Bài giảng môn học Ngữ văn lớp 12 - Tuần 22 - Tiết 66: Đọc thêm bắt sấu rừng U Minh hạ - Sơn Nam

TUẦN 22-TIẾT 66 NS: 16-1-2009 - Đọc thêm BẮT SẤU RỪNG U MINH HẠ SƠN NAM A-MỤC TIÊU BÀI HỌC 1-Kiến thức -Cảm nhận được bức tranh thiên nhiên độc đáo của vùng đất mũi Cà Mau, những con người Nam bộ cần cù ,dũng cảm ,tài trí, lạc quan. -Nắm được những nét đặc sắc trong ngôn ngữ Nam Bộ, lôi dẫn chuyện thô mộc mà tự nhiên của truyện. 2-Kĩ năng: Đọc hiểu và phân tich một truyện ngắn. 3-Thái độ: Tình yêu quê hương đất nước,yêu vùng đất phương Nam, đất rừng ,sông nước Cà Mau. B-PHƯƠNG TIỆN VÀ PHƯƠNG PHÁP: 1.Phương tiện: SGK, SGV,Giáo án 2-Phương pháp:Đàm thoại(phát vấn phát hiện, lí giải minh họa tìm tòi, theo câu hỏi SGK) C- CHUẨN BỊ: 1-Công việc chính @.Giáo viên: SGK, SGV,GA,tài liệu, công cụ; @. Học sinh: Học bài cũ , chuẩn bị bài mới. 2-Nội dung tích hợp: Lí luận về thể loại truyện ngắn, những tác phẩm viết về đất phương Nam. D- Tiến trình: 1- Ổn định lớp,kiểm tra sĩ số 2- Kiểm tra bài cũ: 3-Giới thiệu bài mới: Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung cần đạt *Tìm hiểu phần tiểu dẫn Em hãy trình bày những nét chính về cuộc đời và nghệ thuật của Sơn Nam ? *Hãy nêu hoàn cảnh ra đời và xuất xứ Tác phẩm Bắt sấu rừng U Minh Hạ? . *Giáo viên gọi 3 học sinh đọc văn bản(chỉ đọc đoạn chính),Giáo viên đọc và hướng dẫn cho các em tóm tắt. Hỏi:Qua tác phẩm,thiên nhiên và con người vùng U Minh Hạ hiện lên với những đặc điểm nổi bật nào? Phân tích tính cách tài nghệ của nhân vật Năm Hên? Bài hát của Năm Hên gợi cho anh chị cảm nghĩ gì? Nêu những nét đặc sắc trong nghệ thuật kể chuyên,sử dụng ngôn ngữ của Sơn Nam trong Tác phẩm. Cảm nhận của anh chị về vùng đất và con ngời miền cực nam Tổ quốc qua truyện ngắn Bắt sấu rừng U Minh Hạ. I –Tìm hiểu chung: 1- Tác giả :Sơn Nam (1926-2008) quê ở Kiên Giang.Ông tham gia cách mạng từ năm 1945 và hoạt động văn nghệ thời kháng chiến chông Pháp ở Khu IX Nam Bộ. Do đó nhà văn có điều kiện hiểu biết kĩ về thiên nhiên,lịch sử,con người vùng đất địa đầu cực Nam Tổ quốc nàyThế giới nghệ thuật của ông tập trung ở khung cảnh đất rừng và hình tượng người nông dân vùng đất mũi Cà Mau: Hương rừng Cà Mau, Hai cõi U MinhTrong tác phẩm của Sơn Nam, con người của làng quê Nam Bộ luôn cần cù dũng cảm tài trí ,lạc quan yêu đời. 2- Xuất xứ:Bắt sấu rừng U Minh Hạ là một trong 18 truyện ngắn của tập Hương rừng Cà Mau xuất bản năm 1962.Hương rừng Cà Mau là thế giới kì thú của đất và người vùng U Minh Nam Bộ.Để khai thác được thiên nhiên rừng vàng biển bạc ở đây,con người đã phải trả một giá rất đắt,vật lộn với thú dữ và giặc cướp ,sự bóc lột của địa chủ để tồn tại .Người dân lao độngở đây hồn nhiên ,cởi mở,cả tin ,dũng cảm, hào phóng ,yêu đời 3-Tóm tắt tác phẩm: Ở rạch Cái Tàu vùng U Minh Hạ,người ta phát hiện mộtcái ao sấu nhiều như trái mù u chín rụng.Ông Năm Hên, một người thợ già chuyên bắt sấu hay tin đến giúp dân làng bắt sấu.Ông chọn một người trong làng là Tư Họach cùng đi với mình.Đến nơi ,bằng mưu trí và lòng dũng cảm ông đã bắt sống bốn mươi lăm con cá sấu đưa về làng dưới sự kinh ngạc ,thán phục và lòng biết ơn của dân làng. II-Đọc chi tiết: 1-Qua tác phẩm, thiên nhiên và con người vùng U Minh Hạ hiện lên giàu có và khắc nghiệt với những rừng tràm xanh biếc,cỏ cây hoang dại như lau sậy ,mốp,cóc kèn,vói cá sấu nhiều như trái mù u chín rụng; với những con người cần cù, dũng cảm,mưu trí,đậm sâu ân nghĩa.Con người ở đây vượt lên gian khó hiểm nguy bằng sức mạnh và tài trí của mình như Năm Hên bắt sấu bằng tay không,Tư Hoạch một tay ăn ong rất rành địa thế vùng Cái Tàu,những ngưòi từng gài bẫy cọp,săn heo rừngChính họ đã mang lại một sức sông mới cho vùng rừng hoang hoá nơi đất mũi Cà Mau. 2-Tính cách và tài nghệ của nhân vật Năm Hên gây ấn tượng sâu sắc với người đọc.Ngưòi thợ bắt sấu già vùng Kiên Giang nghe tin về cái ao sấu liền bơi xuồng đến ngọn rạch Cái Tàu với hành trang vỏn vẹn một lọn nhang trần và một hũ rượu.Lọn nhang dùng để tưởng niêm những ngưòi đã bị cá sấu bắt,hũ rượu để tăng thêm sự khôn ngoan và sức mạnh bắt giết cá sấu trừ hoạ cho dân lành.Ông đào sẵn đường thoát,đốt cháy sậy ,đế ,cóc kèn.Sấu bị nung nóng ,cay mắt ngộp thở bò lên bị ông đút vô miệng một khúc mốp dính chặt hai hàm răng.Ông dùng mác xắn lưng sấu cắt gân đuôi, trói hai chân sau ,bắt sấu về. Năm Hên thật giàu tình thương người,rất mộc mạc,khiêm nhường nhưng vô cùng mưu trí ,dũng cảm và gan góc. Bài hát của Năm Hên tưởng nhớ hương hồn những người bị cá sấu bắt thật cảm động. Nó vừa thể hiện tấm lòng nặng sâu tình nghĩa đồng bào đồng loại của Năm Hên vừa gợi lên bao cảm nghĩ về cuộc sống khắc nghiệt ở vùng đất U Minh khiến bao người phải gởi thân nơi rừng sâu vì miếng cơm manh áo. 3-Đặc sắc nghệ thuật: -Truyện có lối dẫn chuyện thô mộc,tự nhiên mà gọn gàng,sáng rõ.Nét độc đáo của cảnh vật, tính cách nhân vật được thể hiện chỉ bằng vài chi tiết đơn sơ. -Ngôn ngữ truyện mang phong vị Nam Bộ rất đậm đà khắc hoạ sâu đậm thêm dáng vóc con người và đất rừng sông nước Cà Mau. 4-Truyện giúp ta được thám hiểm vùng đất cực Nam Tổ quốc với biết bao điều bí ẩn của thiên nhiên và con người. Đó là một vùng đất xa lạ ,khắc nghiệt và giàu có nhưng rất đỗi thân quen bởi đó cũng chính là quê hương, đất nước mình với những con người cần cù,dũng cảm tài trí ,yêu đời.Truyện khiến ta thêm yêu quí,tự hào về nhân dân, đất nước. . 4-Củng cố -Khái quát lại kiến thức cơ bản của tác phẩm. - Đọc kĩ lại tác phẩm, nhớ chi tiết.: 5. Dặn dò: -Chuẩn bị bài: Những đứa con trong gia đình.