Bài giảng môn học Ngữ văn lớp 12 - Tây tiến - Quang Dũng (tiết 11)

Kính chào Quý Thầy cô và GV – Nguyễn Thị Bình THPT Long Khánh – ĐỒng Nai Thị bình – THPT Long Khánh sọan giảng Kiểm tra bài cũ- Đọc thuộc đoạn cuối bản “ Tuyên ngôn độc lập” của Hồ Chí Minh .- Nêu nội dung chính . - Nhận xét về lập luận của đoạn văn Thi Bình GV* THPTLong Khánh- Đồng Nai sọan giảngTây TiếnQuang DũngGiảng văn : Thi Bình GV* THPTLong Khánh- Đồng Nai sọan giảngI . Giới thiệu: 1 . Nhà thơ Quang Dũng :-Bùi Đình Diệm, 7922-1988, Quê Hà Tây, sống Hà Nội . -Là Chiến sĩ kháng chiến .-Là Nghệ sĩ tài hoa . -Tác phẩm chính : Rừng biển quê hương , mây đầu ô , mùa hoa gạo vv Thi Bình GV* THPTLong Khánh- Đồng Nai sọan giảng Thi Bình GV* THPTLong Khánh- Đồng Nai sọan giảng2 . Tựa đề “ Tây Tiến” và hoàn cảnh ra đời của bài thơ-”Tây Tiến” là tên một đơn vị bộ đội thành lập mùa xuân năm 1947 . . Có nhiệm vụ phối hợp với bộ đội Lào bảo vệ biên giới Việt – Lào . . Địa bàn hoạt động là vùng núi Tây Bắc và Thượng Lào . . Lính “Tây Tiến” phần đông là thanh niên Hà Nội . - Quang Dũng là đại đội trưởng “Tây Tiến” từ 1947 , đến 1948 chuyển sang đơn vị khác . Nhớ “Tây Tiến” , viết nên bài thơ .-Ban đầu , bài thơ có tên là “ nhớ Tây Tiến”.Tây TiếnGiới thiệu :Tác giả:2. Hoàn cảnh ra đời Quang Dũng Thi Bình GV* THPTLong Khánh- Đồng Nai sọan giảng3 . Cảm hứng chủ đạovà đặc sắc Nghệ thuật :  Cảm hứng chủ đạo : Đặc sắc nghệ thuật :Nỗi nhớ Tây Tiến thiết tha Cảm hứng Yêu nước , cảm hứng lãng mạn kết hợp tinh thần bi tráng . Ngôn ngữ tạo hìnhTây TiếnI. Giới thiệu :1. Tác giả:2. Hoàn cảnh ra đời3. Cảm hứng chủ đạo Quang Dũng Xác định cảm hứng chủ đạo và nghệ thuật bao trùm bài thơ “Tây Tiến” . Thi Bình GV* THPTLong Khánh- Đồng Nai sọan giảng Thi Bình GV* THPTLong Khánh- Đồng Nai sọan giảngBộ đội và Cảnh sắc , con người Tây Bắc Thi Bình GV* THPTLong Khánh- Đồng Nai sọan giảng Thi Bình GV* THPTLong Khánh- Đồng Nai sọan giảngII. Phân tích 1 . Khổ 1,2 a . Tiếng gọi nhớ thương: “Sông Mã xa rồi Tây Tiến ơi! Nhớ về rừng núi nhớ chơi vơi” Thốt lên từ miền thương nhớGợi mở và dẫn dắt cảm hứng tự nhiên . + Điệp từ “ Nhớ” + Từ tượng hình “ Chơi vơi” Tây TiếnI. Giới thiệu :II. Phân tích: 1 . Khổ 1,2 a . Tiếng gọi nhớ thương b.Hành trình Tây Tiến Quang DũngSau tiếng gọi nhớ thương, đoạn thơ cho Em biết gì về Tây Tiến ? Mở đầu bài thơ có gì đặc biệt ? Thi Bình GV* THPTLong Khánh- Đồng Nai sọan giảngLàm quen phương pháp học mới . Bài tập1. ĐỌC khổ 1,2 ( SGK ) . TÌM NHANH những từ ngữ có giá trị miêu tả hành trình Tây Tiến 2. SẮP XẾP theo hệ thống3. NGHỆ THUẬT NỔI BẬT qua những từ ngữ đó ? Thi Bình GV* THPTLong Khánh- Đồng Nai sọan giảngĐèo dốc hiểm trởMiền đấtXa lạTN khắc nghiệtSài KhaoMường Lát Mường Hịch Pha LuôngKhúc khuỷuThăm thẳmNgàn thướcHeo hútSương lấp ..Mưa xa khơiThác gầm thétCọp trêu người .Gian khổNgôn ngữ tạo hình . Bút pháp hiện thực , lãng mạn kết hợp Thi Bình GV* THPTLong Khánh- Đồng Nai sọan giảngHoa về trong đêm hơiMai Châu Muà Em thơm nếp xôiKỉ niệm đẹpLần vượt thác oai hùng-Bừng -Hội đuốc hoa-Em-Khèn man điệu-Nhạc -Chiều Sương -Hồn lau-Dáng người-Độc mộc-Hoa đong đưaĐêm liên hoan Văn nghệTrí tưởng tượng phong phú. Cảm hứ ng Lãng mạn bay bổng Thi Bình GV* THPTLong Khánh- Đồng Nai sọan giảngII. Phân tích 1 . Khổ 1,2 a . Tiếng gọi nhớ thương: Gợi mở và dẫn dắt cảm hứng tự nhiên . b . Hành trình “ Tây Tiến”  Gian khổ : + Qua miền xa lạ. Liệt kê địa danh lạ tai  ấn tượng về vẻ hoang vu , kì bí . Tây TiếnI. Giới thiệu :II. Phân tích: 1 . Khổ 1,2 a . Tiếng gọi nhớ thương b.Hành trình Tây Tiến + Gian khổ Quang DũngẤn tượng về miền đất xa lạ được nhà thơ thể hiện bằng nghệ thuật gì ? Thi Bình GV* THPTLong Khánh- Đồng Nai sọan giảng . Dốc đèo hiểm trở : ở hai vế câu thơ gợi cảm giác chỉ có dốc và dốc. tạo nên nhạc điệu phong phú .Chạm khắc con đường hành quân quanh co , gập ghềnh “ khúc khuỷu” Như được gập đôi . Vẽ nên dốc núi thẳng đứng vút lên thật cao , rồi đổ xuống thật sâu . Gân guốc và hùng vĩ .  Hiện thân của nghệ thuật điêu khắc bằng ngôn từ. -Từ láy tượng hình:- Điệp Từ “dốc” :- Câu thơ tạo hình :Tây TiếnI. Giới thiệu :II. Phân tích: 1 . Khổ 1,2 a . Tiếng gọi nhớ thương b.Hành trình Tây Tiến + Gian khổ - Qua miền xa lạ - Dốc đèo hiểm trở. Nhận xét của em về cách sử dụng từ ngữ của nhà thơ khi miêu ta dốc đèo Tây Bắc?Quang Dũng Thi Bình GV* THPTLong Khánh- Đồng Nai sọan giảng  .Thiên nhiên khắc nghiệt - Liệt kê : Sương , mưa , thác , cọp -Từ chỉ thời gian“Chiều chiều”, “ đêm đêm” . Cái chết rình rập mỗi bước chân người , đe doạ tính mạng từng giờ , từng phút . - Hình ảnh : “Anh bạn dãi dầu không bước nữa Gục lên súng mũ bỏ quên đời”Khắc sâu ấn tượng gian khổ Tây TiếnI. Giới thiệu :II. Phân tích: 1 . Khổ 1,2 a . Tiếng gọi nhớ thương b.Hành trình Tây Tiến + Gian khổ - Qua miền xa lạ - Dốc đèo hiểm trở. - Thiên nhiên khắc nghiệt. Những biệp pháp nghệ thuật nhà thơ đã sử dụng để miêu tả sự khắc nghiệt của thiên nhiên ?Quang Dũng Thi Bình GV* THPTLong Khánh- Đồng Nai sọan giảngSương lấp đoàn auân mỏi Thi Bình GV* THPTLong Khánh- Đồng Nai sọan giảngHoa về trong đêm hơiTHÁC GẦM THÉT Thi Bình GV* THPTLong Khánh- Đồng Nai sọan giảngCỌP TRÊU NGƯỜI Thi Bình GV* THPTLong Khánh- Đồng Nai sọan giảng . Những kỉ niệm đẹp + Đêm văn nghệ doanh trại : . Bừng sáng niềm vui , hạnh phúc tuổi trẻ, ấm áp tình quân dân ,tình đồng đội .Tâm hồn người lính trẻ ngỡ ngàng say mê trong âm thanh, ánh sáng, vũ điệu hoang dại ,duyên dáng tình tứ + Lần vượt thác chiều sương : . Dữ dội mà thơ mộng . Tâm hồn người lính lãng mạn hào hoa . Câu thơ xuất thần . Cảm hứng lãng mạn bay bổng. Tây TiếnI. Giới thiệu :II. Phân tích: 1 . Khổ 1,2 a . Tiếng gọi nhớ thương b.Hành trình Tây Tiến + Gian khổ - Qua miền xa lạ - Dốc đèo hiểm trở. - Thiên nhiên khắc nghiệt. + kỉ niệm đẹp-Văn nghệ doanh trại- Vượt thác chiều sương Quang Dũng Thi Bình GV* THPTLong Khánh- Đồng Nai sọan giảng Thi Bình GV* THPTLong Khánh- Đồng Nai sọan giảngHoa đong đưa Thi Bình GV* THPTLong Khánh- Đồng Nai sọan giảngĐèo dốc hiểm trởMiền đấtXa lạTN khắc nghiệtSài KhaoMường Lát Mường Hịch Pha LuôngKhúc khuỷuThăm thẳmNgàn thướcHeo hútSương lấp ..Mưa xa khơiThác gầm thétCọp trêu người .Gian khổNgôn ngữ tạo hình . Bút pháp hiện thực , lãng mạn kết hợp Thi Bình GV* THPTLong Khánh- Đồng Nai sọan giảngHoa về trong đêm hơiMai Châu Muà Em thơm nếp xôiKỉ niệm đẹpLần vượt thác oai hùng-Bừng -Hội đuốc hoa-Em-Khèn man điệu-Nhạc -Chiều Sương -Hồn lau-Dáng người-Độc mộc-Hoa đong đưaĐêm liên hoan Văn nghệTrí tưởng tượng phong phú. Cảm hứ Lãng mạn bay bổng Thi Bình GV* THPTLong Khánh- Đồng Nai sọan giảngNghe và xác định nội dung chính của đoạn thơ sau . Thi Bình GV* THPTLong Khánh- Đồng Nai sọan giảng Tây Tiến“Tây Tiến đoàn binh không mọc tócQuân xanh màu lá dữ oai hùmMắt trừng gửi mộng qua biên giới Đêm mơ Hà Nội dáng kiều thơmRải rác biên cương mồ viễn xứChiến trường đi chẳng tiếc đời xanhÁo bào thay chiếu Anh về đất Sông Mã gầm lên khúc độc hànhTây Tiến người đi không hẹn ước Đường lên thăm thẳm một chia phôi Ai lên Tây Tiến mùa xuân ấyHồn về Sầm Nứa chẳng về xuôi .”Quang Dũng Thi Bình GV* THPTLong Khánh- Đồng Nai sọan giảngLàm quen phương pháp học mới . Bài tập1.Tìm những TỪ NGỮ CÓ GIÁ TRỊ KHẮC HỌA CHÂN DUNG NGƯỜI LÍNH TÂY TIẾN 2. SẮP XẾP theo những HỆ THỐNG em cho là hợp lí . 3. CHỌN 1 , 2 câu thơ mà em cho là đặc sắc. Thử BÌNH về vẻ đẹp của những câu thơ đó Thi Bình GV* THPTLong Khánh- Đồng Nai sọan giảng Chân dung Người lính Tây TiếnNgoại hìnhTâm hồnKhí pháchSự hy sinhGắn bó TTBị hủy hoạiOai hùngTrẻ trung Lãng mạnLẫm liệt Hào hùngThiêu thốnCảm độngCảm tử Đến cùngKhông mọc tócXanh .Oai hùmGửi mộngMơ Hà NộiDáng kiềuChiến trường điChẳng tiếcÁo bào thay chiếuAnh về đấtHồn về Sầm NưáChẳng về xuôi . Thi Bình GV* THPTLong Khánh- Đồng Nai sọan giảng2 . Người lính Tây Tiến : a . Ngoại hình : .“ Không mọc tóc” . “ Xanh màu lá” . “ Mắt trừng”Bị hủy hoại bởi gian khổ , thiếu thốn nhưng vẫn dũng mãnh . Hình ảnh tả thực xúc động . Khác thường- Tiều tụy- Oai hùng Tây TiếnI. Giới thiệu :II. Phân tích: 1 . Khổ 1,2 a . Tiếng gọi nhớ thương b.Hành trình Tây Tiến + Gian khổ + kỉ niệm đẹp2.Khổ 3. 4 Người lính Tây Tiến a.Ngoại hình khác thườngQuang Dũng Thi Bình GV* THPTLong Khánh- Đồng Nai sọan giảng b. Tâm hồn. . “Mắt trừng gửi mộng qua Biên giới Đêm mơ Hà Nội dáng Kiều thơm”-Cháy bỏng căm thù -Trẻ trung . Lãng mạn Khao khát hạnh phúc Tha thiết tình quê hương Lời thơ tinh tế nhiều tầng nghĩa Tây TiếnI. Giới thiệu :II. Phân tích: 1 . Khổ 1,2 2.Khổ 3. 4 Chân dung Người lính Tây Tiến a.Ngoại hình khác thường b.Tâm hồn yêu đời . Quang Dũng-Em hiểu thế nào về hai câu thơ trên ? -Thử bình vẻ đẹp của hai câu thơ ? Thi Bình GV* THPTLong Khánh- Đồng Nai sọan giảngc .Khí phách : “ Rải rác biên cương mồ viễn xứ Chiến trường đi chẳng tiếc đời xanh” + Từ Hán Việt gợi không khí cổ kính + Câu trên bi , câu dưới tráng tràn đầy một tinh thần dâng hiến. , ý chí kiên cường , bất khuất . Thể hiện khí phách hào hùng Sẵn sàng xả thân vì ĐLTD. Tây TiếnI. Giới thiệu :II. Phân tích: 1 . Khổ 1,2 a . Tiếng gọi nhớ thương b.Hành trình Tây Tiến + Gian khổ . + kỉ niệm đẹp2.Khổ 3, 4Người lính Tây Tiến a.Ngoại hình khác thường b.Tâm hồn yêu đời . c Khí phách hào hùngQuang DũngThấm đẫm Cảm hứng bi trángCảm nhận của Em về những nét đặc biệt ở hai câu thơ ?( Về từ ngữ , cảm hứng ? ) Thi Bình GV* THPTLong Khánh- Đồng Nai sọan giảngd . Sự hy sinh :“Áo bào thay chiếu Anh về đấtSông Mã gầm lên khúc độc hành”Người lính Tây Tiến sống trong gian khổ . Chết trong thiếu thốn . . “Áo bào” , “Về dất” Cách dùng từ , kết hợp từ sáng tạo bày tỏ lòng ngưỡng mộ , yêu thương . Tây TiếnI. Giới thiệu :II. Phân tích: 1 . Khổ 1,2 a . Tiếng gọi nhớ thương b.Hành trình Tây Tiến + Gian khổ . + kỉ niệm đẹp2.Khổ 3, 4Người lính Tây Tiến a.Ngoại hình khác thường b.Tâm hồn yêu đời . c Khí phách hào hùng d. Hy sinh cảm động Quang DũngThấm đẫm Cảm hứng bi tráng-Đọc hai câu thơ . - Hai câu thơ cho Em biết gì về thêm về người lính Tây Tiến ? - Từ dùng có gì đặc biệt? Thi Bình GV* THPTLong Khánh- Đồng Nai sọan giảnge . Tinh thần gắn bó với Tây Tiến .”Một chia phôi” . “Hồn về Sầm Nứa . Chẳng về xuôi” Lời thơ như Lời thề“ Quyết tử” vang vọng từ tâm hồn người lính dù đang sống hay đã hy sinh Vang vọng từ ý chí của con người Việt Nam bốn ngàn năm giữ nước . Tây TiếnI. Giới thiệu :II. Phân tích: 1 . Khổ 1,22.Khổ 3, 4Người lính Tây Tiến a.Ngoại hình khác thường b.Tâm hồn yêu đời . c Khí phách hào hùng d. Hy sinh cảm động e. Gắn bó với Tây Tiến . Quang DũngThấm đẫm Cảm hứng bi tráng- Em thực sự xúc động với những từ ngữ nào trong đoạn thơ ? - Tại sao Thi Bình GV* THPTLong Khánh- Đồng Nai sọan giảngIII . Chủ đề :Ca ngợi người lính Tây Tiến không sờn lòng trước gian khổ , chiến đấu dũng cảm . Sẵn sàng hy sinh vì Độc lập tự do của tổ quốc . IV . Tổng kết :- Kết hợp sâu sắc giữa cảm hứng yêu nước, cảm hứng Lãng mạn và tinh thần bi tráng.- Bài thơ ghi lại chân thực , tài hoa chặng đường của một đơn vị anh hùng trong kháng chiến chống Pháp - Thể hiện tâm huyết và ngòi bút sáng tạo của Quang Dũng . Thi Bình GV* THPTLong Khánh- Đồng Nai sọan giảngCủng cố Thi Bình GV* THPTLong Khánh- Đồng Nai sọan giảngHành trình Tây TiếnGian khổKỉ niệm đẹpNgười lính Tây TiếnNgoại hìnhTâm hồnKhí pháchSự hy sinhGắn bó TTXa xôiHẻo lánhDốc đèoHiểm trởThiên nhiênKhắc nghiệtVăn nghệ doanh trạiVượt thácChiều sương Thi Bình GV* THPTLong Khánh- Đồng Nai sọan giảngDặn dò1 . Học thuộc bài thơ .2. Nắm vững kiến thức cơ bản3.Viết thành văn đoạn phân tích mà em tâm đắc.4 . So sánh hình ảnh người lính trong bài “Tây Tiến” và bài “Đồng chí”5 . Soạn :” Bên kia sông Đuống. Thi Bình GV* THPTLong Khánh- Đồng Nai sọan giảngCám ơn quý Thầy Côvà các Em !Hẹn gặp lại ! Thi Bình GV* THPTLong Khánh- Đồng Nai sọan giảng