Bài giảng môn Ngữ văn 10 - Ca dao yêu thương - Tình nghĩa

Nhóm thực hiệnHoàng LongAnh TiếnThị Ngọc Cẩm ThiTuấn ThịnhXuân DươngThanh Trúc Quỳnh HươngTrường HiệpNgọc LongLê Hoàng Longca daoYêu Thương - Tình NghĩaNhớ ai dãi nắng dầm sương,Nhớ ai tát nước bên đình hôm nao.Nhớ ai bổi hổi bồi hồi,Như đứng đống lửa như ngồi đống than.Nhớ ai ra ngẩn vào ngơ,Nhớ ai ai nhớ bây giờ nhớ ai?Nhớ ai em những khóc thầm,Hai hàng nước mắt dầm dầm như mưa.Khăn thương nhớ aiKhăn thương nhớ ai,Khăn rơi xuống đất.Khăn thương nhớ ai,Khăn vắt lên vai.Khăn thương nhớ ai,Khăn chùi nước mắt.Đèn thương nhớ ai,Mà đèn không tắt.Mắt thương nhớ ai,Mắt ngủ không yên.Đêm qua em những lo phiền,Lo vì một nỗi không yên một bề- Nhân vật trữ tình: Cô gái- Tâm trạng: Thương nhớ – ưu phiềnPhân tích bài ca dao Khăn Được hỏi đầu tiên và nhiều nhất. Cái khăn như vật trao duyên, vật đính ước. Nghệ thuật điệp cấu trúc nỗi nhớ càng thêm triền miên, da diết. Nghệ thuật đảo thanh và hình ảnh vận động trái chiều (xuống_lên, rơi_vắt) tâm trạng ngổn ngang trăm mối tơ vò của cô gái. Nỗi nhớ có không gian  Cảnh khóc thầm “khăn chùi nước mắt) - Những hình ảnh thể hiện tâm trạng:Thương nhớ – rơiThương nhớ – vắt lên vaiThương nhớ – chùi nước mắtGửi khăn, gửi áo, gửi lời,Gửi đôi chàng mạng cho người đàng xaNhớ khi khăn mở trầu trao,Miệng chỉ cười nụ biết bao nhiêu tình Đèn Giữ lại cấu trúc “Thương nhớ ai”Nỗi nhớ được đặt vào cây đèn cầy ( nỗi nhớ thời gian: ngày  đêm). “Mà đèn không tắt” Nỗi nhớ vẫn đang cháy rực len trong lòng cô gái. Mắt Nỗi nhớ được đặt vào đôi mắt (cửa sổ tâm hồn). “Đèn_Không tắt”, “Mắt_Ngủ không yên” Hình tượng hợp lí, nhất quán và tự nhiên như cuộc sống của con người và nỗi nhớ của cô gái. Không tắtNgủ không yên Câu hỏi tu từ được liên tiếp hỏi Đại từ phiếm chỉ: Ai Nỗi nhớ thương sâu thẵm, mênh mông, không có giói hạn. Vần chân và vần lưng xen kẽ vào nhau: “ai”_ “ắt” (hoặc “ất”) Nỗi nhớ bùng cháy được nén lại, nhưng rồi lại tỏa ra bâng khuâng man mác trong không gian và thời gian.KhănĐènMắtTự hỏi lòng mình Lời ca chuyển sang thơ lục bát nhẹ nhàng hơn và xao xuyến hơn. Đại từ: em Cách giãi bày trục tiếp Nỗi lo về số phận, hạnh phúc lứa đôi vì trong bối cảnh xã hội cũ tình yêu chưa thể dẫn đến hôn nhân cụ thể.-Hai câu lục bát cuối:Những lo phiền của cô gái cũng là vì thương nhớ. Nhớ thương Lo phiềnBài ca dao đã phê phán cái xã hội cũ bất công không coi trọng hạnh phúc của con người ( hạnh phúc được xây dựng trên tình yêu chân chính). Đồng thời ca ngợi lối sống tâm hồn của con người, đặc biệt là sự chung thủy trong tình yêu lứa đôi.Tổng kếtXIN CHÂN THÀNH CÁM ƠN