tranh mực tàu của một danh họa thời cổ. Mũi thuyền in một nét mơ hồ lòe nhòe vào bầu sương mù trắng như sữa có pha chút màu hồng hồng do ánh mặt trời chiếu vào...-Toàn bộ khung cảnh từ đường nét đến ánh sáng đều hài hòa và đẹp, một vẻ đẹp thật đơn giản và toàn bích”->Một cảnh tượng tuyệt đẹp, hiếm có, một bức họa diệu kì mà thiên nhiên và cuộc sống ban tặng.-Bối rối, trong trái tim như có cái gì bóp thắt vào...-Bản thân cái đẹp là đạo đức...khám phá thấy chân lí của sự hoàn thiện, khám phá thấy cái khoảnh khắc trong ngần của tâm hồn-Khoảnh khắc hạnh phúc tràn ngập tâm hồn.->Tâm hồn người nghệ sĩ thực sự rung động, thăng hoa.Trái tim anh dâng trào những xúc cảm thẩm mĩ, tâm hồn anh như được gột rửa, thanh lọc.NHÓM 2 VÀ NHÓM 4Cảnh gia đình hàng chàiThái độ của nghệ sĩ PhùngPhùng kinh ngạc, đứng há mồm ra mà nhìn-Ngơ ngác.-Một người đàn ông to lớn, dữ dằn,dùng thắt lưng quất tới tấp vào lưng người đàn bà, vừa quất vừa nguyền rủa...-Một người đàn bà thô kệch, xấu xí,mệt mỏi,cam chịu đầy nhẫn nhục,không chốn ra,không chạy trốn.-Đứa con trai thương mẹ đánh lại cha...->Cảnh tượng phi thẩm mĩ, phi nhân tính,thật tàn bạo,độc ác.->Nghệ sĩ Phùng không thể ngờ đằng sau vẻ đẹp diệu kì của tạo hóa lại chứa đựng cái xấu, cái ác đến thế. Đọc văn ĐẤT NƯỚC Nguyễn Khoa Điềm Đọc văn ĐẤT NƯỚC - Nguyễn Khoa Điềm Nhận xét của anh(chị) về hai phát hiện của nghệ sĩ PhùngCHIẾC THUYỀNPhát hiện thứ nhất:Chiếc thuyền ở ngoài xaĐẹp, nên thơ, lãng mạnPhát hiện thứ hai: Chiếc thuyền vào gần bờXấu xí, tàn nhẫn, độc ácHÌNH THỨC BÊN NGOÀIBẢN CHẤT BÊN TRONG=>Cuộc đời chứa đựng nhiều nghịch lí, mâu thuẫn; không thể đánh giá con người, cuộc sống ở dáng vẻ bên ngoài mà phải đi sâu tìm hiểu,phát hiện bản chất bên trong của nó.NGUYỄN MINH CHÂUNGUYỄN MINH CHÂUVai trò,vị trí của Nguyễn Minh Châu trong văn học Việt Nam thời kì đổi mới:A. Là người dạo những bản đàn mở đầu cho một cuộc hòa nhạc tân kì.C. Là người mở đường tinh anh và tài năng.B. Là một gạch nối giữa hai thời đại văn học.D. Là người góp nhiều công sức nhất trong việc đem Tây Nguyên về với văn chương hiện đại.NGUYỄN MINH CHÂUQua hai phát hiện của nghệ sĩ Phùng,Nguyễn Minh Châu muốn người đọc nhận thức được điều gì về cách nhìn nhận,đánh giá con người và cuộc sốngA. Nhìn nhận, đánh giá qua vẻ đẹp bên ngoài.B. Đi sâu tìm hiểu,khám phá bản chất bên trong của đối tượng.C. Nhìn nhận,đánh giá theo cảm nhận chủ quan của bản thân.D. A và CHƯỚNG DẪN VỀ NHÀTóm tắt tác phẩm.Phân tích hai phát hiện của nghệ sĩ nhiếp ảnh Phùng.Chuẩn bị tiết 2 của bài:+Câu chuyện của người đàn bà ở tòa án huyện.Từ câu chuyện của chị,Nghệ sĩ Phùng và chánh án Đẩu khám phá,phát hiện điều gì về cuộc đời và con người( người đàn bà, người chồng...).Qua đó, nhà văn gửi đến người đọc thông điệp gì về cách nhìn đời, nhìn người.+Tấm ảnh được chọn trong bộ lịch năm ấy: Mối quan hệ giữa nghệ thuật và cuộc đời qua 2 hình ảnh:màu hồng hồng của ánh sương mai và người đàn bà hàng chài lam lũCHÂN THÀNH CẢM ƠN QUÝ THẦY CÔ VÀ CÁC EM