Bài giảng môn học Ngữ văn lớp 12 - Tiết 113: Văn bản: Ca Huế trên sông Hương

Ca Huế trên sông HươnghhaaToàn cảnh cố đô HuếSông Hương và núi Ngự BìnhChïa Thiªn MôCầu Tràng TiềnTiết 113 – Văn bản: Ca Huế trên sông Hương - Hà Ánh Minh - I. Đọc - hiểu chú thích.1. Đọc văn bản.2. Chú thích.II. Đọc - hiểu văn bản.1. Cấu trúc văn bản- Thể loại: Bút kí.- Kiểu văn bản: Nhật dụng2. Nội dung văn bản.a. Huế - Cái nôi của dân ca.Các làn điệu ca Huế Đặc điểm Nội dungChèo cạn, bài thai, hò đưa linh:Hò giã gạo , ru em, giã vôi , giã điệp, bài chòi, bài tiệm, nàng vung:Hò lơ, hò ô, xay lúa, hò nện:Các điệu Nam: Nam ai , nam bình, quả phụ , tương tư khúc, hành vânTứ đại cảnh:- Các điệu lí: Lí con sáo, lí hoài nam , lí hoài xuân.-Buồn bãNáo nức, nồng hậu tình người.Gần gũi với dân ca Nghệ Tĩnh.- Buồn man mác, thương cảm, bi ai.- Không vui , không buồn.Thể hiện lòng khao khát, nỗi mong chờ hoài vọng tha thiết của tâm hồn Huế.I. Đọc - hiểu chú thích.1. Đọc văn bản.2. Chú thích.II. Đọc - hiểu văn bản.1. Cấu trúc văn bản- Thể loại: Bút kí.- Kiểu văn bản: Nhật dụng2. Nội dung văn bản.a. Huế - Cái nôi của dân ca.Các làn điệu ca Huế Các nhạc cụChèo cạn, bài thai, hò đưa linh:Hò giã gạo , ru em, giã vôi , giã điệp, bài chòi, bài tiệm, nàng vung:Hò lơ, hò ô, xay lúa, hò nện:Các điệu Nam: Nam ai , nam bình, quả phụ , tương tư khúc, hành vânTứ đại cảnh:- Các điệu lí: Lí con sáo, lí hoài nam , lí hoài xuân.Đàn tranh đàn nguyệt tì bà nhị ,đàn tam,đàn bầu,sáo,cặp sanh.Tiết 113 – Văn bản: Ca Huế trên sông Hương - Hà Ánh Minh - Đàn tì bàĐàn tranhĐàn nhịĐàn kìmĐàn nguyệtBộ sênhĐàn thập lụcSáo trúcI. Đọc - hiểu chú thích.1. Đọc văn bản.2. Chú thích.II. Đọc - hiểu văn bản.1. Cấu trúc văn bản- Thể loại: Bút kí.- Kiểu văn bản: Nhật dụng2. Nội dung văn bản.a. Huế - Cái nôi của dân ca.Các làn điệu ca Huế Đặc điểm Nội dungChèo cạn, bài thai, hò đưa linh:Hò giã gạo , ru em, giã vôi , giã điệp, bài chòi, bài tiệm, nàng vung:Hò lơ, hò ô, xay lúa, hò nện:Các điệu Nam: Nam ai , nam bình, quả phụ , tương tư khúc, hành vânTứ đại cảnh:- Các điệu lí: Lí con sáo, lí hoài nam , lí hoài xuân.-Buồn bãNáo nức, nồng hậu tình người.Gần gũi với dân ca Nghệ Tĩnh.- Buồn man mác, thương cảm, bi ai.- Không vui , không buồn.Thể hiện lòng khao khát, nỗi mong chờ hoài vọng tha thiết của tâm hồn Huế.Biện pháp liệt kê kết hợp với những lời giải thích bình luận. Ca Huế phong phú về làn điệu, sâu sắc thấm thía về nội dung, tình cảm, mang những nét đặc trưng của miền đất và tâm hồn Huế.Tiết 113 – Văn bản: Ca Huế trên sông Hương - Hà Ánh Minh - I. Đọc - hiểu chú thích.1. Đọc văn bản.2. Chú thích.II. Đọc - hiểu văn bản.1. Cấu trúc văn bản- Thể loại: Bút kí.- Kiểu văn bản: Nhật dụng2. Nội dung văn bản.a. Huế - Cái nôi của dân ca.Ca Huế phong phú về làn điệu, sâu sắc thấm thía về nội dung , tình cảm, mang những nét đặc trưng của miền đất và tâm hồn Huế.Tiết 113 – Văn bản: Ca Huế trên sông Hương - Hà Ánh Minh - I. Đọc - hiểu chú thích.1. Đọc văn bản.2. Chú thích.II. Đọc - hiểu văn bản.1. Cấu trúc văn bản- Thể loại: Bút kí.- Kiểu văn bản: Nhật dụng2. Nội dung văn bản.a. Huế - Cái nôi của dân ca.Ca Huế phong phú về làn điệu, sâu sắc thấm thía về nội dung , tình cảm, mang những nét đặc trưng của miền đất và tâm hồn Huế.? Bên cạnh cái nôi dân ca Huế, em còn biết những vùng dân ca nổi tiếng nào của nước ta?Dân ca quan họ Bắc NinhDân ca đồng bằng Bắc BộDân ca các dân tộc miền núi phía Bắc và Tây Nguyên.Tiết 113 – Văn bản: Ca Huế trên sông Hương - Hà Ánh Minh - I. Đọc - hiểu chú thích.1. Đọc văn bản.2. Chú thích.II. Đọc - hiểu văn bản.1. Cấu trúc văn bản- Thể loại: Bút kí.- Kiểu văn bản: Nhật dụng2. Nội dung văn bản.a. Huế - Cái nôi của dân ca.Ca Huế phong phú về làn điệu, sâu sắc thấm thía về nội dung , tình cảm, mang những nét đặc trưng của miền đất và tâm hồn Huế.b. Những đặc sắc của ca Huế.*. Cách chơi và thưởng thức ca Huế.Thời gian: Đêm , màn sương dày đặc, thành phố lên đèn như sao sa.Không gian: Con thuyền bồng bềnh trôi trên dòng sông trăng gợn sóng.Các ca công còn rất trẻ, nam mặc áo dài the, quần thụng, đầu đội khăn xếp, nữ mặc áo dài, khăn đóng duyên dáng.- Các nhạc công dùng các ngón đàn trau chuốt như ngón nhấn, mổ, vỗ , vả, bấm, day, chớp , búng, ngón phi, ngón rãi.Tiếng đàn lúc khoan lúc nhặt làm nên tiết tấu xao động tận đáy hồn người.- Quang cảnh sông nước đẹp huyền ảo , thơ mộng.Trang phục và cách biểu diễn độc đáo, thanh lịch tinh tế, mang đậm tính dân tộc.- Trang phục và cách biểu diễn độc đáo, thanh lịch tinh tế, mang đậm tính dân tộc.- Nghe và nhìn trực tiếp các ca công biểu diễn Tiết 113 – Văn bản: Ca Huế trên sông Hương - Hà Ánh Minh - I. Đọc - hiểu chú thích.II. Đọc - hiểu văn bản.1. Cấu trúc văn bản2. Nội dung văn bản.a. Huế - Cái nôi của dân ca.Ca Huế phong phú về làn điệu, sâu sắc thấm thía về nội dung , tình cảm, mang những nét đặc trưng của miền đất và tâm hồn Huế.b. Những đặc sắc của ca Huế.*. Cách chơi và thưởng thức ca Huế.- Quang cảnh sông nước đẹp huyền ảo , thơ mộng.- Trang phục và cách biểu diễn độc đáo, thanh lịch tinh tế, mang đậm tính dân tộc.- Nghe và nhìn trực tiếp các ca công biểu diễn * Sự hình thành ca Huế.? Theo dõi đoạn “ Ca Huế được hình thành......quyến rũ”? Ca Huế được hình thành từ đâu?A: Nhạc dân gianB: Nhạc cung đìnhC: Nhạc thính phòngD: Cả A và BTiết 113 – Văn bản: Ca Huế trên sông Hương - Hà Ánh Minh - I. Đọc - hiểu chú thích.II. Đọc - hiểu văn bản.1. Cấu trúc văn bản2. Nội dung văn bản.a. Huế - Cái nôi của dân ca.Ca Huế phong phú về làn điệu, sâu sắc thấm thía về nội dung , tình cảm, mang những nét đặc trưng của miền đất và tâm hồn Huế.b. Những đặc sắc của ca Huế.*. Cách chơi và thưởng thức ca Huế.- Quang cảnh sông nước đẹp huyền ảo , thơ mộng.- Trang phục và cách biểu diễn độc đáo, thanh lịch tinh tế, mang đậm tính dân tộc.- Nghe và nhìn trực tiếp các ca công biểu diễn * Sự hình thành ca Huế.? Theo dõi đoạn “ Ca Huế được hình thành......quyến rũ”- Ca Huế được hình thành từ nhạc dân gian và nhạc cung đìnhNhạc dân gian: Là các làn điệu dân ca, những điệu hò, điệu lí..... bắt nguồn trong cuộc sống lao động , sinh hoạt của con người , nên thường sôi nổi , lạc quan , vui tươi.Nhạc cung đình, nhã nhạc: Là nhạc dùng trong những buổi lễ tôn nghiêm trong cung đình của vua chúa, nơi tôn miếu của triều đình phong kiến, thường có sắc thái trang trọng , uy nghi.Nhạc dân gian Nhạc cungđìnhCa Huế vừa sôi nổi ,tươi vui, vừa trang trọng , uy nghi.Tiết 113 – Văn bản: Ca Huế trên sông Hương - Hà Ánh Minh - I. Đọc - hiểu chú thích.II. Đọc - hiểu văn bản.1. Cấu trúc văn bản2. Nội dung văn bản.a. Huế - Cái nôi của dân ca.Ca Huế phong phú về làn điệu, sâu sắc thấm thía về nội dung , tình cảm, mang những nét đặc trưng của miền đất và tâm hồn Huế.b. Những đặc sắc của ca Huế.*. Cách chơi và thưởng thức ca Huế.- Quang cảnh sông nước đẹp huyền ảo , thơ mộng.- Trang phục và cách biểu diễn độc đáo, thanh lịch tinh tế, mang đậm tính dân tộc.- Nghe và nhìn trực tiếp các ca công biểu diễn * Sự hình thành ca Huế.- Ca Huế được hình thành từ nhạc dân gian và nhạc cung đìnhTại sao có thể nói: Nghe ca Huế là một thú tao nhã?- Ca Huế thanh cao , lịch sự , nhã nhặn, sang trọng và duyên dáng từ nội dung đến hình thức, từ cách biểu diễn đến cách thưởng thức, từ ca công đến nhạc công, từ giọng ca đến cách trang điểm, ăn mặc.Do đó, có thể nói : Nghe ca Huế là một thú tao nhã.Tiết 113 – Văn bản: Ca Huế trên sông Hương - Hà Ánh Minh - c©u hái th¶o luËnI. Đọc - hiểu chú thích.II. Đọc - hiểu văn bản.1. Cấu trúc văn bản2. Nội dung văn bản.a. Huế - Cái nôi của dân ca.Ca Huế phong phú về làn điệu, sâu sắc thấm thía về nội dung , tình cảm, mang những nét đặc trưng của miền đất và tâm hồn Huế.b. Những đặc sắc của ca Huế.*. Cách chơi và thưởng thức ca Huế.- Quang cảnh sông nước đẹp huyền ảo , thơ mộng.- Trang phục và cách biểu diễn độc đáo, thanh lịch tinh tế, mang đậm tính dân tộc.- Nghe và nhìn trực tiếp các ca công biểu diễn * Sự hình thành ca Huế.- Ca Huế được hình thành từ nhạc dân gian và nhạc cung đình 3. Ý nghĩa văn bản.* Ghi nhớ sgk T 103.Tiết 113 – Văn bản: Ca Huế trên sông Hương - Hà Ánh Minh - I. Đọc - hiểu chú thích.II. Đọc - hiểu văn bản.1. Cấu trúc văn bản2. Nội dung văn bản.a. Huế - Cái nôi của dân ca.Ca Huế phong phú về làn điệu, sâu sắc thấm thía về nội dung , tình cảm, mang những nét đặc trưng của miền đất và tâm hồn Huế.b. Những đặc sắc của ca Huế.*. Cách chơi và thưởng thức ca Huế.- Quang cảnh sông nước đẹp huyền ảo , thơ mộng.- Trang phục và cách biểu diễn độc đáo, thanh lịch tinh tế, mang đậm tính dân tộc.- Nghe và nhìn trực tiếp các ca công biểu diễn * Sự hình thành ca Huế.- Ca Huế được hình thành từ nhạc dân gian và nhạc cung đình 3. Ý nghĩa văn bản.* Ghi nhớ sgk T 103.? Nội dung chính của văn bản là gì?A: Ca ngơị vẻ đẹp của phong cảnh Huế.B: Ca ngơị vẻ đẹp của một hình thức sinh hoạt văn hoá ở cố đô Huế.C: Ca ngợi vẻ đẹp của những cô gái Huế.III. Luyện tậpTiết 113 – Văn bản: Ca Huế trên sông Hương - Hà Ánh Minh - I. Đọc - hiểu chú thích.II. Đọc - hiểu văn bản.1. Cấu trúc văn bản2. Nội dung văn bản.a. Huế - Cái nôi của dân ca.Ca Huế phong phú về làn điệu, sâu sắc thấm thía về nội dung , tình cảm, mang những nét đặc trưng của miền đất và tâm hồn Huế.b. Những đặc sắc của ca Huế.*. Cách chơi và thưởng thức ca Huế.- Quang cảnh sông nước đẹp huyền ảo , thơ mộng.- Trang phục và cách biểu diễn độc đáo, thanh lịch tinh tế, mang đậm tính dân tộc.- Nghe và nhìn trực tiếp các ca công biểu diễn * Sự hình thành ca Huế.- Ca Huế được hình thành từ nhạc dân gian và nhạc cung đình 3. Ý nghĩa văn bản.* Ghi nhớ sgk T 103.III. Luyện tập? Địa phương em đang sinh sống có những làn điệu dân ca nào? Hãy kể tên?Tiết 113 – Văn bản: Ca Huế trên sông Hương - Hà Ánh Minh - I. Đọc - hiểu chú thích.II. Đọc - hiểu văn bản.1. Cấu trúc văn bản2. Nội dung văn bản.a. Huế - Cái nôi của dân ca.Ca Huế phong phú về làn điệu, sâu sắc thấm thía về nội dung , tình cảm, mang những nét đặc trưng của miền đất và tâm hồn Huế.b. Những đặc sắc của ca Huế.*. Cách chơi và thưởng thức ca Huế.- Quang cảnh sông nước đẹp huyền ảo , thơ mộng.- Trang phục và cách biểu diễn độc đáo, thanh lịch tinh tế, mang đậm tính dân tộc.- Nghe và nhìn trực tiếp các ca công biểu diễn * Sự hình thành ca Huế.- Ca Huế được hình thành từ nhạc dân gian và nhạc cung đình 3. Ý nghĩa văn bản.* Ghi nhớ sgk T 103.III. Luyện tậpTiết 113 – Văn bản: Ca Huế trên sông Hương - Hà Ánh Minh - Hướng dẫn tự học Häc thuéc phÇn Ghi nhí. So¹n vµ ®äc tr­íc bµi “Quan ©m ThÞ KÝnh”